ولي آيا اين آيات عدالت اصحاب را اثبات مي کنند؟ - اصحاب و تفسیر قرآن نسخه متنی

لايستوي منکم من انفق من قبل الفتح و قاتل أولئک اعظم درجة من الذين انفقوا من بعد و قاتلوا و کلاً وعدالله الحسني...(66)

آن مسلماناني که پيش از فتح مکه در راه دين انفاق و جهاد کردند، آنها اجر و مقامشان بسيار عظيم تر از کساني است که بعد از فتح انفاق و جهاد کردند (ليکن) خدا به همه وعده نيکوترين پاداش را داده است.

لايستوي القاعدون من المؤمنين غير اولي الضرر و المجاهدون في سبيل الله... و کلاً وعدالله الحسني...(67)

هرگز مؤمناني که بدون عذر از جهاد باز نشستند با آنان که با مال و جان کوشش کنند، يکسان نخواهند بود... ليکن خداوند همه اهل ايمان را وعده نيکوتر فرموده است.

ولي آيا اين آيات عدالت اصحاب را اثبات مي کنند؟

کاملاً واضح است که برخي از اين آيات عموماتي است که عدالت شخصي را به خاطر شخصيت او اثبات نمي کنند، بلکه تنها عمل او را مي ستايند و اين چيزي است که هيچ اختصاصي به صحابي ندارد.

دسته اي ديگر نيز آياتي هستند که خطاب آنها به امت اسلامي است و هرگز اختصاص به اصحاب ندارد.

بخش ديگري از آيات با توجه به سبب نزول آنها، به گروهي خاص از اصحاب نظر دارد که مصيبتي را در راه اسلام متحمل شده اند. بنابراين مدح و ثناي جميع اصحاب از اين آيات قابل استفاده نيست.

علاوه بر اينکه آيات بسياري در نکوهش و مذمت برخي از اعمال زشتي که اصحاب مرتکب مي شدند نازل شده است که متأسفانه علماء اهل سنت چشمان خود را از آنها فرو بسته اند.

اصحابي که از جنگ فرار مي کردند،(68) يا از جهاد خودداري مي نمودند،(69) و نيز اصحابي که براي رسيدن به غنيمتي برتر حاضر بودند به پيامبر خدا نسبت رفتار ناعادلانه دهند،(70) و يا آنانکه همسر پيامبر را مورد اتهام قرار دادند،(71) و... اينان همگي در قرآن به شدت مورد نکوهش قرار گرفته اند.(72)