ذ انتم بالعدوه الدنيا وهم بالعدوه القصوى والركب اسفل منكم ولو تواعدتم لاختلفتم في الميعاد ولـكن ليقضي الله امرا كان مفعولا ليهلك من هلك عن بينهٍ ويحيى من حي عن بينهٍ ون الله لسميع عليم
ترجمه فارسي
در آن هنگام كه شما در طرف پايين بوديد، و آنها در طرف بالا; (و دشمن بر شما برترى داشت;) و كاروان (قريش)، پايين تر از شما بود; (و وضع چنان سخت بود كه) اگر با يكديگر وعده مىگذاشتيد (كه در ميدان نبرد حاضر شويد)، در انجام وعده خود اختلاف مىكرديد; ولى (همه اينها) براى آن بود كه خداوند، كارى را كه مىبايست انجام شود، تحقق بخشد; تا آنها كه هلاك (و گمراه) مىشوند، از روى اتمام حجت باشد; و آنها كه زنده مىشوند (و هدايت مىيابند) ، از روى دليل روشن باشد; و خداوند شنواو داناست. (42)
ترجمه انگليسي / English Translation
Remember ye were on the hither side of the valley, and they on the farther side, and the caravan on lower ground than ye. Even if ye had made a mutual appointment to meet, ye would certainly have failed in the appointment: But (thus ye met), that God might accomplish a matter already enacted; that those who died might die after a clear Sign (had been given), and those who lived might live after a Clear Sign (had been given). And verily God is He Who heareth and knoweth (all things).
تفسير 1
(42)(اذ انتم بالعدوه الدنيا وهم بالعدوه القصوي و الركب اسفل منكم ولوتواعدتم لاختلفتم في الميعاد ولكن ليقضي الله امرا كان مفعولا ليهلك من هلك عن بينه و يحيي من حي عن بينه و ان الله لسميع عليم ):(هنگامي كه شما درنقطه مرتفع نزديكتر و ايشان در بلندي دورتري قرار داشتند و قافله پايينتر ازشما بودند و اگر برخورد به اين شكل را قبلا قرار مي گذاشتيد،هر آينه در آن اختلاف مي كرديد، وليكن خدا چنين نمود تا امري را كه شدني بود بگذارند، تاهلاك شود، هر كس كه از روي بينش در مسير هلاكت افتاده و زنده گردد، هركس كه از روي بينش در مسير حيات قرار گرفته و همانا خداوند شنوا وداناست )، (عدوه )يعني طرف بلند بيابان و(ركب ) قافله مال التجاره ابوسفيان بود. مي فرمايد:برخورد شما دوگروه به اين صورت مشيت خداي سبحان بوده ، نه آنكه از روي برنامه ريزي و قصد و براساس مشورت و توافق طرفين باشد، چون مشركين با آنكه داراي شوكت و تعداد فراوان بودند و در قسمت مرتفع بيابان درجايي كه آب در دسترسشان بود و زمين زير پايشان محكم بود و مؤمنان با آنكه تعدادشان كم بود و ضعف قوا داشتند و در قسمت پست تر بيابان در زميني ريگزار و بي آب قرار داشتند و اردوگاه ابوسفيان هم در يك نقطه پايينتر قرارداشت و مؤمنين نتوانستند بر آن قافله مسلط شوند، با اين همه شرايط دشوار بازهم مؤمنان بر مشركان پيروز شدند و اين امري عادي نبود، بلكه خداوند با مشيت خاص خود اراده كرده بود تا امر خود را براند و مؤمنين را نصرت نموده و آنها رابر كفار غلبه بخشد. و در تعليل مطلب مي فرمايد:اگر خداوند اين امر را جاري نمود و شما را تأييدكرد، همه به جهت آن بود كه خود دليل روشني بر حقانيت حق و بطلان باطل باشد تا هر كس هلاك مي شود با داشتن دليل و تشخيص راه از چاه هلاك شده باشد و هر كس هم زنده مي شود با دليل روشن زنده شده باشد، پس منظور ازهلاكت و زنده شدن ، هدايت و ضلالت است و در آخر مي فرمايد: خداوند شنواو داناست ، يعني دعا و فرياد كمك خواهي شما را مي شنود و به آنچه دردلهاي شماست آگاه است .
تفسير 2
ز ما نيكه بو د يد شما د ر جا نب نز د يك و مشر كين بو د ند د ر جا نب د و ر تر و قا فله بو د پا ئين تر از شما و ا گر مو ا عده ميكر د يد هر ا ينه د ر محل مو ا عده ا ختلاف ميكر د يد و لكن بر اي ا ين بو د كه خد ا و ند قضاي ا و جا ري شده بر و قوع ا مري آن ا مر تحقق پيد ا كند. تو ضيح كلام- قشون ا سلام د ر و قعه بد ر د ر مو قعيكه تلا قي كر د ند با قشون مشر كين د ر طرف نز د يك بمد ينه بو د ند و قشون كفر د ر طرف د و ر تر بو د ند و معلوم ا ست كه مكه معظمه د ر مكان مر تفع ا ست و مد ينه مكان منخفض ا ست و از مكه بمد ينه سر ا شيب ا ست نظير نجف بكر بلا و قشون كفر مسلط بو د ند بر قشون ا سلام لذ ا ميفر ما يد اذ ا نتم با لعد وه ا لد نيا و عد وه جا نب صحر ا ا ست و د نيا تا نيث ا د ني ا ست و د نو نسبت بمد ينه ا ست و هم با لعد وه ا لقصوي قصوي تا نيث ا قصي ا ست لذ ا آ نها د ر طرف علو بو د ند و شما د ر طرف سفل و ا لر كب ا سفل منكم ر كب قا فله ا ست جمع ر ا كب مثل شرب و شا رب و صحب و صا حب و مر ا د قا فله ا بو سفيان ا ست كه از شام مي آ مد ند با ما ل ا لتجا ره ز يا دي و آ نها پا ئين تر از شما نز د يك ب آب و خلا صه كلام ا ينكه جهات ضعف د ر مسلمين بو د از قلت عد د و فقد ان ا سلحه و و د و ري از آب و تسلط كفا ر و مشر كين و لو تو ا عد تم يعني ا گر بنا بو د با مشر كين محلي ر ا تعيين كنيد بر اي محا ر به لا ختلفتم ا لبته همچه محلي ر ا ا ختيا ر نمي كر د يد في ا لميعا د د ر محل محا ر به و ميعا د گاه و لكن ليقضي ا لله ا مر ا كان مفعو لا ا مر ا لهي نصرت مسلمين بو د و چيره شدن بر كفا ر و ا ين نحوه قر ا ر د ا د كه خيا ل كنند كه از هر جهتي غا لب بر مسلمين ميشو ند و د ر ميد ان محا ر به و ا ر د شو ند و خد ا و ند نصرت فر ما يد مسلمين ر ا و مد د د هد آ نها ر ا بملا ئكه و كفا ر ر ا مقتو ل و ا سير و مغلوب مسلمين قر ا ر د هد و ا لبته ا ر ا ده ا لهي تخلف پذ ير نيست و خو ا هد و ا قع شد. ليهلك من هلك عن بينت و يحيي من حي عن بينت و ان ا لله لسميع عليم 42 . و ا ين نصرت ا لهي و غلبه مسلمين د ليل و ا ضح و حجت با لغه ا ست بر حقا نيت د ين ا سلام كه هر كس بكفر و شرك با قي ما ند و بهلا كت ا فتا د حجت بر ا و تمام شو د و هر كس هد ا يت شد از ر وي د ليل و بر هان هد ا يت شو د و محققا خد ا و ند شنو ا و د ا نا ا ست. ليهلك من هلك عن بينت ا د له حقا نيت د ين ا سلام بسيا ر ا ست با لا خص معجز ات صا د ره از حضرت ر سا لت صلي ا لله عليه و آ له و سلم و خصو صا قر آن مجيد كه ا عظم معجز ات ا ست لكن ممكن ا ست بعض جها ل و ضعفاء ا لعقو ل و عو ام بخصوص نساء د رك نكنند و ر اه عذ ري بر خو د د ر ست كنند كه ما نفهميد يم و لي ا ين فتح و غلبه مسلمين با ا ينكه هيچ و سيله بر اي آ نها نبو د با لحس مشا هده ميشو د كه از جا نب خد ا و نصرت ا و بو ده و از قد رت بشر خا رج بو ده پس ا گر بكفر و شرك با قي ما ند معلوم ميشو د كه از ر وي عنا د و عصبيت بو ده نه از ر وي جهل و نفهميده گي و يحيي من حي عن بينت و كسا نيكه هد ا يت شد ند و بشرف ا سلام مشرف شد ند از ر وي حس و و جد ان و مشا هده بر هان هد ا يت شو ند تنبيه- مر ا د از هلا كت مرگ طبيعي نيست چنا نچه مر ا د از حيات حيات طبيعي نيست بلكه حيات ر وح ا يمان ا ست و هلا كت آن د ر قر آن ميفر ما يد فا نك لا تسمع ا لمو تي و لا تسمع ا لصم ا لد عاء ر وم آ يه61, و گذ شت د ر جند آ يه قبل اذ ا د عا كم لما يحييكم آ يه 24 و ان ا لله لسميع عليم ميشنو د و ميد ا ند كيست قا بل هد ا يت و كي قا بل نيست.
لطفا منتظر باشید ...
