برزيل
توانائيهاى نفتى برزيل عليرغم اكتشافات انجام شده از سالهاى 1930 تاكنون
هنوز هم تاحد زيادى ناشناخته باقى مانده است. در حال حاضر به نظر مى رسد
نويد بخش ترين مناطق در خارج از خشكى واقع شده باشند. پتروبراس، شركت
نفت دولتى اين كشور، از سال 1973 اقدامات اكتشافى خارج از خشكى خود را
افزايش داده و در نتيجه آن در حوزه كامپوس درخارج از سواحل ريودوژانيرو و در
دهانه آمازون به كشفيات مهمى دست يافته است. پتروبراس عليرغم اين
موفقيت ها استعداد فنى و مالى لازم جهت افزايش سريع فعاليتهاى اكتشافى و
توليدى را در اختيار ندارد. دولت نيز به كمپانيهاى خارجى جهت تسريع در
تجسس نفت چشم دوخته، ليكن تاكنون نسبت به ارائه شرايطى كه به نحو موئثرى
جذب كننده باشد بى ميل بوده است.
چشم انداز زمين شناسى
بخش اغظم نفت برزيل از حوزه هاى ساحلى شمال شرق توليد مى شود. كاهش
دائمى توليد نفت حوزه هاى داخل خشكى تاعثير افزايش آرام بازده نفتى
حوزه هاى خارج از خشكى را از بين برده و سبب ركود توليد كلى نفت برزيل از
سال 1963 در سطح تقريبى 175000 بشكه در روز گرديده است. تحقيقات
موفقيت آميز لرزه نگارى و كشف
حوضچه عظيم كامپوس كه 90 درصد ذخائر قطعى و احتمالى 668 ميليون
بشكه اى برزيل را در بر مى گيرد، سبب شده كه پتروبراس عمليات اكتشافى خود
را در فلات قاره خود بر وسعت 850000 كيلومتر مربع متمركز سازد. برنامه نفتى
جاه طلبانه دولت مستلزم صرف 730 ميليون دلار در زمينه توسعه و اكتشاف
مى باشد كه دو برابر مخارج سال 1976 است. قرار است در طول سه سال آينده
سالانه تعداد 168 چاه اكتشافى جديد عمدتاہ در خارج از خشكى حفر گردد.
ليكن در سال 1973 تنها 30 حلقه از اين چاه ها حفر گرديد.
به استثناع منابع عميق كامپوس، پتروبراس فعاليتهاى اكتشافى خارج از خشكى
خود را در آبهاى كم عمق متمركز مى كند. در سال 1976، پتروبراس در دهانه رود
آمازون منابع گاز و نفت كشف نمود كه به عقيده زمين شناسان از جمله نويد
بخش ترين مناطق برزيل به حساب مى آيد. ميزان جريان گاز چهار حلقه چاه
آزمايشى بسيار وافر و روزانه معادل 15 تا 25 ميليون فوت مكعب بود. در
سرگيپه، آلاگوس و ريوگرند ونورته در شمال شرق نيز منابع كوچك نفتى كشف
گرديد.
در سال گذشته، پتروبراس چند قرارداد ريسك آميز با چهار كمپانى نفتى بين
المللى يعنى، اكسون، بريتيش پتروليوم، ئى ال اف و شركت ملى نفت ايتاليا و
كمپانى شل منعقد ساخت تا در لايه هاى عميق حوزه هاى خارج از خشكى به
اكتشافات سخت ترى بپردازند. پتروبراس در اواسط سال 1977 دومين دور
قراردادهاى ريسك آميز خود را در رابطه 25 بلوك خارج از خشكى " در حاليكه در
دور اول تنها 10 بلوك را پيشنهاد كرده بود " واقع در دهانه رود آمازون و سانتوز و
حوضچه پلوتاس در جنوب به مناقصه گذاشت. اين بلوك ها نيز براساس سوابق
لرزه نگارى كه نشان دهنده توانائيهاى نفتى بود به مناقصه گذاشته شد ولى تاكنون
نفت داراى ارزش تجارى از اين نقاط
بدست نيامده است. مذاكرات مربوط به قراردادها تا پايان سال جارى آغاز
خواهد شد.
توانائيها و محدوديتها
با وجود اين كه پتروبراس يكى از با صلاحيت ترين كمپانى هاى نفتى دولتى در
جهان است، ولى از جمله ناسيوناليست ترين و بوروكرات ترين شركت هاى
دوليت برزيل به شمار مى رود. مقامات پتروبراس عليرغم كمبودهاى فنى و منابع
مالى، در برابر مداخله بيگانگان در صنعت نفت مقاومت كرده و مى كنند. عدم
تمايل اين كمپانى به درخواست كمك از بيگانگان در مورد حل مشكلات توسعه
كامپوس نشانگر جديت مسئله است. پتروبراس فاقد تخصص لازم جهت
استخراج نفت از مخازن آهكى عميق كه بهترين ذخائر كامپوس بشمار مى آيند،
مى باشد. در نتيجه اكثر چاههاى كامپوس در مناطق كم عمق و در مناطق داراى
كيفيت نامرغوب حفر شده است.
با وجود اينكه صورتحساب سرسام آور نفت وارداتى و توانايى محدود پتروبراس
در انجام اكتشافات خارج از خشكى در سال 1975 دولت را وادار به دعوت از
پيشنهاد بيگانگان در مورد مناطق اجاره اى نمود، ولى برزيل در جذب
كمپانى هاى خارجى دچار مشكلاتى شده است. كمپانيها شكايت مى كنند كه در
دور اول قراردادهاى ريسك آميز پتروبراس تنها بلوك هاى كوچك را به مناقصه
گذارده و بهترين مناطق را براى خود حفظ كرده بود. بعضى از كمپانيها نيز معتقدند
كه پتروبراس اطلاعات حياتى حاصل از زمين شناسى را در مجموعه هاى لرزه
نگارى كه به آنها فروخته قرار نداده است. علاوه بر اين، برزيل برقراردادهايى
تاعكيد دارد كه منافع كمپانيها را محدود مى سازد. به اين ترتيب كه: " الف " هر گونه
گاز مكشوفه از آن برزيل باشد، " ب " منافع كمپانيهاى نفتى
محدود به نرخ تعيين شده در مناقصه خودشان باشد، و " ج " عمليات اكتشافى
بايد در مدت كوتاهى بپايان برسد.
محدوديت هاى مالى برزيل را وادار خواهد كرد تا در تلاشهاى خود به منظور
گسترش صنايع نفت به كمپانى هاى خارجى متكى باشد. گسترش منابع خارج از
خشكى خصوصاہ پرخرج خواهد بود و طبق برآورد پتروبراس 4 ميليارد دلار
سرمايه لازم است تا حوزه كامپوس مورد بهره بردارى كامل قرار گيرد. به دليل نياز
به تكنولوژى بسيط زيربنايى و پيچيده، توسعه منابع دهانه رود آمازون و ماوراع آن
پرخرج مى باشد.
ژيزل رئيس جمهور برزيل پس از شناخت اين نقائص به پتروبراس دستور داد كه
از ايجاد موانع برسر راه مشاركت خارجى ها دست برداشته و مناطق نويد بخش تر
از نظر زمين شناسى را به مناقصه بگذارد. در نتيجه پتروبراس، در آخرين دور
قراردادها مناطق بيشترى را در معرض اكتشاف گذاشت، و اظهار داشت كه در
مورد توليد گاز نيز حاضر است به مذاكره بپردازد و علاوه بر اين نرخ اطلاعات
لرزه نگارى را نيز پائين آورده است.
برزيل همچنين محدوديت هاى مربوط به ورود تجهيزات نفتى كه مشابه آن در
داخل ساخته مى شود را تا حدى از ميان برداشت و عليرغم اعتراض شديد توليد
كنندگان داخلى دولت در پيشنهاد خود پافشارى كرد و اظهار داشت كه گسترش
سريع منابع نفت داخلى از اهميت و اولويت برخوردار است. با اين وجود
تغييرات در رهبريت پتروبراس در سال جارى احتمالاہ تاعثير سريعى براين كمپانى
نخواهد داشت.
دورنما
آينده برزيل به عنوان يكى از توليد كنندگان نفت تا حد زيادى به اكتشافات خارج
از خشكى بستگى دارد كه هنوز در مراحل اوليه بسر
لطفا منتظر باشید ...
