ويژگيهاي وليّ فقيه در متون اسلامي و قانون اساسي - اصول حاکم بر نظام ولایت فقیه نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

اصول حاکم بر نظام ولایت فقیه - نسخه متنی

حسین علی احمدی حبیبیان

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

ويژگيهاي وليّ فقيه در متون اسلامي و قانون اساسي

براي دستيابي به جامعه آرماني و مقدسي كه در انديشه سياسي اسلام ناب ترسيم شده، بايد زمامداري شايسته، مدير، مدبّر و برخوردار از همه صفات و ويژگي هاي لازم براي رهبري جامعه اسلامي، در رأس حكومت اسلامي قرار گيرد.

حضرت علي عليه السلام در اين باره فرموده اند:

آگاه باش! برترين بندگان نزد خداوند پيشواي عادل و دادگستري است كه خود هدايت يافته باشد و ديگران را هدايت كند.

مهمترين شرايط و ويژگي ها عبارت است از:

1) اسلام وايمان؛ 2) فقاهت و اجتهاد؛ 3) عدالت؛ 4) تقوا؛ 5) خداترسي؛ 6)شجاعت و دليري؛ 7)بينش سياسي و اجتماعي؛ 8)بردباري و شكيبايي؛ 9)گذشت و اغماض؛ 10)شرح صدر و ظرفيت روحي؛ 11)مردم داري و فروتني؛ 12) روحيه سازش ناپذيري در برابر دشمن؛ 13) قاطعيت در اجراي احكام و حدود الهي؛ 14) مقبوليت و محبوبيت مردمي؛ 15) قدرت اداره امور و تدبير15.

در اينجا تذكر دو نكته لازم است:

علاوه بر آن ها، صفات عمومي ديگر نظير عقل، علم، قدرت و سلامت جسمي براي حاكم شرط دانسته شده كه نزد همه ملل دنيا معتبر است.

حضرت علي عليه السلام درباره صفات زمامدار خطاب به مسلمانان مي فرمايند:

شما به خوبي مي دانيد كه جايز نيست براي كسي كه حاكم بر ناموس، جان و مال مردم بوده و اموال عمومي و احكام رهبري آنان را بر عهده دارد، بخيل باشد كه در اين صورت به اموال آنان آزمند مي گردد، و نه ناآگاه و جاهل، كه با ناداني خويش آنان را به گمراهي مي كشاند و نه جفاكار كه با جفاي خويش رابطه خود با آنان (مردم) را مي گسلد، و نه حيف و ميل كننده بيت المال، كه در اين صورت دسته اي را به خود نزديك كرده و دسته ديگري را طرد مي كند و نه رشوه خوار در قضاء، كه حق را پايمال كرده، آن را در غير جايگاه خود قرار مي دهد، و نه تعطيل كننده سنّت كه امت را به سوي هلاكت سوق مي دهد16.

علاوه بر اين ها در قانون اساسي نيز براي رهبر شرايطي قرار داده شده است كه عبارتند از:

فقاهت و اجتهاد

رهبر اسلامي بايد در زمينه احكام و معارف ديني به ويژه در فروعات فقهي صاحب نظر و مجتهد باشد و دستيابي او به مسايل اسلامي براساس اجتهاد و استنباط باشد.

عدالت وتقوا

حكومت اسلامي بايد به شخصي واگذار شود كه نزديك ترين فرد به مقام عصمت و بر خوردار از بالاترين مرتبه صيانت نفس و مخالفت هوي و پيروي از امر مولا باشد.

بينش سياسي و اجتماعي

رهبري جامعه اسلامي بايد از بينش و آگاهي هاي سياسي و اجتماعي لازم برخوردار باشد تا بتواند در رويدادهاي سياسي و مسايل پيچيده اجتماعي كه هر روز در حال تحول و دگرگوني است درست موضع گيري كند، چنان كه رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و آله مي فرمايند:

من عمل علي غير علم كان ما يفسد اكثر ممايصلح.17

و امام صادق عليه السلام نيز فرمودند:

العالم بزمانه لا تهجم عليه اللوابس18

شجاعت

اگر وليّ فقيه از شجاعت و دليري لازم بهره نداشته باشد نمي تواند در برابر تهديدهاي دشمنان مقاومت كرده، امت اسلامي را از درياي طوفان زده حوادث هولناك به ساحل پيروزي و نجات برساند.

مديريت

مديريت و حسن اجراي امور از شرايط مهم رهبري جامعه اسلامي است. حاكم اسلامي بايد از توانايي لازم اجرايي و مديريتي برخوردار باشد، تا بتواند جامعه اسلامي را به شايستگي اداره كند.

/ 7