لطفا منتظر باشید ...
وجود رابط و معقولات ثانية فلسفى:
از مباحث بسيار اساسى در فلسفه اسلامى كه نقش بسيار درخور توجهى نيز در حل مسأله شناخت بر عهده دارد بحث (معقولات ثانيه) است. اما بحث ياد شده ارتباط بسيار تنگاتنگى با مبحث (وجود رابط) دارد. براى شرح اين ارتباط ناچار به ذكر مقدمه اى هستيم. فلاسفه اسلامى معقولات را به سه دسته تقسيم مى كنند:معقولات اوليه يا همان مفاهيم ماهوى.معقولات ثانية منطقية.معقولات ثانية فلسفية.
و در شرح موارد سه گانه چنين به روشن گرى مى پردازند:معقولات اوليه مفاهيمى هستند كه به طور مستقيم حكايت گر اشياء و موجودات خارجى هستند. مفاهيمى چون: انسان حيوان درخت و.معقولات ثانية منطقيه مفاهيمى هستند كه بيانگر حالات مفاهيم اوليه هنگام حضور در ذهن هستند مفاهيمى چون: جزئى كلى نوع جنس فصل و.معقولات ثانيه فلسفيه مفاهيمى هستند كه حالات موجودات خارجى را بيان مى كنند و به همين دليل مفاهيم يادشده ما بازاء مستقلى در خارج از ذهن ندارند. حكماى اسلامى در تبيين بيش تر معقولات سه گانه از بيان ديگرى نيز استفاده مى كنند. آنان در تعبيرهاى ديگرى چنين مى گويند:معقولات اوليه مفاهيمى هستند كه عروض و اتصاف آنها هر دو در خارج صورت مى گيرد. در مثل هنگامى كه مى گوئيم زيد انسان است عروض انسان بر زيد و اتصاف زيد به انسانيت هر دو در خارج صورت مى گيرد.اما معقولات ثانيه منطقيه مفاهيمى هستند كه عروض و اتصاف آنها هر دو در ذهن صورت مى گيرد در مثل هنگامى كه مى گوييم انسان كلى است عروض كلى بر انسان و اتصاف مفهوم انسان به كليت هر دو در ذهن صورت مى گيرد.و در توصيف معقولات ثانيه فلسفيه گفته مى شود: عروض آنها در ذهن و اتصاف آنها در خارج صورت مى گيرد. در مثل هنگامى كه گفته مى شود: الانسان ممكن عروض امكان بر انسان در ذهن و اتصاف انسان به امكان در خارج صورت مى گيرد.اما منظور از عروض و اتصاف در اين گفته ها چيست؟ مگر ميان عروض محمول بر موضوع و اتصاف موضوع به محمول جدايى وجود دارد؟در اين جا حكما منظور خويش را
روشن تر شرح مى دهند. آنان مى گويند: منظور از تعبير عروض و اتصاف دو امر مختلف است. وقتى گفته مى شود كه ظرف عروض محمول بر موضوع ذهن است منظور اين است كه ظرف وجود نفسى محمول ذهن است و زمانى كه گفته مى شود: ظرف اتصاف موضوع به محمول خارج است منظور اين است كه ظرف وجود رابط محمول خارج است. واين به دليل اين است كه محمولهايى چون معقولات ثانيه فلسفى در خارج وجود مستقلى از خود ندارند و وجود آنها در خارج از نوع وجود رابط است يعنى تحقق آنها در غير است و آنها به عنوان حالتها و اطوارِ موجودات مستقل به شمار مى آيند. به اين ترتيب مى بينيم كه بحث معقولات ثانيه فلسفى با بحث وجود رابط ارتباط تنگاتنگى مى يابد و براى روشن گرى دقيق بحث معقولات ثانيه فلسفى نياز به گفت و گو از بحث (وجود رابط) داريم.اما از همين جا نقش (بحث وجود رابط) در حل مسأله شناخت نيز تا حدود زيادى روشن مى گردد.در بحث شناخت مى دانيم كه مشكل شناخت از اين جا بر مى خيزد كه
