او لم يروا لى ما خلق الله من شيٍ يتفيا ظلاله عن اليمين والشمائل سجدا لله وهم داخرون
ترجمه فارسي
آيا آنها مخلوقات خدا را نديدند كه سايههايشان از راست و چپ حركت دارند، و با خضوع براى خدا سجده مىكنند؟! (48)
ترجمه انگليسي / English Translation
Do they not look at God's creation, (even) among (inanimate) things,- How their (very) shadows turn round, from the right and the left, prostrating themselves to God, and that in the humblest manner?
تفسير 1
(48)(اولم يروا الي ما خلق الله من شيي ءيتفيؤا ظلاله عن اليمين و الشمائل سجدالله و هم داخرون ):(مگر آن چيزهايي را كه خدا خلق كرده نمي بينند كه سايه هايشان از چپ و راست مي آيد و با تذلل سجده كنان بر خداوندهستند)،(رؤيت ) در اين آيه به معناي ديدن با چشم و رؤيت حسي است و (تفيؤ)به معناي بازگشت سايه است در بعد از ظهر. و معناي آيه (كه خداوند به آن دانا تراست ) اين است كه آيا مشركاني كه منكرتوحيد ربوبي و منكر دعوت پيامبران هستند به مخلوقات خدا و اين اجسامي كه بر زمين قائم هستند( از قبيل كوهها و درختان و ساختمانها و همه اجسامي كه برزمين قرار دارند)، نظر نمي كنند و نمي بينند كه اينها با گردش و بازگشت سايه هااز جوانب گوناگون در برابر خدا سجده مي كنند و از روي ذلت و بندگي در برابرحق سايه خود را بر زمين مي افكنند و همه در برابر خداوند خاضع و خاشعند؟ لذا همه موجودات جسماني در برابر خداوند خاضع بوده و ذاتا در برابر امراو مطيع و فرمانبردارند و ذلت و بندگي خود را به اين نحو از عبادات تكويني ظاهر مي سازند (كل قد علم صلوته و تسبيحه و الله عليم بما يفعلون )(15)،(همه آنها ازروي علم خدا را عبادت و تسبيح مي كنند و خداوند به آنچه انجام مي دهندداناست ).
تفسير 2
آ يا نمي بينند ا ين كفا ر و مشر كين بچيز ها ئيكه خد ا و ند خلق فر مو ده از هر چيزي كه سا يه ا و بر ميگر د د بطرف ر ا ست و چپ د ر حا ليكه سجده مي كنند د ر پيشگاه ا لهي و آ نها خو ا ر و خفيف وذ ليل هستند, مفسر ين تفسير كر ده ا ند با شياء كه د ا ر اي جسم با شند, مثل ا نسان و حيو ان و ا شجا ر و جبا ل و عما ر ات و نحو ا ينها كهذي ظل هستند كه د ر مو قع طلوع شمس سا يه آ نها بطرف مغرب بسيا ر طو لا نيست و هر چه شمس ا ر تفاع پيد ا كند سا يه كو تاه ميشو د بطرف شما ل حر كت ميكند تاز و ا ل كه منتهاي نقصان پيد ا ميكند يا معد وم ميشو د و چون شمس بطرف مغرب مير و د سا يه بطرف مشرق سير ميكند و تز ا ئد پيد ا ميكند تا نز د يك غر وب بطرف يمين سا يه بسيا ر طو لا ني ميشو د, و ا ين نقصان و تز ا ئد ا ظها ر مقهو ر يت تحت ا ر ا ده حق ا ست و ا ين معني سجده ا ست و ا ينهاذ ليل و ضعيف هستند و تحت قد ره ا و هستند و آ يه كنا يه از د و ا مر ا ست يكي آ نكه ا ين مخلو قات از نبا تات و حيو ا نات و ا نسان و غير ا ينها هر كد ام يك آ ثا ري د ا ر ند كه د ر ا بتد اي ا مر بسيا ر ضعيف هستند يك نطفه يا يك حبه يا يك هسته بيش نيستند و خد ا و ند آ نها ر ا تر بيت ميكند و ر شد پيد ا مي كنند و آ ثا ر خو د ر ا ظا هر ميكنند سچس ر و بضعف مير و ند تا فا ني وز ا ئل شو ند و د ر تمام ا ين حا لات تحت ا ر ا ده و مشيت خد ا و ند خو د هستند و مقهو ر قد رت ا و و ا ين د ليل بر و حد ا نيت حضرت ر بو بيست ا ستد لا ل فر مو ده خصو صا و عمو ما. ا مر د وم ا ينكه د ر بسيا ري از آ يات و ا خبا ر صر يحا د لا لت د ا ر د كه تمام ا ين مو جو د ات حتي جما د ات شعو ر و ا د ر ا كات د ا ر ند و تسبيح و تمجيد و تحميد حق مي كنند. و ان من شيء ا لا يسبح بحمده و لكن لا تفقهون تسبيحهم ا سري آ يه46 و سجده پر و ر د گا ر ميكنند و معر فت بخد ا و ر سو ل و ا مام د ا ر ند و د ا ر اي و لا يت هستند پس بناء علي هذ ا شر وع كنيم بتفسير آ يه شر يفه ا و لم ير و ا آ يا ا ين كفا ر و مشر كين نظر نميكنند با لحسن و ا لعيان ا لي ما خلق ا لله من شيء شا مل جميع ا شياء ا مكا نيه ميشو د كه مخلوق ا لهي هستند و مو جو د با يجا د ا و يتفيؤ ا ظلا له بر ميگر د د آ ثا ر آ نها و تشبيه بظل بر اي ا ينستكه ظل ا ثرذي ظل ا ست پس از آ نكه بحد كما ل ر سيد تنز ل ميكند عن ا ليمين بطرف ر شد سير ميكند و ا لشما ئل بطرف ضعف بر مي گر د د تا ا ينجا قسمت ا و ل ر ا بيان فر مو ده كه تحت قد رت و مشيت ا و و مقهو ر ا ر ا ده تكو ينيه ا و هستند كه و في كل شيء له آ يت تد ل علي ا نه و ا حد سجد ا لله ر ا جع بقسمت د وم كه د ر جميع ا ين ا حو ا ل و طو ا ري عبا دت خا لق خو د ميكنند و تسبيح و تمجيد ميكنند و معر فت و شعو ر و ا د ر اك د ا ر ند و د ر پيشگاه ا لهي سجده ميكنند و هم د ا خر ون خا ضع و خا شع وذ ليل د ر پيشگاه ا و هستند هذ ا ما عند نا و ا لله ا لعا لم بحقا ئق ا لا مو ر .