از مهمترين رويدادهاي زندگي بشر، پيدايش خط ونگارش بود. ارزش«قلم» تا بدانجا سمت كه خداوند متعال در نخستين آيات خود از خواندن و اهميت تعليم و تعلم سخن ميگويد، اقرأ باسم ربك الذي خلق، ... اقرأ و ربك الاكرم، الذي علم بالقلم،علم الانسان مالم يعلم(علق:5ـ1). شروع وحي الهي با آيات اينچنيني اهميت بعد فرهنگي را در دين مبين اسلام نشان ميدهد و با سوگند در سورهاي به همين نام ارزش و عظمت بيشتري را براي «تعليم و تعلم» بيان كرده است.
1ـ سوره قلم /1
« ن و القلم و مايسطرون؛ نون، سوگند به قلم و آنچه مينويسد».
محور كلي قسم
خداوند در اين سوره با قسم به قلم، بر «نبوت و رسالت» تاكيد و تهمت جنون را از ساحت مقدس پيامبر اكرم(ص) نفي ميكند. معجزه دين آخرين و پيامبر خاتم(ص) « قرآن» است كه در حقيقت با قلم الهي در لوح محفوظ نگاشته شده است، و فردمجنون هيچگونه آشنايي با قلم و نوشتن ندارد.
ر)سوگند به پيكارگران
پيكارگران، اسبان مجاهدان راه خدا، لحظات يورش و جنگ آنان با كفار يكي ديگر از مصاديق سوگند ميباشد كه در سوره زير آمده است:
1ـ سوره عاديات /1
« والعاديات ضجا؛ سوگند به اسباني كه با همهمه تازانند».
محور كلي قسم
قرآن دو گروه از انسانها را معرفي ميكند: انسانهايي كه در مسير جهاد بيپروا وايثارگرانه به پيش ميروند و از هيچگونه فداكاري مضايقه ندارند،با جان و مال در راه خدا قيام ميكنند. در مقال اين گروه انسانهايي هستند كه « بخيل و ناسپاس» هستند؛ نه تنها ايثار نميكنند بلكه به خاطر علاقه شديد به مال دنيا، كفران نعمت نيز ميكنند. قرآن با سوگند به صحنههاي هولناك جنگ گروه اول،صحنههاي پر هراس روز قيامت را ياد آور شده و بيان ميدارد كه در آن روز اين دو گروه نهانشان آشكار ميگردد.