رقیه بنت الحسین (علیهما السلام) نسخه متنی

دختر امیرالمؤمنین علیه السلام فقط دو دختر را به عنوان دنباله امام ذکر کرده و اینگونه نوشته: براي امام اولاد بسیار است لکن دنبالهایشان از پنج پسر و دو دختر به نام زینب و ام کلثوم میباشد. (1)
پس با این تفاصیل قطعاً مراد از رقیه سلام الله علیهادر کلام ابن فندق دختر امام نیست؛ بلکه خواهر امام است. (2)
جواب: اینکه گفته که مشهور سه دختر است پس کمال الدین به اشتباه عدد چهار را آورده است، حرف ضعیفی است چرا که ادله مثبِتَین هستند و با هم تنافی ندارند تا مجبور شویم یک طرف را اسقاط کنیم و به او نسبت سهو دهیم. کمال الدین در منابع خود دیده که امام حسین علیه السلام چهار دختر دارد و آن منابع نام دختر چهارم را ذکر نکرده است و دیگران در منابع خود دیده اند که آن حضرت سه یا دو دختر دارد، این قابل جمع است که بگوییم به نظر کمال الدین، امام چهار دختر داشته است و به نظر بقیه سه یا دو دختر و لزومی به حذف طرف مقابل نیست.
اما اینکه گفته اگر دختر چهارمی باشد نامش ام کلثوم است که در ایام حیات امام حسین علیه السلام از دنیا رفته است، در جواب باید گفت که: روش علمايِ خبره، در تألیف کتب این بوده که منابع متعدد معتبر را پیرامون یک موضوع جمع آوري میکردند و بعد شروع به تألیف کتاب میکردند و چون منابع معتبر گاهی باهم تنافی داشتند، این تنافی به کتاب آنها راه مییافت. اگر اشکال کنید که چرا ابن فندق بین اقوال مختلف یکی را انتخاب نکرده است، میگوییم که او چارهاي از آوردن این اقوال مختلف نداشت، چرا که منابع در نزد او معتبر بود و چنین منابعی قابل اغماض نیست. به همین خاطر میبینیم که بعض علما گاهی در یک کتاب دو حرف را زدهاند که باهم تنافی دارد. این را حمل بر اشتباه نمیشود کرد. ما احتمال قوي میدهیم که این تنافیها به تنافی منابع برگردد و اگر احتمال این حرف ما هم برود، باز هم استدلال مستشکلین خراب میشود.
پس اینکه صاحب لباب الأنساب در یک جا میگوید که شهربانو بعد ولادت امام زین العابدین علیه السلام رحلت کرده است و در جاي دیگر میگوید که امام حسین علیه السلام چهار دختر داشته که دوتا در کودکی رحلت کرده اند و از طرفی میگوید که رقیه سلام الله علیها بعد امام علیه السلام باقی ماند و مفهوم این سه حرف باهم تنافی دارد، تمام اینها به خاطر تنافی در منابع میتواند باشد و نباید به او نسبت سهو داد. و باز اینکه ابن فندق در مقام شمارش اولاد امام حسین علیه السلام نامی از رقیه سلام الله علیها نمیبرد و در جاي دیگر نام ایشان را میبرد به خاطر تنافی در منابع میتواند باشد. از این دست تنافیها در کتب مقاتل و تواریخ کم نیست و نمیشود به همه آنها نسبت سهو داد. نتیجتاً اینکه، از نقل لباب الأنساب فهمیده میشود که در بعض منابع قدما نام رقیه سلام الله علیها آمده است و صرف وجود نام شریف ایشان در بعض منابع قدما براي استدلال ما کافی است. گاهی این نحو تناقضات در کتابها به خاطر

****************
1. العلویة منسوبة الی علی بن أبی طالب رضی الله عنه و له أولاد کثیرة إلا أن العقب منهم من خمس بنین و من ابنتین زینب و أم کلثوم. لباب الأنساب ص 353
2. این سه اشکال را از کتاب تحریفات عاشورا نقل کردیم و به خاطر پراکندگی این مطالب در کتاب، ذکر صفحه مشخصی میسور نشد.