تهاجم فرهنگی و گفتگوی تمدن ها نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تهاجم فرهنگی و گفتگوی تمدن ها - نسخه متنی

محمدرحیم عیوضی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

ويل دورانت نيز در مقدمه تاريخ تمدن مي‏نويسد:

«در جاي جاي تاريخ به آثار تمدنهاي زوال‏يافته برمي‏خوريم و همه اينها گويي پيامشان اين است كه عاقبت همه چيز نابودي است.»11

اين ديدگاه نيز در زمينه زوال تمدنها و فرهنگها مطلق انگاري نموده است.

با نگاهي به تاريخ پيشين به رغم تهاجمات گسترده بين فرهنگها اين واقعيت مشهود است كه در دورن فرهنگها اين امكان وجود دارد كه برداشتهايي از فرهنگهاي ديگر مشاهده شود. اين وضعيت نتيجه ويژگيهايي چون تفاهم، تبادل و تهاجم فرهنگهاست. اصل پذيرش عناصر فرهنگي و اصل گزينش يا گفت‏وگوي فرهنگها و تمدنها نيز مؤيد جذب شدن فرهنگها در يكديگر بر اساس تعامل، تبادل، تفاهم و يا حتي تهاجم است. هيچ فرهنگي در انزوا و مجزا از ساير دنيا نيست، هر فرهنگ تحت تاثير ساير فرهنگها است و خود نيز بر آنها تاثير مي‏گذارد. از آنجا كه فرهنگها مصون از تغيير نيستند لذا ضمن رد كامل نابود سازي بي‏رحمانه و بدون ملاحظه فرهنگها، بر اثر اعمال نفوذ خارجي ابرقدرتها، بايد اختلاط فرهنگي را كه جهاني شدن آن را تسهيل مي‏كند، پذيرفت.12

نتايج بارز اين نگرش اين است كه:

ــ فرهنگ به مقتضاي ذات خود "متغير" و "متحول" است و فرهنگي كه در جزم‏گرايي باقي بماند و از توانائيهاي بالقوه خود بهره نگيرد، در برابر قدرت و تهاجم فرهنگهاي ديگر ناتوان و گرفتار خواهد شد و هر فرهنگ براي رشد و بالندگي بايد شرايط و امكان تعامل را براي خود فراهم كند.

ــ تعامل فرهنگي عاملي در رشد، شكوفايي و غني شدن فرهنگهاست اما تهاجم فرهنگي، ارزشها و ملاكهاي مذهبي و ملي فرهنگهاي مورد هجوم را تضعيف مي‏كند و فرهنگي با ارزشهايي مغاير و متضاد با گذشته را جايگزين مي‏كند.

ــ با توجه به پيشينه تاريخي و موج گسترده تهاجم فرهنگي در مبادلات نابرابر فرهنگها اين واقعيت كاملاً مشهود است كه تهاجم فرهنگي پيش‏فرض ورود به عرصه رويارويي تمدنهاست و لازمه تحقق گفت‏وگوي تمدنها، از بين بردن شرايط و امكانات نامناسب براي رشد و توسعه و امكان نگرش تهاجمي در بين ملتها و فرهنگهاي مختلف مي‏باشد.

ــ پيشينه تاريخي تهاجم فرهنگي و مبادلات نابرابر فرهنگها مبين اين واقعيت است كه پيش‏فرض ورود به عرصه رويارويي تمدنها، تهاجم فرهنگي است. لذا بستر مناسب براي گفت‏وگو و تعامل فرهنگها قطعاً به دنبال محو هرگونه زمينه رشد تهاجم و تعامل نابرابر بين فرهنگها امكان‏پذير است.

شاخصهاي تهاجم فرهنگي كه در پيشينه تاريخي آن مشاهده شد امكان هرگونه گفت‏وگو و تساهل فرهنگي را از بين خواهد برد. بعضي از اين شاخصها عبارتند از:

ــ تهاجم فرهنگي مبتني بر تبعيض و نابرابري بين فرهنگ مهاجم و فرهنگ مورد هجوم است.

ــ تهاجم فرهنگي خواهان سلطه و ايجاد وابستگي است.

ــ تهاجم فرهنگي مبتني بر عدم تفاهم مشترك بين فرهنگها و ارائه تصاوير مغشوش و معيوب از نحوه ارتباط بين فرهنگهاست.

ــ تهاجم فرهنگي مبتني بر بي‏اعتمادي و متضمن خشونت و تهديد است.

/ 14