تفسیر نمونه جلد 20

نخست مى‏گويد:" آنها را از روز نزديك بترسان" (وَ أَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ).

" آزفة" در لغت به معنى" نزديك" است، و چه نامگذارى عجيبى است كه به جاى" يوم القيامة"" يوم الازفة" بيان شده، تا بيخبران نگويند: هنوز تا قيامت زمان بسيار زيادى است، فكر خود را مشغول قيامت نكنيد كه وعده‏اى است نسيه! و اگر درست بنگريم مجموعه عمر دنيا در برابر عمر قيامت لحظه زود گذرى بيش نيست، و چون هيچ تاريخى از سوى خداوند براى آن به كسى حتى به پيامبران اعلام نشده است بايد هميشه آماده استقبال از آن بود.

دومين توصيف اينكه:" در آن روز از شدت هول و ترس دلها به گلوگاه مى‏رسد"! (إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَناجِرِ).

به هنگامى كه انسان در تنگناهاى سخت قرار مى‏گيرد احساس مى‏كند كه گويى قلبش دارد از جا كنده مى‏شود، گويى مى‏خواهد از حنجره‏اش بيرون پرد، عرب از اين حالت تعبير به" بلغت القلوب الحناجر" مى‏كند، و شايد معادل آن در فارسى اين باشد كه مى‏گوئيم" جانش به لب رسيد"، و گرنه روشن است كه قلب به معنى مركز پخش خون هرگز از جاى خود حركت نمى‏كند و به گلوگاه نمى‏رسد.

و نيز ممكن است" قلب" كنايه از" جان" باشد، يعنى جانش به گلوگاه رسيده بود، گويى روح از بدنش تدريجا خارج شده، و تنها كمى از آن باقيمانده است.

به هر حال چنان هول و اضطرابى از حساب و كتاب دقيق الهى، و بيم از رسوايى در حضور جميع خلايق، و گرفتارى در عذاب دردناكى كه خلاصى از آن ممكن نيست، به انسان دست مى‏دهد كه با هيچ بيانى قابل شرح نيست.