نظرياتى كه شيعه را مولود سقيفه، جنگ جمل يا صفين مى داند: - هویت تشیع نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

هویت تشیع - نسخه متنی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

نظرياتى كه شيعه را مولود سقيفه، جنگ جمل يا صفين مى داند:

- سقيفه

بعضى بر اين عقيده اند كه پيدايش شيعه، در روز «سقيفه» بوده ؛ يعنى همان روزى كه جمعى از بزرگان صحابه به صراحت گفتند كه امير مؤمنان على عليه السلام در امامت بر ديگران مقدم است و اولويت دارد و به اين گفتار، سخت معتقد بودند. از جمله كسانى كه بر اين اعتقاد است، استاد محمد عبدالله عنان مصرى از نويسندگان عصر ماست كه در كتابش (تاريخ جمعيات السّريه ص 26) مى گويد: «اگر كسى بگويد كه شيعه براى اولين بار در زمان جدا شدن خوارج از صف مسلمين پيدا شده، به اين دليل ؛ كسانى را كه در صف على (ع) باقى مانده، نام شيعه گرفته اند، سخت در اشتباه است، بلكه شيعه على از زمان وفات پيامبر (ص) همان طورى كه گفتيم به وجود آمده است».

استاد احمد ابن مصرى در فجر الاسلام، همين عقيده را دارد و همچنين استاد ابراهيم حلمى ، او مى گويد: «زمان پيدايش گروه شيعه، به اوايل خلافت ابوبكر مى رسد، زيرا گروهى از انصار در اذهان و اعماق جانشان درخت محبت على كرم اللّه وجهه ريشه دوانده بود و به خاطر خويشاوندى او با رسول خدا (ص) و سابقه ورودش به اسلام و جهادش در راه خدا، آن حضرت را از همه كس براى خلافت شايسته تر مى دانستند و معتقدان به اين عقيده، گروهى از بزرگان قريش و شخصيتهاى انصار بودند. طبرى پس از ذكر جريان سقيفه مى گويد: «عمر بن خطاب به منزل على رفت و در آنجا طلحه و زبير و گروهى از مهاجرين بودند. پس عمر آنها را تهديد به سوزاندن و امر به بيعت كرد».

يعقوبى نيز نام عده اى را كه آن روز با على بودند را ذكر كرده است.

اين عبارات نشان مى دهد كه تفكر پيروى از على از زمان پيامبر (ص) تا هنگام رحلت ايشان در اذهان موجود بوده و گرنه بعيد است كه در چنين روز سختى، رأى همه آنها به يك باره به سمت على (ع) معطوف شود. اين تفكر همراه آنها بوده و ساخته زمان يا حادثه خاصى نبوده. هوا دارى از على از زمان حيات پيامبر (ص) در وجود بعضى از صحابه ريشه دوانده بود و امتناع از بيعت با ابوبكر و درخوااست آنها مبنى بر تسليم امر خلافت به حضرت على (ع)، به دليل حمايت و هوا دارى از او در زمان پيامبر (ص) بود. و اين نشان از اخلاص و وفادارى آنها نسبت به پيامبر (ص) و سفارشات او است.

- جنگ جمل

كسانى نيز هستند كه مى گويند: شيعه در روز جنگ جمل در بصره به وجود آمد همان طور كه ابن نديم در فهرست خود (ص 249) مى نويسد:

«وقتى كه طلحه و زبير با على - رضى اللّه عنه - مخالفت كردند و جز به خونخواهى عثمان به چيز ديگر قانع نشدند و على عليه السلام خواست با آنها بجنگد تا سر به فرمان حق نهند، آن روز كسانى را كه از او پيروى كردند به نام شيعه خواندند و او خود نيز به آنها مى گفت: پيروان من».

بر طبق همين نظريه «فلهو زن» مستشرق مى گويد:

«در هنگام تل عثمان اسلام به دو گروه تقسيم شد: حزب على و حزب معاويه. در زبان عربى شيعه بر حزب اطلاق مى شود، پس شيعه على در مقابل شيعه معاويه قرار گرفت، اما هنگامى كه حكومت به دست معاويه رسيد، استعمال لفظ «شيعه» منحصراً بر ياران على معمول شد.»
مطالب ابن نديم، همان مطالبى است كه «برقى» قبل از او آن را ذكر كرده. با توجه به روايات دال بر وجود تشيع در زمان رسول خدا (ص) و همچنين اين نكته كه عده اى از شيعيان على (ع) نظير سلمان و ابوذر و مقداد، قبل از خلافت على (ع) از دنيا رفتند، چگونه مى تواند قول ابن نديم راجع به تولد تشيع در جمل را پذيرفت
البته بايد متذكر شد كه با توجه به سكوت 25 ساله حضرت على (ع) و شيعيانشان با شروع خلافت آن حضرت و جنگهاى بعد از آن، مجالى براى ظهور تشيع و آزادى عمل آن (در مقايسه با سالهاى قبلى) فراهم آمد.

/ 7