اتمام حجت غدير در بلند مدت
پيامبر خدا با در نظر گرفتن آينده ى دين الهى كه تا آخرين روز دنيا ادامه ى آن است، و با توجه به دامنه ى وسيع مسلمين در حد جهانى، جانشينان خود تا روز قيامت- يعنى دوازده امام معصوم عليهم السلام- را در يك خطابه ى رسمى به جهانيان معرفى فرمودند.بنابر اين اگر اكثريت اجتماع آن روزِ مسلمين، كلام پيامبرِ دلسوز خود را كنار گذاردند وخلافتِ بلا فصل اميرالمؤمنين عليه السلام را قبول نكردند، ولى بسيارى از افراد نسلهاى بعدى مسلمانان وصى واقعى پيامبرشان را شناختند كه اين بالاترين هدف از 'غدير' بود.
اگر چه منافقين به تصميمات خود جامه ى عمل پوشاندند، ولى همان نورِ 'غدير' است كه پس از پانزده قرن، رقم ميلياردىِ شيعيان و محبين اهل بيت عليهم السلام را در طول تاريخ و در پهنه ى جهان در هر زمانى باقى گذارده است، و نور ولايت را همچنان
در مناطق مختلف دنيا درخشنده و تابناك حفظ كرده است.
همچنين اگر گروههايى از مسلمين در طول زمانها همچنان در مقابل جانشينان حقيقى پيامبرشان سر تعظيم فرود نياورده و نمى آورند، ولى جمع عظيم شيعيان در طول تاريخ فقط على بن ابى طالب عليه السلام و يازده فرزند او را جانشينان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مى دانند.
با اين مقدمه پيداست كه خطبه ى غدير براى عده اى محدود و زمانى معين بيان نشده است، بلكه همانطور كه خود پيامبر صلى اللَّه عليه و آله فرموده بايد حاضران به غائبان، شهرنشينان به روستائيان، پدران به فرزندان تا روز قيامت اين خبر را برسانند و همه در ابلاغ اين پيام انجام وظيفه كنند. [ در اين باره به بخش يازدهم خطبه ى غدير در كتاب حاضر مراجعه شود. ]
وقتى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله حجت را بر مردم تمام كرد، اين مردم اند كه راه بهشت يا دوزخ را انتخاب مى كنند، و پذيرفتن يا نپذيرفتن آنان امتحان الهى است. امام رضا عليه السلام در اين باره مى فرمايد:
'مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ في قَبُولِهِمْ وِلاءَ أَميرِالْمُؤْمِنينَ عَلَيْهِ السَّلامُ في يَوْمِ غَديرِ خُمٍّ كَمَثَلِ الْمَلائِكَةِ في سُجُودِهِمْ لِآدَمَ، وَ مَثَلُ مَنْ أَبى وِلايَةَ أَميرِالْمُؤْمِنينَ عَلَيْهِ السَّلامُ يَوْمَ الْغَديرِ مَثَلُ إِبْليسَ'.
'مَثل مؤمنين در قبول ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام در روز غدير خم مَثَل ملائكه در سجودشان مقابل حضرت آدم عليه السلام است، و مَثل كسانى كه در روز غدير از ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام سرباز زدند مَثل شيطان است'. [ عوالم: ج 3:15 ص 224. ]
با اين مختصر، تصويرى از جو حاكم بر جامعه ى اسلامى و شرايطى كه واقعه ى 'غدير' در آن صورت گرفت و اهدافى كه از آن در نظر بود، روشن گرديد.