ولایت فقیه نسخه متنی

‌صفحه‌ى 62

است لكن فرق ايشان با مفيد (ره) اين است كه مفيد (ره) و امثال ايشان از مجتهدينى هستند كه نظر خودشان را در روايات و اخبار به كار مى‏برده‏اند و صدوق (ره) از فقهايى است كه نظر خود را به كار نمى‏برده، يا كمتر به كار مى‏برده‏اند.

حديثْ آنهايى را شامل مى‏شود كه علوم اسلام را گسترش مى‏دهند، و احكام اسلام را بيان مى‏كنند، و مردم را براى اسلام تربيت و آماده مى‏سازند تا به ديگران تعليم بدهند. همان طور كه رسول اكرم (صلّى الله عليه وآله وسلّم) و ائمه (عليهم السلام) احكام اسلام را نشر و بسط مى‏دادند حوزه درس داشتند و چندين هزار نفر در مكتب آنان استفاده علمى مى‏كردند و وظيفه داشتند به مردم ياد بدهند. معناى يعلّمونها الناس همين است كه علوم اسلام را بين مردم بسط و نشر بدهند و احكام اسلام را به مردم برسانند. اگر گفتيم كه اسلام براى همه مردم دنياست، اين امر جزء واضحات عقول است كه مسلمانان مخصوصاً علماى اسلام، موظفند اسلام و احكام آن را گسترش بدهند و به مردم دنيا معرفى نمايند.

در صورتى كه قايل شويم جمله يعلّمونها الناس در ذيل حديث نبوده است، بايد ديد فرموده پيغمبر اكرم (صلّى الله عليه وآله وسلّم) اللَّهمّ ارحم خلفائى.. الّذين يأتون من بعدى يروون حديثى و سُنتي، چه معنايى دارد. در اين صورت، روايت باز راويان حديثى را كه «فقيه» نباشند شامل نمى‏شود. زيرا سنن الهى كه عبارت از تمام احكام است، از باب اين كه به پيغمبر اكرم (صلّى الله عليه وآله وسلّم) وارد شده، سنن رسول اللَّه (صلّى الله عليه وآله وسلّم) ناميده مى‏شود. پس، كسى كه مى‏خواهد سنن رسول اكرم (صلّى الله عليه وآله وسلّم) را نشر دهد، بايد تمام احكام الهى را بداند، صحيح را از سقيم تشخيص دهد، اطلاق و تقييد عام و خاص، و جمعهاى‏