ويتنام
دورنماى نويد بخش توليد نفت در ويتنام، كه در ماههاى آخر جنگ ظاهر شده
بود، هنوز هم بصورت يك دورنما باقى مانده است. هنگامى كه ويتنام شمالى در
آوريل 1975 قدرت را بدست گرفت، كمپانيهاى آمريكايى مجبور شدند از
اكتشافات نويد بخش خود در ويتنام جنوبى دست بر دارند. در چند ماه گذشته
دولت ويتنام و شركت ملى نفت آن يعنى پترو ويتنام با شركت هاى فرانسوى،
ايتاليايى و آلمانى قراردادهاى اكتشاف مقدماتى منعقد ساختند. جزئيات
مشخص نشده و اكتشافات بعدى نيز انجام نشده است. ويتنام بدون مشاركت
غرب فرصت كمى خواهد داشت تا بتواند توانائيهاى نفتى خود را گسترش دهد.
چشم انداز زمين شناسى
اكتشاف نفت در ويتنام هنوز در مراحل ابتدايى بسر مى برد. وجود هيدروكربن ها
در فلات قاره ويتنام جنوبى مسلم است ليكن قبل از انجام اكتشاف نمى توان
ميزان وسعت ذخائر را مشخص كرد. با اين وصف بعضى از مقامات نفتى خارجى
معتقدند كه احتمالاہ چند منبع داراى 100 ميليون بشكه نفت يا بيشتر در آنجا
وجود دارد. اين امر مى تواند سطح توليد را سرانجام به 270000 بشكه در روز
برساند.
از برنامه اكتشاف تنها هشت ماه نگذشته بود كه ويتنام شمالى در آوريل 5791
برجنوب غلبه نمود. دولت پيشين ويتنام جنوبى در سال 1973 هشت امتياز در
رابطه با اكتشاف نفت در فلات قاره خود به چهار كمپانى و يا كنسرسيوم اعطا كرده
بود. كنسرسيوم موبيل كايو در مارس 1975 در اولين چاه 3000 مترى خود كه در
180 كيلومترى سايگون واقع شده به نفت رسيد. نتيجه آزمايش نشان داد كه چاه
مزبور مى تواند روزانه 2400 بشكه نفت به سنگينى 35 درجه IPA و مقدارى گاز
توليد نمايد.
خوشبينانه ترين مناطق ويتنام در فلات قاره بخش جنوبى كشور واقع گشته است.
در داخل خشكى نيز احتمالاہ بافت هاى زمينى حاوى نفت در دلتاى رود مكونگ
وجود دارد. ليكن در اين منطقه تحقيقات جامعى بعمل نيامده است. در شمال،
شوروى، رومانى و آلمان شرقى حداقل از سال 1967 در اكتشافات داخل
خشكى منطقه دلتاى رود سرخ مشغول بوده اند. شواهدى در مورد كشف نفت در
اين منطقه وجود ندارد.
توانائيها و محدوديتها
ويتنامى ها در گسترش بخش نفتى خود با احتياط بسيار عمل مى كنند. اين
عملكرد محافظه كارانه آنها نيز ناشى از عدم آگاهى و تجربه در رابطه با تمام
جنبه هاى صنعت نفت و نگرانى ايدئولوژيك درباره ميزان قابل تحمل فعاليت
خارجى غيركمونيستها در ويتنام است. مقامات ويتنام شمالى نيز هنگام غلبه بر
جنوب هيچ اطلاعى درباره اين صنعت نداشتند. چند مقام عاليرتبه ويتنام
جنوبى نيز كه با صنعت نفت تاحدودى آشنا بودند هنگام بقدرت رسيدن
كمونيستها كشور را ترك كردند. علاوه بر اين، كمپانيهاى نفتى نيز ظاهراہ تمام
اطلاعات لرزه نگارى و فنى را با خود بردند. اين فقدان آگاهى نيز سبب شده
است كه مذاكره
در مورد قراردادهاى پيچيده كه داراى تغييرات و تركيبات نامحدودى از قبيل
ميزان منافع، كم نويسى هزينه ها، تقسيم توليد، مالياتها، و جبران خسارت
كارمندى مى شود، مشكل تر شود.
خنده دار اينست كه ويتناميها بايد در تمام جنبه هاى اكتشاف و گسترش به
كمپانيهاى نفتى غربى وابسته باشند. خود ويتنام نيز نه تكنولوژى و نه سرمايه لازم
جهت انجام اكتشافات را در اختيار ندارد و هم پيمانان كمونيست آن نيز به همين
ترتيب. فقط چين، شوروى و رومانى داراى تجاربى در خارج از خشكى هستند،
ليكن تجهيزات نادر آنها نيز در گسترش نفت داخلى مشغول بكار است. بهرحال
ويتنامى ها مى خواهند با استفاده از تكنولوژى پيشرفته غرب نفت را به سرعت و
با كارآيى استخراج نمايند. در اين رابطه آنها شركت هاى آمريكايى را به
شركت هاى اروپائى ترجيح مى دهند. زيرا تكنولوژى سرمايه و تجارب منطقه اى
آنها برتر مى باشد.
دورنما
هنوز بسيار زود است كه بگوئيم آيا ويتنام بصورت يك توليد كننده نفتى
درخواهد آمد يا خير. زمين شناسى فلات قاره نشانگر وجود هيدروكربن بوده و
حفاريهاى مقدماتى نيز مقدارى نويد به همراه داشته است. معذلك چهار حلقه
چاه ملى كه تا كنون حفارى شده آن شور و حرارتى كه كمپانيها را در سالهاى
1973 و 1974 به ويتنام جذب نمود از خود نشان نداد. اكنون از توقف اكتشافات
و انعقاد قراردادها بيش از دو سال مى گذرد. ويتناميها بشدت با كمپانيهاى نفتى
خارجى چك و چانه خواهند زد، ولى اكثر آنها نسبت به پذيرفتن شرايطى كه در
مقايسه با شرايط مالزى و اندونزى نامناسب تر است بى ميل مى باشند. ماهيت
اتخاذ توافق عمومى در روند تصميم گيرى هانوى و روند كار انديشمندانه
بوروكراسى اين كشور سبب مى شود كه گسترش نفت در اين منطقه تحقق نيابد. با
ملاحظه شرايط كنونى، امكانات دست يابى به نفت توليدى تا سال 1980 قابل
اغماض بشمار مى آيد.
لطفا منتظر باشید ...
