منابع و مآخذ - راهنمای مصور حجاج نسخه متنی

منابع و مآخذ

1 ـ قرآن كريم.

2 ـ فروع كافى ـ چاپ بيروت ـ دارصعب .

3 ـ صحيفه نور ـ چاپ انتشارات وزارت ارشاد اسلامى.

4 ـ تحريرالوسيله ـ چاپ بيروت ـ دارالانوار ـ 1403 هـ .ق

5 ـ العروة الوثقى (دوجلدى) ـ چاپ مكتبة العلميه الاسلاميه

6 ـ مناسك حج ـ حضرت امام خمينى(قدس سره) ـ چاپ مؤسسه تنظيم و نشر آثار ـ چاپ پنجم ـ 1370 هـ . ش

7 ـ مناسك حج حضرت آية الله العظمى اراكى(دام ظله) ـ چاپ انتشارات دفتر تبليغات اسلامى قم ـ 1370 هـ . ش

8 ـ مناسك حضرت آية الله العظمى گلپايگانى (دام ظله) ـ چاپ ششم ـ دارالقرآن الكريم ـ 1370 هـ . ش.

9 ـ مناسك حج حضرت آية الله العظمى خوئى(رحمه الله) ـ چاپ مهر قم ـ چاپ بيست و سوم ـ 1412 هـ .ق.

10 ـ آراء المراجع ـ على افتخارى گلپايگانى ـ چاپ دارالقرآن الكريم ـ چاپ سوم ـ 1370 هـ . ش.

11 ـ استفاءات ويژه از محضر مراجع عظام تقليد ـ نشر بعثه مقام معظم رهبرى ، معاونت آموزش و تحقيقات.

12 ـ رساله توضيح المسائل ـ مراجع تقليد.

13 ـ فرهنگ عميد.

1 مقام ابراهيم: سنگى است كه حضرت ابراهيم «ع» در هنگام ساختن كعبه زير پاى خود مى گذاشته و اثر پاى آن حضرت بر سنگ مانده است و اكنون در مسجد الحرام نزديك كعبه در محفظه اى بلورين نگهدارى مى شود.

2 حجاج ايرانى كه بعد از اعمال حج به مدينه مى روند، براى احرام به حُحْفَه مى روند.

3 ـ آية الله اراكى هر دو جمله را واجب مى دانند و به فتواى آية الله گلپايگانى صورت تلبيه چنين است: «لبّيك الّلهُمَّ لبّيكَ، لَبَّيْكَ لاشريكَ لكَ لبَيكَ، انّ الحَمْدَ والنِّعْمَةَ لَكَ والمُلْكَ لاشريكَ لَكَ» و بهتر است بعد از «لا شريك لك» يك «لَبَّيكَ» ديگر اضافه كند.

4 ـ (گلپايگانى) احتياط واجب آن است كه زنها نيز اين دو جامه را بپوشند، گرچه كندن لباس دوخته بر آنها واجب نيست، و جايز است پس از نيت و تلبيه آن دو جامه را بيرون آورند و با همان لباس خودشان باشند.

5 ـ (اراكى) و لازم است قصد كند ترك محرماتى را كه برمُحرم حرام است.

6 ـ شهر مكه و قسمتى از اطراف آن كه حدود معينى دارد «حرم» است كه داراى احكام خاصى مى باشد. (به تصوير ص نگاه كنيد.

7 نقاب: روبند، پارچه اى كه با آن چهره خود را بپوشانند.

8 سنگى است بيضى شكل و سياه رنگ، كه در گوشه شرقى ديوار كعبه، با ارتفاع 5/1 متر از سطح مسجد نصب شده است.

9 حجر اسماعيل: فضايى است بين كعبه و ديوارى نيم دايره به عرض حدود 10 متر كه از زاويه شمالى تا زاويه غربى كعبه امتداد دارد. هرگاه باران بر بام كعبه ببارد، از ناودان رحمت در اين فضا مى ريزد، اينجا مدفن حضرت اسماعيل و مادرش هاجر و پيامبران بسيارى مى باشد.

10 ـ شوط: نهايت دويدن تا هدف و در اينجا به معنى يك بار دور زدن اطراف كعبه و يك بار پيمودن فاصله صفا تا مروه، يا مروه تا صفا مى باشد.

11 عرفات بيابانى است مسطح و وسيع در 22 كيلومترى جنوب شرقى مكّه; جايى كه حاجيان بايد روز نهم ذى حجه از ظهر تا غروب در آنجا بمانند. «عرفات» جمع «عرفه» و از ريشه «عرفان» و «معرفت» است.

12 ـ (خوئى) ماندن در مشعر الحرام قبل از اذان صبح واجب نيست ولى احتياط مستحب است.

13 ـ (گلپايگانى) احتياط آن است كه در مشعر ذكر خدا را ترك نكند هرچند مختصر و كم باشد.

14 ـ (گلپايگانى) احتياط واجب آن است كه حيوانى را كه شاخ يا گوش يا دُم در اصل خلقت ندارد قربانى نكنند. (اراكى) بنابر احتياط واجب چنين حيوانى كافى نيست ]مانند بزى كه بدون شاخ به دنيا آمده[، ]ولى ميش چون هرگز شاخ ندارد كافى است[.

15 ـ (اراكى ـ گلپايگانى) احتياط مستحب است.

16 ـ (خوئى) بنابر احتياط مستحب.

17 ـ (اراكى) احتياط واجب آن است كه روز عيد انجام دهد.

18 طواف نساء: نساء به معنى زنان است، و اين يكى از اعمال عمره مفرده و حج است و به سبب آن زن بر مرد و مرد بر زن حلال مى شود.

19 بيتوته: شب را در جايى بسر بردن.

20 ـ (اراكى) وقت بيتوته در مِنا، از غروب شرعى (مغرب) تا نيمه شب است.

21 ـ (گلپايگانى) احتياط واجب آن است كه از روى فراموشى يا ندانستن مسأله يا عذر ديگرى مثل بيمارى وپرستاربودن، بيتوته به مِنا را ترك كرد، يك گوسفند ذبح نمايد، هرچند گناه نكرده است. (خوئى) بنابر احتياط در مورد جهل و نسيان و يا كسى كه از ماندن در منا معذور بوده است.

22 بانوان نيز، در شب دهم مى توانند رمى جمره عقبه كه از اعمال روز عيد است انجام دهند ولى رمى جمرات روزهاى يازدهم و دوازدهم را بدون عذر نمى توانند در شب انجام دهند.

23 كفّاره: آنچه به وسيله آن گناه را بپوشانند و جُبران كنند; از قبيل روزه گرفتن، صدقه دادن، تاوان تخلّف از دستورات شرع.

24 ـ (خوئى): اگر نگاه كردن در آينه براى زينت نباشد، مانند نگاه كردن راننده براى آنكه پشت سر خود را ببيند اشكال ندارد.

25 ـ هَميان: كيسه پول، كيسه درازى كه در آن پول مى ريزند و به كمر مى بندند.

24 ـ (خوئى): اگر نگاه كردن در آينه براى زينت نباشد، مانند نگاه كردن راننده براى آنكه پشت سر خود را ببيند اشكال ندارد.

25 ـ هَميان: كيسه پول، كيسه درازى كه در آن پول مى ريزند و به كمر مى بندند.

27 ـ (خوئى) بلكه بنابر اقوى.

28 ـ در روايت است كه پس از شكستن بت هاى موجود در كعبه و اطراف آن، بت بزرگ «هُبَل» را در آن مكان دفن كرده اند، و مستحب است از آن در وارد شود تا آن بت را كه مظهر بت پرستى و شرك مى باشد زير پاى خود بگذارد، گرچه بر اثر توسعه مسجد، آن در هم اكنون وجود ندارد، ولى گفته اند كه مقابل «باب السلام» كنونى بوده است.

29 ـ چون نماز طواف بايد به طور صحيح خوانده شود، بنابراين توصيه مى شود افرادى كه قرائت صحيح اين سوره را نمى دانند در ركعت دوّم نيز، همان سوره توحيد (قل هوالله احد)را بخوانند.

30 ـ هم اكنون مناره ميانه و بازار عطاران وجود ندارد ولى آن فاصله با خط و چراغ سبز رنگ مشخص شده است.

31 ـ به جاى جمله «اَنْ تَغْفِلَلى ذُنوبيى» مى تواند حاجت ديگرى را از خدا بخواهد.

32 ـ (اراكى) وَاَحْيَيْتَهُ بَعْدَالْمَوْتِ حَياةً طَيِّبَةً.

33 ـ فروع كافى، ج 4 ، ص 526 و 556 .

34 ـ (گلپايگانى): در مورد تقيّه مانع ندارد و در صورت تمكن بدون محذور اعاده نمايد.

35 ـ گردآورنده اين اثر، مجموعه مسائل خاص بانوان را جمع آورى كرده كه با نام «احكام ويژه بانوان در حج» به چاپ رسيده است.