عتبي کيست؟
نام او محمد ، پدرش عبيدالله، کنيه اش ابو عبد الرحمان و اموي است. او معروف به عتبي منسوب به جدش عتيبة بن ابي سفيان است. بيشتر کارش نقل تاريخ بوده و اخبار را بيشتر از بني اميّه نقل کرده است و تاريخ و ايام و جنگ هاي آنان را گزارش مي داده است.(4) او شاعر بود و در مورد جدش عتبه شعر مي گفت. به بغداد رفته، حديث نقل مي کرد و حديث فرا مي گرفت و شهرت به شراب خواري داشته است.(5) و به جهت اديب بودنش، او را از مردمان بليغ دانسته اند و نيز کاتب و ديوان دار خليفه مخلوع ـ المقتدر بالله عباسي ـ شمرده اند.(6) آيا عتبي که از نوادگان ابو سفيان است و تمام همت خود را مصروف نقل تاريخ آنان کرده و شعرش را در استخدام توصيف جدش عتبه قرار داده که دشمن سر سخت پيامبر و خاندان او بوده است، مي توان چنين حالتي روحاني توقّع داشت که پيامبر را در خواب ببيند و پيام رسان او به اعرابي باشد؟!فقر منابع ديني و نياز معنوي:
از آنجاکه بشر براي تأمين نيازهاي معنويِ خويش ناگزير از توجه به اماکن مقدس و زمان هاي ارزشمند و شخصيت هاي بزرگوار و مکرّم است و خويشتن را در ساحت آن اماکن و ازمنه و بزرگان قرار مي دهد تا بدانوسيله تقرّب به حق پيدا کند، حضور پيدا کردن در آن ساحت مقدس، يک نياز است و طريقه مناسب گفتگو و راز و نياز و بيان خواسته ها، نيازي ديگر است و اگر ادب مناسب را نداشته باشد، گاهي نقض غرض و خلاف هدف و مقصد پيش مي آيد و از اين جهت که اهل تسنن خود را از ثقل اصغر دين و نيمه مکمّل آن; يعني ولاي اهل بيت پيامبر محروم کرده اند، از منابع مهم معرفت شناسي و درياي معارف امامان1 . ابن داود، رجال، تهران، دانشگاه تهران، ص303 اردبيلي، جامع الرواة، چاپ قم، منشورات مکتبة آيت الله العظمي النجفي المرعشي، ج2، ص88 2 . محمد بن خاوند شاه، همان مدرک. 3 . الحصني الدمشقي، دفع الشبهه عن الرسول و الرساله، قاهره، دار احياء الکتب العربي، ص829 4 . حاج شيخ عباس قمي، الکني و الألقاب، چاپ تهران، مکتبه صدر، ج2، ص464، نقل از ابن خلکان. 5 . ابن قتيبه، المعارف، تحقيق ثروت عکاشه، چاپ قم، منشورات شريف رضي، ص538 6 . ابن نديم، الفهرست، ترجمه تجدد، چاپ تهران بانک بازرگاني، ص207