بیشترلیست موضوعات سخنى با خواننده مقدمه مترجم ديباچه فصل اول:
طـرح مسئـله فصل سوم:
تعـاريف آزادى فصل چهارم:
ابعاد جامعه شناختى و حقوقى مفهوم آزادى الف ـ برده دارى ب ـ موارد محروميّت از آزادى زندان بيگارى فصل پنجم:
نظريات فلسفى در باره آزادى الف ـ آزادى; مفهومى اخلاقى پ ـ آزادى در تأمّلات متافيزيكى توضیحاتافزودن یادداشت جدید 225 مراجعه نماييد. مانع اصلى براى پذيرفته نشدن شهادت بردگان قبلاً ذكر شد. (پاورقى شماره 26 فصل سوم) به عنوان نمونه براى ملاحظه رفتار متفاوت آن ها در ارتباط با حدود اسلامى به كتاب الخراج اثر ابو يوسف (قاهره: 1352) ص159 مراجعه كنيد.در دوران هاى خاصى از تاريخ اسلام بردگان مى توانستند عالى ترين مناصب را در حكومت به دست آورند. بر اين اساس دانش مندان غربى ادعا كردند كه برده دارى به همراه خود (به سختى هر نوع پستى اجتماعى را حمل كرده است) بنگريد به:گيب (Gi ) و بون (Bowen) (جامعه اسلامى و غرب) [مطبوعات دانش گاه آكسفورد: 1950] ج1 ص43. و يا به:H. Ritte Das Mee de seele 362f.به هر حال گذشته از موقعيت واقعى آن ها و منافع اجتماعى نشأت گرفته از آن هميشه موقعيت بردگى آن چنانى آن ها يك رسوايى شخصى تلقّى شده است. و بايد خاطر نشان ساخت كه مقصود داستان هايى كه بردگان را در وضعيت خوبى نشان مى دهند اين است كه اشياى خوب يا اعمال شريف را مى توان حتى در بردگان قانونى يافت.4ـ براى نمونه مراجعه كنيد به صحيح مسلم (كلكته: 1265) ج2 ص397 و به:A. J. Wensinck and othe s Conco dance et Indices de la t adition musulmane (Leiden 1933 -) I 121 1.32f.5ـ بنگريد به:A istotle politics