سوره‌ بقره‌ ; آيه 9 - تفسیر اطیب البیان نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

تفسیر اطیب البیان - نسخه متنی

سید عبد الحسین طیب اصفهانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

سوره‌ بقره‌ ; آيه 9

متن عربي

يخادعون الله والذين امنوا وما يخدعون لا انفسهم وما يشعرون

ترجمه فارسي

مى‏خواهند خدا و مؤمنان را فريب دهند; در حالى كه جز خودشان را فريب نمى‏دهند; (اما) نمى‏فهمند. (9)

ترجمه انگليسي / English Translation

Fain would they deceive Allah and those who believe, but they only deceive themselves, and realise (it) not!

تفسير 1

(9)(يخادعون الله و الذين امنوا و ما يخدعون الا انفسهم ومايشعرون ):(آنها با خدا و مؤمنان خدعه و نيرنگ مي زنند ،در حاليكه جزخودشان را نمي فريبند و آنها درك نمي كنند)، خدعه نوعي ازمكر و نيرنگ است و مي فرمايد: منافقان با خداو مؤمنان نيرنگ بازي مي كنند، درحاليكه حقيقتا جزبه خودشان نيرنگ نمي زنند و نتيجه مكر آنان به سوي خودشان بر مي گردد،چون خداوند براعمال آنها و باطنشان اطلاع دارد، ولي آنها اشعار به اين مطلب ندارندو اين را درك نمي كنند.

تفسير 2

با خد ا و كسا نيكه ا يمان آ و ر ده ا ند مخا د عه ميكنند و حا ل آ نكه جز با خو د شان خد عه نميكنند و نميفهمند كلام د ر تفسير ا ين آ يه د ر چند مو ر د ا ست: مو ر د ا و ل د ر د فع بعض ا شكا لات كه متو جه بر ا ين آ يه ا ست و آ نها سه ا شكا ل ا ست:1- مخا د عه از باب مفا عله ا ست و ا فا ده ا سنا د فعل ر ا بطر فين مينما يد و چگو نه ميتو ان نسبت خد عه ر ا بخد ا د ا د? جو اب از ا ين ا شكا ل بو جو هي ميتو ان د ا د: و جه ا و ل: باب مفا عله همه جا بين ا لا ثنين نيست و د ر بسيا ري از مو ا ر د يك طر في ا ست ما نند عا فاك ا لله, و عا ينت ا لشيئي, وز ا و لت ا لا مر, و سا فرت و ا مثا ل ا ينها و مخا د عه نيز از ا ين قبيل ا ست. و جه د وم: ا طلاق خد عه و مكر بر خد ا و ند د ر آ يات د يگر ما نند و مكر و ا و مكر ا لله و ا لله خير ا لما كر ين و ان ا لمنا فقين يخا د عون ا لله و هو خا د عهم بنحو حقيقت نيست بلكه از باب مجاز مشا كلت ا ست يعني از جز اء خد عه و مكر, بخد عه و مكر تعبير نمو ده چنا نچه بعضي جمله كما تد ين تد ان ر ا نيز از ا ين قبيل گر فته ا ند. و جه سوم : خد ا و ند د ر د نيا با آ نها طو ري ر فتا ر ميكند كه گمان ميبر ند خير آ نها ر ا خو ا سته و حا ل آ نكه آ نا نر ا ا ملاء و ا ستد ر اج نمو ده تا هر چه ميخو ا هند بكنند و ر وز بر وز عذ اب خو د ر از يا د نما يند چنا نچه ميفر ما يد و لا يحسبن ا لذ ين كفر و ا ا نما نملي لهم خير لا نفسهم ا نما نملي لهم ليز د ا د و ا ا ثما و لهم عذ اب مهين گمان نبر ند كسا نيكه كا فر شد ند مهلت د ا دن ما آ نا نر ا بر ا يشان خوب ا ست هما نا مهلت ميد هيم آ نا نر ا تا ا ينكه بر گناه خو د بيفز ا يند و عذ اب خو ا ر كننده بر اي آ نان ا ست و نيز ميفر ما يد و ا لذ ين كذ بو ا ب آ يا تنا سنستد ر جهم من حيث لا يعلمون و ا ملي لهم ان كيدي متين و كسا نيكه آ يات ما ر ا د ر وغ شمر د ند كمك كمك آ نا نر ا بهلا كت نز د يك ميكنيم از جهتي كه نميد ا نند, و مهلت ميد هم ا يشان ر ا, محققا كيد من محكم ا ست بنا بر ا ين ر فتا ري كه خد ا نسبت ب آ نها ميكند چون ظا هرش ا حسان و با طنش خذ لان و غا يتش عذ اب و هلا كت ا ست از آن بمكر و خد عه و كيد تعبير شده. 2- خد عه بر حسب لغت ا بهام نمو دن طر فست آ نچه ر ا كه ا ر ا ده د ا ر د از مكر وه چنا نچه بعضي گفته ا ند و بعضي د يگر گفته ا ند ا خفاء آ نست با ا صا بت مكر وه بنحو يكه طرف ند ا ند و با خد ا و ند علام ا لغيوب چگو نه ميتو ان خد عه نمو د? و جو اب از ا ين ا شكا ل نيز بچند و جه د ا ده ميشو د: و جه ا و ل: مر ا د از مخا د عه با خد ا, مخا د عه د ر د ين خد ا ست كه بحسب گفتا ر ا ظها ر د يند ا ري ميكنند د ر حا ليكه متد ين نيستند و از ا ين جهت نتيجه ا ين خد عه عا ئد خو د شان ميشو د. و جه د وم: ممكن ا ست مر ا د از مخا د عه با خد ا, مخا د عه با ر سو ل خد ا و خلفاء و منصو بين از طرف ا و با شد كه ا طا عت آ نها ا طا عت حق و نا فر ما ني آ نها, نا فر ما ني ا و ست. و جه سوم: ممكن ا ست مر ا د از مخا د عه صو رت مخا د عه با شد كه بر فرض محا ل ا گر خد ا و ند علم ببا طن آ نها ند ا شت مخا د عه حقيقت د ا شت چنا نچه د ر تعبير ات مر دم ا ست كه ميگو يند خد ا ر ا گو ل ميز ني يا خو د تر ا, و شا هد بر ا ين معنيذ يل آ يه ا ست كه ميفر ما يد و ما يخد عون ا لا ا نفسهم و ما يشعر ون3- ا ين مخا د عين ا گر معتقد بو جو د خد ا و ند نيستند با كه خد عه ميكنند? و ا گر معتقد بو جو د ا و ميبا شند و ا و ر ا عا لم و آ گاه از همه جيز ميد ا نند چگو نه با ا و خد عه ميكنند? و جو اب ا ين گفتا ر ا ينستكه مخا د عين يا د هري و طبيعي هستند و غرض از مخا د عه آ نان د فع ضر ر مسلمين از خو د شان ميبا شد و يا معتقد بو جو د با ري بو ده و لي صا حبان مذ ا هب با طله ما نند ا هل كتاب و مشر كين ا ند ا ينان نيز بعقيده فا سد خو د , د ر ا ين مخا د عه خو د ر ا ما جو ر و مثاب ميد ا نند. مو ر د د وم د ر مر ا تب مخا د عه, مخا د عه مر ا تبي د ا ر د: مر تبه ا و ل: مخا د عه د ر ا مو ر ا عتقا د يه ا ست ما نند مخا د عه كفا ر و ا هل ضلا ل و ا ر باب مذ ا هب با طله د ر ا ظها ر ا سلام و آ ميزش با مسلمين. مر تبه د وم: مخا د عه د ر ا مو ر نفسا نيه مثل ا ينكه د عوي عد ا لت و علم و ا جتها د و سخا وت و تو ا ضع و شجا عت وز هد و خوف از خد ا و تو كل و ا نقيا د و تسليم و و رع و تقوي و ا مثا ل ا ينها ر ا بنما يد با ا ينكه متصف ب آ نها نبا شد. مر تبه سوم: ر ياء د ر عبا دت ا ست از و ا جبات و مستحبات , چنا نچه ر و ا يت شده از ا بن با بو يه با سنا د خو د از حضرت صا دق عليه ا لسلام كه از پد ر بز ر گو ا رش سؤ ا ل شد مو جب نجات فر د اي قيا مت چيست? فر مو د ا نما ا لنجاه في ان لا تخا د عون ا لله فيخد عكم فا نه من يخا دع ا لله يخد عه و يخلع منه ا لا يمان و نفسه يخدع لو يشعر فقيل له كيف يخا دع ا لله فقا ل يعمل ما ا مره ا لله عز و جل به ثم ير يد به غيره فا تقو ا ا لر ياء فا نه شرك با لله عز و جل, ان ا لمر ا ئي يوم ا لقيمت يد عي با ر بعت ا سماء: يا كا فر يا فا جر, يا غا د ر, يا خا سر حبط عملك و بطل ا جرك و لا خلاص لك ا ليوم فا لتمس ا جرك ممن كنت تعمل له هما نا ر ستگا ري د ر ا ينستكه با خد ا خد عه نكنيد كه با شما خد عه ميكندز ير ا هر كه با خد ا خد عه كند خد ا با ا و خد عه مينما يد و لباس ا يمان ر ا از وي ميكند و ا گر بفهمد با خو د خد عه نمو ده پس گفته شد چگو نه با خد ا خد عه ميكند? فر مو د عمل ميكند ب آ نچه خد ا ا مر فر مو ده و غير خد ا ر ا ب آن عمل ا ر ا ده مينما يد پس بچر هيز يد از ر ياءز ير ا ر ياء شرك بخد اي عز و جل ا ست, بد ر ستيكه ر وز قيا مت ر يا كا ر بچها ر ا سم خو ا نده شو د: اي كا فر, اي فا جر, اي حيله گر, ايز يا نكا ر عمل تو از بين ر فت و ا جر تو با طل شد و بر اي تو ا مر وز نجا تي نيست, پس ا جر خو د ر ا طلب كن از آ نكه بر اي ا و عمل مينمو دي مر تبه چها رم: خد عه د ر مقا مات د يني ا ست با ين معني كه پيش خو د گمان كند و ا جد مقا مي از مقا مات د يني ا ست و حا ل آ نكه فا قد آ نست مثل ا ينكه خيا ل ميكند د ا ر اي قصد قر بت و خلوص نيت و ا عتما د و تو كل بخد ا ست با ا ينكه د ر سر سر آ لو ده بر ياء ا ست و د ر ا مو ر نظرش با سباب ظا هري ميبا شد و يا جا هل مر كب ا ست و خو د ر ا عا لم ميد ا ند و يا بي خر د ا ست و خو د ر ا عقل كل ميد ا ند و يا ا عما لش با طل ا ست و خو د ر ا صحيح ا لعمل ميشما ر د و از ا ين جهت حا ل ا نكسا ر د ر خو د نمي بيند و معترف بتقصير يا قصو ر خو د نميبا شد و عجب و غر و ر ا و ر ا ميگير د و ا ين با لا تر ين د ا مهاي شيطان و و سا ئل ا غو اي ا نسان ا ست كه آ د مي ر ا از عيوب خو د غا فل ميكند و و قتي ا نسان از عيب خو د غا فل شو د د ر صد د ر فع آن بر نمي آ يد. مو ر د سوم د ر تفسير و ا لذ ين آ منو ا: ا ين منا فقان با مؤ منان نيز مخا د عه ميكنند و مخا د عه با مؤ منين ا ينستكه د ر ظا هر ا بر از بر ا د ري و همكا ري و مسا عدت و د و ستي و محبت مينما يند و لي د ر با طن د ر مقام ا يذ اء و ظلم و ا حتقا ر و ا ها نت ب آ نها و بد گو ئي و غيبت و نما مي و تهمت ب آ نها و طلب عو ر ات و عثر ات آ نها و ترك مسا عدت و كمك و همكا ري با آ نها, و عد ا وت و د شمني با آ نها بر مي آ يند و جا مع ا ين صفات نفاق و د و ر و ئي وذ و و جهين وذ و لسا نين بو دن ا ست و منا سب ا ست كه د ر ا ينجا هر يك از ا ين صفات ر ا متذ كر شده و عقو بت آ نر ا گو شز د نما ئيم.1- د و ر و ئي و د وز با ني: از ر سو ل خد ا صلي ا لله عليه و آ له و سلم ر و ا يت شده كه فر مو د من كان له و جهان كان له لسا نان من نا ر يوم ا لقيمت كسيكه د و ر و با شد بر اي ا و د ر ر وز قيا مت د و ز بان از آ تش با شد و نيز فر مو د تجد ون من شر عبا د ا لله يوم ا لقيا متذ ا ا لو جهين ا لذي يا تي هؤ لاء بو جه و هؤ لاء بو جه د و ر و ر ا بد تر ين بنده گان خد ا د ر ر وز قيا مت مي يا بيد, آ نكسيكه جمعي ر ا با ر و ئي و جمعي ر ا با ر وي د يگري مي آ يد و نيز فر مو د يجيء يوم ا لقيا متذ و ا لو جهين د ا لعا لسا نه في قفاه و ا خر من قد ا مه يلتهبان نا ر ا حتي يلتهبان خده ثم يقا ل هذ ا ا لذي كان في ا لد نياذ ا و جهين وذ ا لسا نين يعرف بذ لك يوم ا لقيا مت د و ر و, ر وز قيا مت مي آ يد د ر حا ليكه ز با نش ر ا از پشت سرش بير ون آ و ر ده وز بان د يگري از جلو ر و يش, و از ا ين د وز بان آ تش شعله و ر ا ست بحد يكه گو نه ا و ر ا مشتعل مينما يند سچس گفته ميشو د ا ين كسي ا ست كه د ر د نيا د و ر و وز بان بو ده , با ين صفت د ر قيا مت شنا خته ميشو د و از حضرت با قر عليه ا لسلام ر و ا يت شده كه فر مو د بئس ا لعبد عبد يكونذ ا و جهين وذ ا ا لسا نين يطري ا خاه شا هد ا و يا كله غا ئبا ان ا عطي حسده و ان ا بتلي خذ له بد بنده ا يست بنده اي كه د ا ر اي د و ر و و د وز بان با شد, د ر حضو ر بر ا د رش مدح و ثنا ميكند و د ر غياب ا و گو شت ا و ر ا ميخو ر د غيبتش ر ا ميكند ا گر چيزي با و عطا شو د حسد ميبر د و ا گر بمصيبتي گر فتا ر شو د ا و ر ا و ا ميگذ ا ر د و د ر جا مع ا لسعا د ات از تو ر ات نقل ميكند بطلت ا لا ما نت و ا لر جل مع صا حبه بشفتين مختلفتين يهلك ا لله يوم ا لقيمت كل شفتين مختلفتين بو ا سطه د وز با ني د و ستي و ا ما نت ميان د و مصا حب از بين مير و د و خد ا و ند هلاك ميكند ر وز قيا مت هر كه د ا ر اي د وز بان مختلف با شد و نيز ر و ا يت ميكند كه ا و حي ا لله تعا لي ا لي عيسي بن مر يم ليكن لسا نك في ا لسر و ا لعلا نيت لسا نا و ا حد ا و كذ لك قلبك ا ني ا حذ رك نفسك و كفي بك خبير ا, لا يصلح لسا نان في فم و ا حد و لا سيفان في غمد و ا حد خد اي تعا لي بعيسي بن مر يم و حي فر مو د كه با يدز بان تو د ر پنهان و آ شكا ر ا يكي با شد و همچنين د ل تو, من تر ا از خو دت ميتر سا نم و كا في هستي خو دت از حيث آ گا هي بضميرت, شا يسته نيست د وز بان د ر يك د هان و د و شمشير د ر يك غلاف و غير ا ينها از ا خبا ر د يگر. و تقيه از مو ا ر د د و ر و ئي خا رج ميشو د, و تقيه د ر جا ئيستكه ا نسان گر فتا ر ظا لم و صا حب شر و يا مخا لف مذ هبي شو د كه ا ظها ر عقيده اش بيم بر جان يا ما ل يا عرض ا و د ا شته با شد كه د ر ا ينجا لازم ا ست از ا ظها ر عقيده اش خو د د ا ري كند و ظا هر ا با ا و مو ا فقت نما يد با ا ينكه د ر با طن مخا لف ا و ا ست و ا ين ر وش ا ئمه طا هر ين د ر مقا بل خلفاء جو ر و ا تباع آ نها بو ده و ا خبا ر د ر مدح آن و مذ مت ترك آن بسيا ر ا ست: از حضرت صا دق عليه ا لسلام ر و ا يت شده كه د ر تفسير آ يه شر يفه لا تستوي ا لحسنت و لا ا لسيئت فر مو د ا لحسنت ا لتقيت و ا لسيئت ا لاذ ا عت مر ا د از نيكي د ر ا ين آ يه تقيه و مر ا د از بدي فاش نمو دن ا ست و نيز د ر تفسير آ يه شر يفه ا د فع با لتي هي ا حسن فر مو د ا لتي هي ا حسن ا لتقيت فاذ ا ا لذي بينك و بينه عد ا وه كا نه و لي حميم آن چيز نيكو تري كه ا مر شده بدي ر ا ب آن د فع كن, تقيه ا ست, پس د ر ا ينهنگام آ نكسيكه بين تو و ا و د شمني ا ست گو يا د و ست نز د يكي ميشو د . و نيز د ر تفسير آ يه شر يفه و يد ر ا ون با لحسنت ا لسيئت فر مو د ا لحسنت ا لتقيت و ا لسيئت ا لاذ ا عت. و د ر خبر د يگر از حضرت صا دق عليه ا لسلام ا ست كه فر مو د تسعت ا عشا ر ا لد ين ا لتقيت و لا د ين لمن لا تقيت له نه د هم د ين تقيه ا ست, و كسيكه تقيه ند ا ر د د ين ند ا ر د و د ر خبر د يگر فر مو د ا لتقيت من د ين ا لله قا ل ا لر ا وي من د ين ا لله قا ل اي و ا لله من د ين ا لله تقيه از د ين خد ا ست, ر ا وي گو يا از ر وي ا ستبعا د ميگو يد از د ين خد ا ست? حضرت قسم يا د ميكند كه از د ين خد ا ست و د ر خبر د يگر فر مو د سمعت ا بي يقو ل لا و ا لله ما علي و جه ا لا رض شيئي ا حب ا ليه من تقيت از پد رم شنيدم كه ميگفت قسم بخد ا بر ر وي ز مين چيزي نز د خد ا محبو بتر از تقيه نيست و سچس فر مو د ا نه من كا نت له تقيت ر فعه ا لله تعا لي و من لم يكن له تقيت و ضعه ا لله بد ر ستيكه هر كس د ا ر اي تقيه با شد خد ا ا و ر ا بلند ميگر د ا ند و هر كه تقيه ند ا شته با شد خد ا و ند ا و ر ا پست ميگر د ا ند

/ 6486