جوانان و بينش‌هاي ناب نسخه متنی

2- جوان و جواني در آينة معرفت

«هوشياري»، «آگاهي» و «بيداري» ارزش‎هاي آسماني است كه در معارف ناب ديني و سخنان پاك پيشوايان، همگان - بويژه جوانان - بدان فرا خوانده شده‎اند.

در بهار جواني - و نوروز نوجواني - بنيان شخصيت‎ها استحكام مي‎يابد و فردا و فرداهاي زندگيمان ترسيم مي‎شود. گستره روح و جسم ما، معركه پر توفاني مي‎شود، از يك سو شبهات فكري فرهنگي فراواني چون سيل به بستر ذهنمان روانه مي‎شود و از سوي ديگر توان بسيار جسمي به همراه اوج شهوت و غضب به ما رو مي‎كند، احساسات در وجودمان حكم‎فرما مي‎شود به گونه‎اي كه گاه تصميمات شتابزده، سخنان عجولانه و كارهاي بي‎مطالعه، پديده‎اي جز پشيماني نصيبمان نخواهد كرد!

در اين دوران، از نيروي تعقل و تدبير كمتر استفاده شده و آثار و بركات جواني در هاله‎اي از غرائز و اميال، پوشيده مي‎ماند، بدين خاطر، اين دوره ارزشمند براي غافلان، نوعي جنون دانسته شده[1] و تحفه‎اي الهي معرفي شده كه تنها كساني كه جواني را از دست داده‎اند، پي به ارزش آن برده‎اند.[2] كيمياگون بودن جواني در سخن رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ اين گونه پديدار مي‎شود كه آن حضرت جوانان را به پختگي، انديشمندي و استفاده از تجربه ديگران فرا خوانده و در سخني كوتاه، بلنداي اين حقيقت را به اين صورت آشكار مي‎كنند كه:

«بهترين جوانان شما، كسي است كه شبيه پيران در كار آزمودگي، احتياط و هوشمندي باشد و بدترين پيران شما كسي است كه همچون جوانان، شتابزده، پر هيجان و غافل باشد.»[3]

آنگاه كه صفات برجسته‎اي چون بيداري ديني، اطاعت آگاهانه، دانش پژوهي هوشمندانه و شناخت عصر - به عنوان برترين سرمايه خدادادي - در رواق دل و ديده آدمي رخ نمايد، فضاي سخنان و عطر گلواژه‎هاي معصومان ـ عليهم السّلام ـ نيز تغيير مي‎يابد. پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ به اطرافيان خود درباره اين جوانان سفارش كرده مي‎فرمايد:

«سفارش مي‎كنم شما را كه با جوانان به خوبي و نيكي رفتار كنيد چرا كه آنان نازك دل‎ترند، خداوند مرا به پيامبري برانگيخت، جوانان به من گرويدند و ياري‎ام كردند و بزرگسالان به مخالفت برخاستند.»[4]

و امام علي ـ عليه السّلام ـ، سرزمين انديشه‎هاي اين گروه را چون عرصه‎اي پاك و حاصلخيز دانسته كه به هنگام افشاندن بذرهاي دانش و بينش، آن را پذيرفته، رو به رشدي سريع، بالندگي بسيار و چشمگيري فراوان مي‎نهد.[5]

آري، ارزش فراتر از تصور همگان، براي پاكان جوان و پرهيزگاراني كه بهار زندگي خويش را با نسيم سلامت و سعادت خوشبو ساخته‎اند، چنان است كه پاداش اينان در نگاه رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ همچون 72 صديق (انسان‎هاي بسيار راستگو كه سخن خود را با رفتار خويش تصديق مي‎كنند) خواهد بود![6]

[1] . بحارالانوار، ج 77، ص 133.

[2] . ميزان الحكمه، ج 5، ص 6.

[3] . كنزالعمال، خ 58، 43.

[4] . سفينه البحار، ج 2، ص 176.

[5] . بحارالانوار، ج 77، ص 201.

[6] . ميزان الحكمه، ج 5، ص 9.