گواتمالا و بليز
پس از 25 سال اقدامات اكتشافى فاقد موفقيت، گواتمالا در سال 1973 منابع
نفتى تجارى خود را در مجاورت مرز مكزيك كشف نمود. با وجود غيرقطعى
بودن ميزان منابع، تجزيه و تحليل مقدماتى حاكى از وجود ذخايرى با حداقل 27
ميليون بشكه نفت است كه البته در مقايسه با استانداردهاى جهانى بسيار كوچك
است ولى مهمترين منابع نفتى در آمريكاى مركزى به حساب مى آيند. بعلت
دورافتادگى ذخائر و عدم جذابيت سياست هاى نفتى گواتمالا پيشرفت چندانى
صورت نگرفته است. عليرغم افزايش فعاليت هاى اكتشافى كه بدنبال كشفيات و
تحقيقات مثبت لرزه نگارى گواتمالا صورت گرفته، بليز هنوز نتوانسته است به
ذخائر نفتى تجارى دست يابد.
چشم انداز زمين شناسى
كشف اخير در گواتمالا در حوزه روبل سانتو در منطقه پتن واقع شده است. " به
نقشه صفحه 2 نگاه كنيد " . اين منابع در حوزه كرتانوس -كوبان قرار گرفته و مجاور
و مشابه با ساختار زمين شناسى حوزه رفورما در جنوب شرقى مكزيك مى باشد.
آزمايش هاى مفصل لرزه
نگارى و زمين شناسى 37 ساختار را نشان داده كه 10 ساختار آن داراى اهميت
بسيارى مى باشد. نفت مكشوفه داراى IPA بين 23 تا 32 درجه و مقدار گوگرد آن
زياد و 3 تا 4 درصد مى باشد. عليرغم عمق متوسط 2300 مترى و ساختار
بازتشكيلات زمين شناسى، عمليات حفارى پرخرج و مشكل بوده است و علت
اصلى آن نيز وجود مقادير بسيار زيادى از سولفيد هيدروژن و دى اكسيد گوگرد
مى باشد.
كنسرسيوم متشكل از بيسيك ريسوسز اينترنشنال و شناندواويل احداث حداقل
چهارحلقه مولد نفت را در حوزه روبل سانتو به پايان رسانيده كه ميزان بازدهى
آزمايشى هر يك بين 1000 تا 3000 بشكه در روز متغير بوده است. با اين وجود
توليد كل حوزه محدود به 3000 بشكه در روز بوده و علت آن نيز مشكلات
موجود در زمينه حمل و نقل است. احداث يك خط لوله 12 اينچى 190
كيلومترى از حوزه روبل سانتو به پالايشگاه و بندرپوئرتوباريوس قرار است در
اواسط سال 1978 به پايان برسد. اين خط لوله 33 ميليون دلارى كه توسط يك
شركت فرانسوى بنام آنترپوزاسا احداث مى شود توليد را به سطح 15000 بشكه
در روز خواهد رسانيد.
گواتمالا همچنين در مناطق خارج از خشكى خليج هندوراس به عمليات
اكتشافى مبادرت مى ورزد. سنترام زامورا تنها كمپانى نفتى ديگرى كه در گواتمالا
فعاليت مى كند تا اعمال 1800 مترى حفارى نمود ليكن نتايج مثبتى بدست
نياورد. ظاهراہ در تلاشى براى دسترسى به تشكيلات زمين شناسى چاه ديگرى در
اعمال 3050 تا 3350 مترى حفر گرديد. ليكن اين امر نيز نتيجه اى ببار نياورد.
به دنبال كشفيات گواتمالا در سالهاى اخير، بليز تحقيقات نفتى خود را در بخش
شمالى به جنوب كشور تغيير داد. در ماه اوت سال 1976، اكسون بخش اعظم
سهم اشتراك در 9 منطقه اكتشافى عمدتاہ در خارج از خشكى شمال بليز را
خريدارى كرد و موافقت نمود تا اواسط سال 1977
اقدمات اكتشافى گسترده اى بعمل آورد. اكسون پس از آن يك چاه اكتشافى تا
اعماق 4000 مترى خليج هندوراس حفر نمود. ليكن ظاهراہ به نفت دست
نيافت. در اواسط سال 1977، اكسون به حفر يك چاه اكتشافى ديگر خارج از
خشكى تا عمق 3660 مترى مبادرت ورزيد.
توانائيها و محدوديتها
دراويل سال 1976 گواتمالا يك قانون نفتى را تصويب كرد كه براساس آن انعقاد
قراردادهاى خدماتى با كمپانيهاى نفتى خارجى مجاز شناخته شد. اين مقررات
خواستار تقسيم درآمدهاى حاصل از توليد به نسبت 51 به 49 درصد به نفع
دولت است و مبلغ يك ميليون دلار پاداش انعقاد براى هرامتياز در نظر مى گيرد.
دولت ممكن است سهم خود را يا بصورت توليد و يا بصورت نقدى دريافت
نمايد، ليكن در هر دو صورت سهم دولت شامل اعتبار مالياتى پيمانكار مى باشد.
كشور به 28 بخش تجسسى 200000 هكتارى تقسيم شده است كه در مورد هر
يك از آنها يك برنامه اكتشافى پنجساله و شرايط توليدى بيست ساله در نظر گرفته
شده است.
قانون جديد گواتمالا مشوق چندانى براى جلب كمپانيهاى عظيم نفتى خارجى
كه سرمايه، تجربه و تكنولوژى لازم جهت موفقيت برنامه نفتى كشور را در اختيار
دارند بحساب نمى آيد. چند كمپانى بدليل قانون مذكور و پيچيدگى هاى مذاكرات
دولتى درخواست خود را در رابطه با انجام عمليات اكتشافى را پس گرفته اند. اين
وضع سبب شده است كه تنها دو كمپانى در گواتمالا به فعاليت مشغول باشند كه
فقط يكى از آنها يعنى سنترام زامورا ظاهراہ نسبت به انجام اكتشافات گسترده تعهد
محدودى دارد.
به علت بهبود دورنماى دست يافتن به نفت كه بدنبال اكتشافات
گواتمالا بوجود آمده، بليز با احتياط بيشترى حركت مى كند. دولت قوانين نفتى
خود را مورد بررسى قرار داده تا سهم بيشترى از اكتشافات جديد را نصيب خود
سازد و سعى دارد يك واحد تحقيقاتى براى مشاوره در مورد موضوعات ثبتى
بوجود بياورد. به دليل اينكه بليز فاقد منابع تخصصى و مالى لازم است، جهت
اجراى برنامه هاى اكتشافى خود بايستى به كمپانى هاى نفتى خارجى متكى باشد.
با اين وصف با توجه به اين حقيقت كه منابع بالقوه مهم در منطقه مورد اختلاف
بين بليز و گواتمالا واقع شده است كه اكثر كمپانيها به فعاليت در اين منطقه رغبت
چندانى نشان نداده اند.
دورنما
گواتمالا اخيراہ بصورت اولين كشور توليد كننده نفت آمريكاى مركزى درآمده
است. اكتشافات در حوزه روبل سانتو و پايان احداث خط لوله احتمالاہ توليد در
سال 1978 را تا سطح 15000 بشكه در روز بالا خواهد برد. على رغم دورنماى
نويد بخش زمين شناسى، سرعت گسترش و اكتشاف بيشتر بستگى به توانايى
دولت در جلب مشاركت كمپانيهاى خارجى دارد. در مورد بليز، مناقشات بيشتر
خواهد شد. اگر اختلافات مرزى را بتوان حل كرد، بليز با توجه به آگاهى در مورد
ساختار زمين شناسى آن به احتمال زياد فرصت دستيابى بيشترى به منابع قابل
بهره بردارى تجارى را خواهد داشت. با اينوصف، ميزان نفت حاصله احتمالاہ كم
خواهد بود.
11 شماره سند
پاراگوئه و اوروگوئه
پاراگوئه و اوروگوئه
پاراگوئه عليرغم سالها جستجو هنوز به منابع نفت داراى قابليت تجارى دست
نيافته است. فعاليتهاى اكتشافى در منطقه چاكو در بخش غربى رودخانه پاراگوئه
كه داراى بافتهاى زمين شناسى مناسب است متمركز مى باشد. از پنج حوضچه
رسوبى اين منطقه دو حوضچه بنام كارانديتى و پى ريتى به حوضچه هاى مورد
بهره بردارى بوليوى و آرژانتين كه قبلاہ مورد بهره بردارى قرار گرفته اند مى رسند
" به نقشه صفحه 16 نگاه كنيد. " عمليات اكتشافى گرانچاكو كه عمدتاہ در حوضچه
كارانديتى و در سالهاى 1940 آغاز شده، تاكنون بدون موفقيت ادامه داشته
است.
پاراگوئه فعالانه كمپانيهاى نفتى خارجى را به اكتشاف در اين كشور دعوت
مى كند. قوانين نفتى آن نيز مانند برخورد آن با سرمايه هاى خارجى سخاوتمندانه
است. گرچه زيربناى " صنعت نفت - م " آن عمدتاہ عقب مانده است، ولى با توجه
به شرايط ارضى مناسب آن كمبودهاى اين " صنعت -م " نمى تواند مانع توسعه
باشد. جو سرمايه گذارى آزادانه، فقدان محدوديت هاى فيزيكى، و وجود نفت
در بوليوى و آرژانتين سبب جلب همكارى كمپانيها در پاراگوئه شده است. سه
گروه با نامهاى تكساكو پاراگوئه، چاكواكسپلوراسيون و اسوآمين اويل در
لطفا منتظر باشید ...
