5 ـ شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار، تأليف نعمان بن محمد
اين كتاب توسط نعمان بن محمد، معروف به قاضى نعمان مغربى، متوفاى 363ه و از علماى شيعى اسماعيلى، نگاشته شده است. موضوع كتاب بيان احاديث در فضايل و مناقب ائمه اهل البيت(ع) است.[17] قاضى نعمان، بخشى از خطبه حضرت زهرا را بدون ذكر سند، به صورت مرسل از عبدالله بن سلام از فاطمه زهرا نقل نموده است.[18]
6 ـ من لا يحضره الفقيه، تأليف شيخ صدوق (ره)
محمد بن الحسين، معروف به شيخ صدوق در سال 381ه وفات يافت.[19] مرحوم صدوق يكى از علماى طراز اول جهان تشيع و يكى از اركان مهم مذهب شيعه است. كتاب من لا يحضره الفقيه كه يكى از چهار منبع اصلى حديث نزد شيعه اماميه به شمار مى رود، از تأليفات اوست. شيخ صدوق در اين كتاب بخشى از خطبه فدك را از حضرت زينب نقل نموده و در آخر نوشته است: و الخطبة طويلة أخذنا منها موضعَ الحاجة.[20]
7 ـ علل الشرائع، تأليف مرحوم صدوق(ره)
مرحوم صدوق در حوزه تأليف و تصنيف يكى از پركارترين عالمان شيعه است. كتاب علل الشرائع كه از زاويه فلسفه احكام به احاديث نظر افكنده است، از جمله مصنفات او به شمار مى رود. شيخ در اين كتاب، آن مقدار از خطبه را كه در كتاب من لا يحضر آورده بود، با دو سند مختلف ديگر ذكر كرده است.[21]
8 ـ المناقب، تأليف احمد بن موسى بن مَردُويَه اصفهانى، متوفاى 410 ه
اين كتاب هم اكنون مفقود است. اسعد بن شقروه، متوفاى 635 ه ، در كتاب خود به نام الفائق، خطبه حضرت را از اين كتاب نقل نموده است. اكنون كتاب فوق الذكر نيز وجود ندارد، اما سيد بن طاووس در كتاب الطرائف، خطبه فدك را از كتاب الفائق نقل نموده است.[22] بنابراين، كتابى كه هم اكنون تحت عنوان المناقب ابن مردويه منتشر شده است، در حقيقت احاديثى است كه مرحوم سيد بن طاووس در كتاب الطرائف خود از كتاب الفائق، از كتاب المناقب نقل نموده است.
9 ـ نثر الدرر، تأليف منصور بن حسين رازى
منصور بن حسين رازى، معروف به ابو سعد آبىِ وزير، يكى از علماى شيعى مذهب و از اهالى رى بود. او از ادبا و دانشمندان قرن پنجم هجرى است كه مدتى وزارت مجد الدوله رستم بن فخرالدوله را عهده دار بود.[23] از مصنفات او كتاب هفت جلدى نثر الدرر است كه البته به نام نثر الدر چاپ شده و معروف است. نزهة الأديب و التاريخ از ديگر آثار او به شمار مى رود. كتاب نثر الدرر حاوى بخش زيادى از خطبه حضرت است، كه متأسفانه بدون ذكر سند آمده است.[24]
10 ـ الشافى في الإمامة، تأليف مرحوم سيد مرتضى
على بن الحسين موسوى، معروف به سيد مرتضى، يكى از ارجمندترين و بزرگ ترين مصنفان و از قدماى دانشمندان شيعه اماميه به شمار مى رود. او در موضوعات مختلف از قبيل فقه، حديث، اصول فقه و تاريخ، صاحب تأليف و تصنيف است.[25] كتاب الشافى في الإمامة چنان كه از نام آن پيداست، در بيان احاديث مربوط به مسئله امامت و از جمله تأليفات هم اين دانشمند شيعه به شمار مى آيد. مرحوم سيد مرتضى بخشى از خطبه فدك را به سه طريق از استادش ابوعبداللّه مرزبانى نقل نموده است.[26]
لطفا منتظر باشید ...
