با نزول اين سوره،پايان دوره سياهى و تباهى جزيرةالعرب و آغاز دوره درخشان آن اعلامگرديد.پيامبر، حضرت على عليه السلام را به مكّه فرستاد تا اين سوره را درميانحجاجى كه در منى گرد آمده بودند، بخواند.در آن سوره، به صراحتاعلان شد كه مشركان از اين پس نبايد به مسجدالحرام وارد شوند.زيرانجس هستند وخداوند از آنان بيزار است.همچنين در آن سوره آمده بودكه هيچ عهد وپيمانى از مشركان پذيرفته نيست و ريختن خون مشركانپس از چهار ماه ديگر، بر مسلمانان حلال و رواست.پس از اين اعلان، هيچ كس در جزيرةالعرب نبود كه اظهار شرككند، مگر گروههايى اندك كه از ترس مسلمانان گريخته بودند و پنهانىبر كيش گذشته خود پافشارى مىكردند.
پيامبر درصدد جنگ با روم برآمد
عدهاى از سپاهيان رومى در ديارشام كه امارتى عربى ولى تحت نفوذ امپراتورى روم بود، به سر مىبردند.پيامبر همراه سپاهيان اسلام كه تعداد آنان بيش از سى هزار نفر بود و دههزار تن از آنان سواره و مجهز به سلاحهاى كامل بودند، به سوى نيروهاىرومى حركت كرد.اين اقدام پيامبر به خاطر شايعهاى صورت گرفت كه در مدينه بر سرزبانها افتاده بود.مردم مىگفتند سپاه روم انديشه جزيرةالعرب و سركوب مسلمانان رادر سر دارد.امّا وقتى پيامبر با سپاهيانش به منطقه تبوك رسيد، دانستكه اين شايعه بىاساس و دروغ بوده است.لذا با مردم آن ديار از در آشتىدرآمد و بر "رومه" دست يافت.آنگاه پيامبر پس از آنكه مرزبانانى ازمردم خطه شام و حجاز برضد دشمنان به كار گماشت و تخم ترس و رعباز حمله ناگهانى مسلمانان برضد روميان را در دل آنان كاشت، به سوىمدينه بازگشت كرد.
حجةالوداع
تعيين رهبرى در سال دهم هجرى پيامبر تصميم گرفت به حج رود.مسلمانان كه ازتصميم پيامبر آگاهى يافته بودند، از هر كران به سوى آنحضرت شتافتند.چون تعدادشان به اندازه كافى رسيد، پيامبر به همراه ايشان به سوى مكّهبه حركت در آمد.در اين سال بود كه پيامبر كيفيت به جاى آوردن حجاسلامى را به مسلمانان آموخت زيرا مشركان در سال