از آداب «مسجدالحرام» و «مسجدالنبى» نماز خواندن در آنجاست كه ثواب بسيار دارد، و در برخى روايات، آمده است كه ثواب يك ركعت نماز در مسجدالحرام معادل صد هزار ركعت و در مسجدالنبى معادل ده هزار ركعت نماز در جاى ديگر است.(33) و چه بجا و مناسب است كه زائران محترم از اين فرصت به خوبى استفاده كنند و چنانچه نماز واجبى از ايشان قضا شده است، آنها را در اين مكانهاى شريف بجاى آورند، تا هم وظايف شرعى خود را انجام داده باشند و هم از پاداش بسيار زياد آن بهره مند گردند.
طواف مُستحب
1 ـ يكى از اعمال مستحب در مكّه مُعَظّمه، طواف است.2 ـ طواف مستحب با طواف واجب فرقى ندارد و بجا آوردن نماز آن نيز مستحب است.3 ـ نماز طواف مستحب، لازم نيست نزد مقام ابراهيم خوانده شود، بلكه در هر جاى مسجدالحرام جايز است، بخصوص در موقع ازدحام، مناسب است مراعات ديگران را بنمايند.
طـواف وداع
1 ـ براى كسى كه مى خواهد از مكّه بيرون رود مستحب است طواف وداع انجام دهد.2 ـ طواف وداع نيز هفت شوط است و انجام نماز آن هم مستحب است.3 ـ مستحب است كه از خداوند متعال توفيق مراجعت را بطلبد.
پرهيز از اختلا
ف 1 ـ خارج شدن از مسجدالحرام يا مسجد مدينه هنگام شروع نماز جماعت جايز نيست و بر شيعيان واجب است كه با آنان نماز جماعت بخوانند.2 ـ شركت در نماز جماعت اهل سنت اختصاص به مسجدالحرام و مسجدالنبى ندارد و در ديگر مساجد هم از نماز واجب كفايت مى كند.3 ـ سجده كرده بر سنگهايى كه هم اكنون مسجدالحرام و مسجدالنبى(ص) با آنها فرش شده است، اشكال ندارد.4 ـ در مكّه و مدينه در مسافرخانه و هتل نبايد نماز را به جماعت بخوانند و مى توانند در جماعت ساير مسلمانان در مساجد شركت كنند و نماز را به جماعت بخوانند.5 ـ در مسجدالنبى(ص) سجده كردن روى فرشهاى مسجد مانع ندارد و مهر گذاشتن جايز نيست(34) و لازم نيست كه در جايى كه سنگ است نماز بخوانند و لازم نيست حصير و مانند آن با خود ببرند، ولى اگر مراعات كنند كه موجب توهين نشود و حصير براى جا نماز با خود داشته باشند و روى آن نماز بخوانند به طورى كه متعارف ساير مسلمين است اشكال ندارد، ليكن تأكيد مى شود كه از عملى كه موجب هتك و انگشت نما شدن باشد، اجتناب نمايند.
چند مسأله
1 ـ مسافر مى تواند، در مسجدالحرام و مسجدالنبى، نمازهاى چهار ركعتى را شكسته يا تمام بخواند، و اين حكم اختصاص به مسجد اصلى ندارد و در جاهاى توسعه يافته مسجد هم جارى است.2 ـ برداشتن قرآنهائى كه در مسجدالحرام و مسجدالنبى و ساير مساجد است، بدون اجازه متصدى ذيربط جايز نيست.3 ـ آوردن سنگ از صفا و مروه جايز نيست.4 ـ اگر در مدت اعمال عمره، براى بانوان، عادت ماهانه پيش آيد، وظيفه آنان تغيير مى كند، كه بايد جهت آشنايى به وظايف خود به كتاب مناسك(35) مراجعه كرده و يا از روحانى كاروان بپرسند.