عوامل شایستگی در تبلیغ نسخه متنی

عبدالرحيم ابن نباته، ضرب المثل خطباي عرب در دوره اسلامي است سرمايه فكري و ذوقي خود را از علي عليه‏السلام مي‏داند

ابن ابي الحديد در مقدمه شرح نهج البلاغه از قول او مي‏آورد:

«صد فضل از سخنان علي را حفظ كردم و به خاطر سپردم و همان‏ها براي من گنجي‏ناپذير بود».40

ابن نباته در خطبه‏هايش كه بيش‏تر در مورد جهاد بود و به خطبه‏هاي «جهاذيه» معروف‏اند از كلمات و جملات حضرت امير عليه‏السلام استفاده مي‏كرد از جمله:

«ايها الناس، الي كم تسمعون الذكرَ فلا تَعُون، و الي كم تقرعون بالزَّجر فلا تعلقون كاَنّ اسماعكم عَجَّ و دائع الوعظ... فالجهاد و الجهاد ايها الموقنون، و الظفر الظفر ايها الصابرون».41

غالب تمثيل‏هاي ابن ابي الحديد در خطبه‏ها و نكاتش از ابن نباته است او در جلد هفتم موازنه‏اي بين كلام مولي علي عليه‏السلام و ابن نباته دارد و در مقدمه مي‏گويد: ما در اين جا فُضُولي از خطب‏هاي خطيب فاضل عبدالرحيم بن نباته رحمه اللّه‏ كسي كه به بالاترين درجه در سخن و سخنوري رسيد و مردم علاقه و شوق عظيمي به كلام و سخن او داشتند و كلامش در همه جا زبانزد نيكويي بود، را مي‏آوريم، بعد نمونه‏اي را ذكر مي‏كند.

ايها الناس تجهّزوا فقد ضرب فيكم بُوق الرحيل، و ابرزوا فقد قربت لمكن نوق التحويل الخ.42

اين مقايسه را ابي الحديد آورده تا نظريه كساني كه كلام ابن نباته را مساوي سخنان در باره حضرت علي عليه‏السلام مي‏دانند رد كند لذا گويد:

«بدانيد كه ما منكر فضل ابن نباته و نيكويي اكثر خطبه‏هايش نيستيم و لكن عده‏اي از مردم اهل عناد و عصبيّت جاهلي، گمان دارند كه كلام ابن نباته مساوي كلام علي عليه‏السلام است. در حالي كه بين كلمات امام علي عليه‏السلام و ابن نباته هيچ تشابهي نيست. آن در اوج عظمت و اين در حضيض و كوچكي.43 اگر چه در عصر خودش تنها سخنور نكته‏دان بوده است».

در هر صورت او خودش را در وامدار مكتب علي عليه‏السلام و شاگرد علي عليه‏السلام مي‏دانسته و بدفاع از مكتب علي عليه‏السلام سخنوري مي‏كرده است.