ثم انزل عليكم من بعد الغم امنه نعاسا يغشى طائفه منكم وطائفه قد اهمتهم انفسهم يظنون بالله غير الحق ظن الجاهليه يقولون هل لنا من الامر من شيٍ قل ن الامر كله لله يخفون في انفسهم ما لا يبدون لك يقولون لو كان لنا من الامر شي ما قتلنا هاهنا قل لو كنتم في بيوتكم لبرز الذين كتب عليهم القتل لى مضاجعهم وليبتلي الله ما في صدوركم وليمحص ما في قلوبكم والله عليم بذات الصدور
ترجمه فارسي
ترجمه انگليسي / English Translation
After (the excitement) of the distress, He sent down calm on a band of you overcome with slumber, while another band was stirred to anxiety by their own feelings, Moved by wrong suspicions of God-suspicions due to ignorance. They said: "What affair is this of ours?" Say thou: "Indeed, this affair is wholly God's." They hide in their minds what they dare not reveal to thee. They say (to themselves): "If we had had anything to do with this affair, We should not have been in the slaughter here." Say: "Even if you had remained in your homes, those for whom death was decreed would certainly have gone forth to the place of their death"; but (all this was) that God might test what is in your breasts and purge what is in your hearts. For God knoweth well the secrets of your hearts.
تفسير 1
(154)(ثم انزل عليكم من بعد الغم امنه نعاسا يغشي طائفه منكم ):(پس ازآن غم و انديشه خداوند شما را ايمني بخشيد كه خواب آسايش گروهي از شمارا فرا گرفت )،(امنه )به معناي آرامش خاطر به جهت امنيت داشتن است و كلمه (نعاس )به معناي خواب خفيف مي باشد و همانا اين عنايت الهي گروهي را كه بعداز فرار و دور شدن به سوي رسولخدا(ص )برگشتند در بر مي گيرد،چون از عمل خود پشيمان شدند و از حفظ نكردن وموقعيت خود حسرت خوردند و حاشا كه خداوند ازايشان در حال فرار در گذرد،چون فراراز جنگ ازمعاصي كبيره است ،بلكه ابتدا غم بيهوده آنها را مبدل به خوفي صحيح نمود،سپس امنيت و نعاس رابر آنها حاكم نمود تا پشيمان شدند و به سوي رسول خدا باز گشتند و اين بعد ازآن بوده كه يقين كردند آن حضرت كشته شده است ،(و طائفه قد اهمتهم انفسهم يظنون بالله غير الحق ظن الجاهليه يقولون هل لنا من الامر من شي ء):(وگروهي كه در فكر جانهايشان بودند وعده خدا را از روي ناداني راست نمي پنداشتند و از روي انكار مي گويند، آيا ممكن است ما را قدرت و فرماني بدست آيد؟)اينها طائفه اي ديگر از مؤمنين هستند كه فقط در فكر جان خودبودند و همه چيز را از ياد بردند و خدا اينها را با عفو و تبديل غم و امنيت ونعاس گرامي نداشت ،بلكه آنها را به خودشان واگذار كرد و لذا هر چيز ديگر غيراز خودشان را از ياد بردندو با فكر جاهلي خودشان خيال مي كردند كه خداوندراضي به غلبه دشمنان نمي شود و هر چه بخواهد مي كند و خيال مي كردند زمام بعضي از امور بدست خودشان است و فكر مي كردند وعده نصرت خدا بدون هيچ قيد و شرطي محقق مي شود و همچنين با ديد جاهلي خود مي پنداشتندپيامبر هرگز شكست نمي خورد يا نمي ميرد و دين حق هم هرگز مغلوب نمي شود و اين عقيده بت پرستان جاهل است كه مي پنداشتند امور هر يك ازموجودات رب و مدبري جداگانه داردو پيامبر را هم ربي مي پنداشتند كه خداي متعال امر پيروزي بر دشمن را به خود آن حضرت واگذاشته است و اين شرك به خداست ، (قل ان الامركله لله ):( بگو تنها خداست كه همه امور متعلق به اوست )،پس تنها فرمانرواي مطلق هستي خداست و هيچ شريكي ندارد و خداتصرف در ياري يا پيروزي را به هيچ يك از مخلوقاتش تفويض نكرده و او راغلبه اي نبخشيده كه هرگز نميرد و هر كس چنين پنداري داشته باشد همانا براي خدا شريك گرفته است ، چون هيچ يك از اسباب و مخلوقات استقلالي از خودندارند، ولي خداوند عالم را بر اساس نظام علت و معلول قرار داده است و هرملتي قويتر باشد وقوع آن ارجح است ،خواه به حق باشد يا به ناحق ، خير باشدياشر،مؤمن باشد يا كافر،پيامبرباشد يا ابوسفيان ،بله تنها در صورتي كه ظهور وغلبه حق موقوف شود به اينكه نظام عادي خلقت خرق و نقض شود، در اين صورت خداي سبحان از مجراي مافوق طبيعي جريان امور را به نفع دين خودتغيير مي دهد،(يخفون في انفسهم ما لا يبدون لك يقولون لو كان لنا من الامرشي ء ما قتلناههنا):(منافقان خيالات نفساني خود را با تو اظهار نمي دارند،با خودمي گويند، اگر كار ما به حق و براساس وحي خدا بود،شكست نمي خورديم وگروهي در اينجا كشته نمي شديم )،اين گفتارشان تشكيكي بود به صورت استفهام و وسوسه هاي نفساني شان ، آنها را به اعتراض و احتجاج فرا مي خواند،(قل لو كنتم في بيوتكم لبرز الذين كتب عليهم القتل الي مضاجعهم ):(اي پيامبربگو: اگر در خانه هاي خود هم بوديد باز آنهايي كه كشته شدن در قضاي سرنوشت آنان نوشته شده بود از خانه هايشان بسوي قتلگاهشان بيرون مي آمدند)،پس كشته شدن عده اي از شما دليل اين نيست كه شما بر حق نيستيد،بلكه بخاطر قضا و قدر الهي است كه بر كشته شدن گروهي از شما در اين مكان خاص جاري شده است ، لذا هيچ گريزي از اجل مسمي نيست و به فرض كه شما بيرون نمي آمديد باز آنهايي كه سرنوشت آنها به قتل بود ،در همين نقطه كشته مي شدند،(و ليبتلي الله ما في صدوركم و ليمحص ما في قلوبكم و الله عليم بذات الصدور):(تا خدا آنچه در سينه هاتان پنهان مي داريد،بيازمايد و هرچه در دل داريد ،پاك و خالص گرداند و خدا از راز سينه هاآگاه است )،تا حقيقت دروني آنها آشكار شود و اين سنت جاري وواقعي خداست كه هر گروهي بايدبه محل مقرر شده خويش و درجات معين خود برسند و سعادت و شقاوت هرطرف آشكار شود و خداوند به درون قلبها و ايماني كه در آنها مستقر است آگاهي دارد.
تفسير 2
پس از آن خد ا و ند و ا ر د نمو د بر شما يك حا لت ا منيتي و نعا سي كه خفقه با شد پينه كي و قر يب بحا ل نوم و يك طا ئفه از شما كه مؤ منين حقيقي با شند د ر ا ثر ا ين ا منيت و نعاس بخو اب ر فتند و طا ئفه د يگر كه مسلما نان ظا هري بو د ند و ا سلام آ نها حقيقت ند ا شت مهموم و مغموم گر د ند نفوس خو د ر ا و گمان بد بر د ند بخد ا كه و عده فتح و فير وزي د ا ده بو د مثل گمان جا هليت كه ا عتما د بخد ا ند ا شتند ميگو يند آ يا بر اي ما از فتح نصيبي هست بگو كا ر ها تمام بد ست خد ا ا ست ا ينها مخفي مينما يند د ر نفوس خو د ا مو ري كه بر اي تو كه پيغمبر هستي ظا هر نميكنند ميگو يند ا گر فتح و ظفر نصيب ما بو د ا ين ا ند ازه تلفات نميد ا د يم د ر غز وه ا حد بگو ب آ نها كه ا گر د ر خا نه هاي خو د مي ما ند يد هر ا من مو جب نعاس شدز ير ا آ دم خا ئف حا لت نوم با و د ست نميد هد يغشي طا ئفت منكم يعني ينام. و مر ا د از ا ين طا ئفه كسا ني هستند كه ا ضطر اب خيا ل ند ا ر ند و مو عده هاي ا لهي ا يمان د ا ر ند و با كما ل ا منيت بخو اب ر ا حت ر فتند و طا ئفت و طا ئفه د يگر كه ا طمينان بو عده ا لهي ند ا شتند و ا ضطر اب خيا ل د ا شتند قد ا همتهم ا نفسهم نفوس آ نها آ نها ر ا مهموم نمو د. يظنون با لله غير ا لحق كه عبا رت از ظن سوء و گمان بد ا ست نسبت بخد ا, و د ر حد يث د ا ر د كه خد ا فر مو د ا نا عند ظن عبدي ا لمؤ من ان خير ا فخير و ان شر ا فشر جا مع ا لسعا د ات, و ا ين يكي از ا خلاق رذ يله و صفات خبيثه ا ست ا ست و منشا آن ضعف ا يمان يا عدم ا يمان ا ست. ظن ا لجا هليت د و ره جا هليت بد تر ين د و ره ها بو د, و مر ا د يا ا ينستكه همان گما نها ئيكه د ر د و ره جا هليت د ا شتند نسبت بخد ا حا ل هم كه ا سلام آ و ر ده ا ند د ا ر ند يا شبيه د و ره جا هليت كه سوء ظن د ا شتند. يقو لون هل لنا من ا لا مر من شيئي ا ستفهام ا نكا ري ا ست يعني ميگفتند كه د يگر بر اي ما ر وز خو شي نيست و غلبه و فتح ند ا ر يم. قل ان ا لا مر كله لله هيچ ا مري د ر د نيا و ا قع نميشو د ا لا تحت ا ر ا ده و مشيت پر و ر د گا ر ما قطعتم من لينت ا و تر كتمو ها قا ئمت علي ا صو لها فباذن ا لله حشر آ يه5, خد ا و ند قد رت د ا ر د چنان فتحي بشما د هد د ر فتح مكه ا نا فتحنا لك فتحا مبينا فتح آ يه1. يخفون فى ا نفسهم ما لا يبد ون لك ا خفاء مقا بل ا بد اء و ا ظها ر ا ست و في ا نفسهم د ر با طن قلب خو د و چيزي كه ا خفاء ميكنند ا مو ري ا ست كه جر ئت ا ظها ر آ نر ا ند ا ر ند از نفاق و شك و عدم ا عتما د بو عده هاي ا لهي و نحو ا ينها. يقو لون لو كان لنا من ا لا مر شيئي تنكير لفظ شيئي د لا لت ميكند كه گفته آ نها و عقيده آ نها ا ين بو د كه هيچگو نه نفعي د نيوي و ا خر وي بر اي مسلمين قا ئل نيستند و د ليل آ نها بر مد عاي خو د ا ينستكه: ما قتلنا ههنا يعني د ر غز وه ا حد كشته نميشد يم, و ا ين قو ل كما ل د لا لت ر ا د ا ر د كه ا ينها منا فقين بو د ند نه عقيده بشها دت و جها د د ا شتند و نه بو عده هاي ا لهي جو اب آ نها ا ينستكه: قل لو كنتم فى بيو تكم آ مدن شما د ر جها د و نيا مدن شما و د ر خا نه نشستن شما د ر تقد ير ات ا لهي تغيير نميد هد. لبرز ا لذ ين كتب عليهم ا لقتل ا لي مضا جعهم كسا نيكه مقد ر شده بد ر جه ر فيعه شها دت نا ئل شو ند از مؤ منين آ نها بر اي جها د و شها دت د ر مقام مبا رزه مي آ مد ند و بمضا جع خو د آ ر ا مگاه خو د نا ئل ميشد ند چه شما با شيد د ر جنگ يا نبا شيد و ليبتلي ا لله ما فى صد و ر كم فقط فا ئده آ مدن شما ا متحان شما بو د كه ثبات قدم ند ا شتيد و فر ا ر ر ا بر قر ا ر ا ختيا ر كر د يد. و ليمحص ما فى قلو بكم بر خو د شما معلوم گر د د كه د ر قلب شما ا يمان نيست و مؤ من از غير مؤ من ا متياز پيد ا كند. و ا لله عليم بذ ات ا لصد و ر خد ا و ند عا لم ببا طن شما ا ست و از قلب شما مطلع ا ست و لي بر خو د شما معلوم نبو د د ر ا ين ا متحان بز رگ معلوم شد.
لطفا منتظر باشید ...
