سوره‌ فاتحه‌ الكتاب‌ ; آيه 6 - تفسیر اطیب البیان نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تفسیر اطیب البیان - نسخه متنی

سید عبد الحسین طیب اصفهانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

سوره‌ فاتحه‌ الكتاب‌ ; آيه 6

متن عربي

اهدنـا الصراط المستقيم

ترجمه فارسي

ما را به راه راست هدايت كن... (6)

ترجمه انگليسي / English Translation

Show us the straight way,

تفسير 1

(6)(اهدناالصراط المستقيم ):هدايت يعني دلالت ياراهنمايي و صراط همان طريق ، راه ياسبيل است و سبيل واحد نيست ،بلكه متعدد است ،پس دراين مقام يك طريق مستقيم داريم و طرق متعددي غيرازآن .

تفسير 2

ا هد نا ا لصر ا ط ا لمستقيم (ما ر ا بر اه ر ا ست هد ا يت فر ما )، هر چيز ير ا ا نسان بخو ا هد تحصيل كند و بهر مقصدي بخو ا هد نا ئل شو د با يد از طر يق آن و ا ر د گر د د, و فهميدن ر اه هر چيزي و پيمو دن آن محتاج براهنما ئي ا ست كه د ا نا و آ شناي ب آن طر يق با شد تا ا ينكه ا نسان بو ا سطه ر ا هنما ئي ا و, مقصو د را گم ننمو ده بير ا هه نر و د و بمقصد نا ئل شده نتيجه مطلوب ر ا د ر يا بد و د ر محل خو د مبحث عد ل ثا بت و مبر هن شده كه خد ا و ند, حكيم علي ا لا طلاق و عا د ل ا ست و محا ل ا ست كا ر لغو و بي جا و قبيح از ا و صا د ر شو د, بنا بر ا ين خلقت عا لم و آ دم با يد مبتني بر حكمت و غرض و فا يده با شد بيهو ده و عبث نبا شد چنا نچه ميفر ما يد ا فحسبتم ا نما خلقنا كم عبثا و ا نكم ا لينا لا تر جعون آ يا گمان كر د يد شما ر ا بيهو ده آ فر يد يم, و شما بسوي ما باز گشت نميكنيد معلوم ا ست كه ا ين فا يده ر ا جع بذ ات حق جل و علا نميبا شدز ير ا ا و غني با لذ ات و و ا جد جميع كما لات ا ست و نقصي د ر سا حت قدس ا و نيست تا بو ا سطه خلقت مو جو د ات تكميل نما يد و مو جو د ات د يگر نيز بمقتضاي آ يات بسيا ر بر اي
استفا ده بشر آ فر يده شده ا ند چنا نچه ميفر ما يد :ان ا لله سخر لكم ما في ا لسما و ات و ما في ا لا رض و سخر لكم ما في ا لسمو ات و ما في ا لا رض جميعا و سخر لكم ا لليل و ا لنها ر و ا لشمس و ا لقمر و غير ا ينها از آ يات د يگر پس غرض از خلقت ا فا ضه فيض و ا يصا ل نفع و فا يده بشر ا ست, و آن فيض كه غرض ا صلي و غا يت حقيقي از خلقت ا ست نميشو د همين نعم و منا فع د نيوي با شد ز يرا نعم و لذ ات
ا ين عا لم ا ولا آ ميخته به آ لام و مصا ئب ا ست و ثا نيا تحصل ا كثر آ نها ا حتياج بزحمت بسيا ر و خون د ل بيشمار دا ر د و ثا لثا: د وام و ثبات ند ا ر د پس نا چا ر ا نسان بر اي عا لمي آ فر يده شده كه منا فع و نعم و لذ ات آن خا لي از ا ين نو ا قص و عيوب با شد و ا لبته و صو ل به آ نها ا حتياج به هد ا يت را هنما ئي دارد كه راه و صو ل ب آ نها ر ا بد ا ند و پيد ا ست كه جز خا لق و آ فر يد گا ر عو ا لم و جو د كسي از آن آ گاه نميبا شد و لذ ا خد ا و ند بر اي هد ا يت و ا يصا ل به نعم با قيه ا خر وي د و د ستگاه قر ا ر د ا ده يكي
دستگاه هد ا يت تكو يني و يگي د ستگاه هد ا يت تشر يعي, هد ا يت تكو يني عبا رت از ا عطاء عقل ا ست كه مميز خير و شر و نفع و ضر ر و سعا دت و شقا وت و سو د وز يان و حسن و قبح ا ست و د ر حقيقت
رسو ل و پيغمبر با طن ميبا شد و هد ا يت تشر يعي عبا رت از ا ر سا ل ر سل و ا نز ا ل كتب و جعل ا حكام
است كه خد ا و ند ا نسان ر ا بو سيله آ نها بجميع منا فع د نيوي و ا خر وي د لا لت ميكند و از مضا ر
نشاتين ا و ر ا آ گاه ميساز د, و ا گر ا نسان بهد ا يت آ نان مهتدي گر د يد و قا بليت و صو ل به نعم ا خر وي
را كه عبا رت از تكميل نفس و تحصيل معا رف و ملكات فا ضله و ا خلاق پسند يده ا ست وا جد شد ا لبته به سعا دت د نيا و آ خرت و فيو ضات غير متنا هي حق نا ئل خو ا هد شد. و از ا ين جهت ا طلاق ها دي بر عقل ميشو د ز يرا ا نسا نرا بخير و شر د لا لت ميكند و بر رسو ل و ا مام و عا لم نيز ميشو د چون به سعا د ت و رستگا ري نشا تين ر ا هنما ئي مينما يند و لي د ر حقيقت ها دي ذ ات مقدس حق تعا لي ا ست و ا ينها
وسا ئل و ا سبا بي ا ست كه براي هد ا يت بشر قر ا ر د ا ده ا ست و هد ا يت يا ارا ئه طر يق و ا رشا د ا ست كه شان داعيان ا لي ا لله ميبا شد و يا ا يصا ل و ر سا نيد ن بغا يت و مقصو د ا ست كه بوا سطه تا ييدات و تو فيقات و مز يد عنا يات حضرت با ري نسبت به بنده گان تحقق مييا بد و چون ا نسان د ر هيچ ا مري
استقلا ل كا مل ند ا ر د و آن به آن محتاج با مد ا د و ا عا نت حق ا ست, با يد د ا ئما و قد م بقد م تسد يد و توفيق حق تبا رك و ا حتياج بتو جيهات با ر ده بعضي از مفسر ين ند ا ر د و صر ا ط بمعني ر اه ا ست و آن بر د و قسم ا ست يكي صرا ط قيا مت و آن پلي ا ست كه بر ر وي جهنم كشيده شده و همه با يد از آن عبو ر كنند و هر كه از آن گذ شت ا هل نجات و نا ئل به بهشت ميشو د و گر نه سا قط د ر جهنم ميگرد د وآ يه
شريفه ( و ان منكم ا لا واردها كان علي ر بك حتما مقضيا ثم ننجي ا لذ ين ا تقو ا و نذ ر ا لظا لمين فيها جثيا) هيچ يك از شما نيست جز ا ينكه بر جهنم و ا ر د شو د و ا ين مطلب بر پر و ر د گا رت حتم و قضا بر آن جا ري شده, سپس ا هل تقوي ر ا نجات ميد هيم و ستمكا ران بزا نو د ر آ مده د ر آن و ا مي گذ ا ريم را به همين صرا ط تفسير كر ده ا ند و كيفيت عبو ر مر دم از ا ين صرا ط متفا وت است و بد ر جات ا يمان و
ا خلاق فا ضله و اعما ل صا لحه مختلف ميگر د د بر خي ما نند برق جهنده و بعضي ما نند سو ا ر تند ر و
طا يفه ما نند شخص پيا ده از آن عبو ر مي كنند و بر اي بعضي از شمشير بر نده تر و از آ تش سوز نده تر و از مو با ر يكتر ا ست و لي بر اي بعضي از خيا بان و سيع و پر گل و ر يا حين و خوش آب و هو ا بهتر ا ست و بر اي ا ين صر ا ط بمقتضاي ا خبا ر قنطره ها و ا يستگا هها ئي ا ست كه د ر آن سؤ ا ل و پر سش ميشو د د ر قنطره ا و ل صر ا ط سؤ ا ل از ا يمان ا ست و باز پرس آن حضرت علي ا مير ا لمؤ منين عليه ا لسلام ا ست چنا نچه ميفر ما يد ان لي و قفت علي جسر جهنم و غير مؤ من ممكن نيست از ا ين قنطره عبو ر نما يد و پس از آن سؤ ا ل از نماز و ر وزه و حج وز كوه و خمس و جها د و ا مر بمعر وف و نهي از منكر و سا ير و ا جبات ا ست كه ا گر تقصيري د ر آ نها شده با شد مو جب گر فتا ري است و آ خرين قنطره سؤا ل از مظا لم عبا د ا ست و آ يه شر يفه ان ر بك لبا لمر صا د ب آن تفسير شده و باز پرس ا ين قنطره ذ ات ا حد يت ا ست و حد يثي قد سي و عز تي و جلا لي لا يجوز ني ظلم ظا لم ا شا ره با ين مقام ا ست د وم صر ا ط د نيا ست كه نمو د ا ر صر ا ط آ خرت ا ست و آن عبا رت از صر ا ط شر يعت و ر اه سعا دت و ر ستگا ري ا ست كه
د ين ا سلام و تعا ليم قر آن و طر يقه ا مير ا لمؤ منين و ا و لا د معصو مين ا و عليهم ا لسلام ميبا شد كه هر كه ا ين طر يقه ر ا طي كند بسعا دت نشا تين نا ئل گر د د و از ا ينجهت د ر ا خبا ر گا هي از ا ين صراط به قر آن مجيد و گا هي بد ين ا سلام و گا هي با ميرا لمؤ منين عليه ا لسلام و گا هي با ئمه طا هر ين تعبير شده و همه آ نها يكي ا ست و ا ختلا في د ر بين نيست و د ر قر آن كر يم ميفر ما يد ان هذ ا صرا طي مستقيما فا تبعوه و لا تتبعو ا ا لسبل فتفرق بكم عن سبيله بد ر ستيكه ا ين ر اه من ا ست د ر حا ليكه مستقيم ا ست پس آ نر ا پير وي كنيد و ر ا ههاي د يگر ر ا پير وي نكنيد كه شما ر ا از ر اه خد ا متفرق ميساز د. پس هر صر ا طي غير صر ا ط ا سلام و هر كتا بي غير قر ان و هر طريقه غير طر يقه ا ميرمؤمنان جز و سبل شيطان است و مستقيم از ا ستقا مت بمعني راستي ا ست كه د ر آن هيچ اعوجاجي نبا شد و استقا مت د ر د ين با ين ا ست كه نه د رعقا ئد و نه د ر ا خلاق و نه د ر ا فعا ل و كردار ا نحرا في از جا ده شر يعت
نداشته با شد مثلا د ر عقا ئد غير از عقا ئدي كه د ر مذ هب شيعه ا ثنا عشري ثا بت شده با شد, هر عقيده ضلا لت و گمراهي وا عوجاج و ا نحر اف از صر ا ط مستقيم ا ست و د ر ا خلاق با يد حد و سط كه خا لي از ا فر ا ط و تفر يط ا ست ر عا يت شو د مثلا علم كه حد و سط جر بزه و جهل, و شجا عت كه حد و سط تهو ر و جبن, و عفت كه حد و سط خمو د و شهوت. و سخا وت كه حد و سط ا سر اف و تبذ ير و بخل و تقتير, و تواضع كه حد و سط تكبر و تذ ليل ا ست و هكذ ا د ر سا ير صفات نفسا ني و د ر ا فعا ل و تكا ليف با يد جميع وا جبات ر ا بجاي آ و ر د و همه محر مات ر ا ترك كند و مستحبات ر ا تا حد ميسو ر ا تيان نما يد و از مكر و هات تا حد مقد و ر خو د د ا ري كند كه كو تا هي د ر آ نها ا نسان ر ا از ا ستقا مت بير ون ميبر د و همين صر ا ط ا ست كه از مو با ر يكتر و از شمشير بر نده تر و از آ تش سوز نده تر ا ست و از پيغمبر صلي ا لله عليه و آ له و سلم ر و ا يت شده كه فر مو د شيبتني سو ره هو د لمكان قو له فا ستقم كما ا مرت و من تاب معك سو ره هو د مر ا پير كر د بو ا سطه ا ين جمله كه ميفر ما يد : چنا نچه ا مر شده ا ستقا مت نماي, خو دت و كسا نيكه با تو باز گشت كر ده ا ند و ا ستقا مت از قيام ا ست و بر اي آن ا ضد ا دي ا ست يكي قعو د و د نبا ل حق نر فتن يكي تحير و د ر ر اه ما ندن, يكي بير ا هه ر فتن كه ضلا لت ا ست و
د يگري عمد ا منحرف شدن و از ر وي عنا د بر خلا ف حق ر فتن كه كفر و عنا د ا ست.

/ 6486