پيام ها:
1- گناه مسخره كردنِ دين تا آنجاست كه استغفار پيامبر صلّى الله عليه وآله نيز كارساز نيست. «فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ»... «فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ» 2- تا انسان خود دگرگون نشود و انقلابى در درون نيابد، دعاى پيامبر نيز كارساز نيست. «فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ»... «كَفَرُوا بِاللَّهِ» 3- دلسوزى براى منافق لجوج، بى فايده است. «إِنْ تَسْتَغْفِرْ»... «فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ» 4- خداوند، در هدايت بخل ندارد، منافقان از قابليّت افتاده اند. «كَفَرُوا» 5- كفر، مانع مغفرت، و فسق، مانع هدايت است. «كَفَرُوا»، «الْفاسِقِينَ» فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ وَ كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ كانُوا يَفْقَهُونَ به كسانى كه بر خلاف (فرمانِ) رسول خدا، از جنگ سر باززدند و از خانه نشستن خود (به هنگام جنگ تبوك) شادمان شدند و از اينكه با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد كنند، كراهت داشتند و (به ديگران نيز) گفتند در اين گرما (براى جنگ) بيرون نرويد! بگو: آتش دوزخ، سوزان تر است اگر مى فهميدند.نكته ها:
شأن نزول اين آيه در مورد جنگ تبوك است. اين آيه، سه نشانه براى منافقان ذكر(1). تفسير مجمع البيان.