وحدت گرايى - پیشینه تاریخ نگاری عاشورا نسخه متنی

وحدت گرايى

وحدت گرايان معتقدند كه گوهر اديان يكى است. همه در جستوجوى حقيقت غايى واحدى هستند كه خود، نام هاى مختلفى بر آن نهاده اند. اختلاف و گوناگونى ها، تنها در ظاهر است، باطن همه اديان دعوت به كمال مطلق است. همه اديان مى خواهند انسان را از خودِ ظاهرى، ناپايدار، فانى و گذرا، به حقيقت باطنىِ پايدار، باقى، ثابت و ابدى رهنمون سازند. همه اديان مى خواهند انسان را به آرامش ابدى و سعادت لايزالى برسانند.

وحدت گرايان، كه عمدتاً از طرفداران عرفان در اديان به شمار مى روند، اختلاف هاى اديان را صرفاً اختلاف هايى ظاهرى مى دانند و مى گويند: دين حقيقتى دارد و رقيقتى، مغزى دارد و قشرى، باطنى دارد و ظاهرى. اختلاف ها تنها در پوسته ها و ظواهر و رقيقت هاست، نه در مغزها، باطن ها و حقيقت ها. و پيروان هر دينى مكلّف هستند از ظواهر و قشرها عبور كنند و به باطن ها و مغزها راه يابند و اگر چنين شود، همه به يك چيز راه يافته اند.

بنا به اين نظريه، اديان گوناگون هر يك راهى معتبر و نردبانى استوار به سوى آسمان معنا هستند و پيروان صادقشان را به هدف مى رسانند و از اين ديد همه كتاب هاى دينى يكى بيش نيستند و جز يك مقصد ندارند، اگر چه در ظاهر مختلفند.( )

وحدت گرايان ذات گرا هستند، بر تجربه دينى تكيه مى كنند، اما براى تجربه هاى دينى گوناگون بشر، جوهره واحدى را قائل اند. ذات گرايان معتقدند كه مى توان در ميان تجربه هاى عرفانى بشر، نقاط اشتراك و ويژگى هاى همگانى خاصى را يافت. از جمله كيفيّت معرفتى، بيان ناپذيرى، زودگذر بودن، انفعالى بودن، احساس عالم بالا، احساس امر قدسى، حرمت دار و الوهى، احساس اعتلا و....( )