پيام ها:
1- دروغگويى و سوگند دروغ، از نشانه هاى منافق است. «يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ» 2- منافقان ناسپاسند، آنان در سايه ى اسلام به جايى رسيده اند، امّا دست از عيب جويى و بدگويى بر نمى دارند. «وَ ما نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْناهُمُ اللَّهُ...»3- آوردن نام رسول اللَّه در كنار نام خدا و نسبت دادن كارى به هر دو، شرك نيست. «أَغْناهُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ» 4- سرچشمه ى فضل، تنها خداست. «مِنْ فَضْلِهِ»، و نفرمود: «من فضلهما» «2» 5- اسلام، علاوه بر تربيت فكرى و اخلاقى، وضع مادّى زندگى را نيز بهتر كرد. «أَغْناهُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ» 6- راه توبه حتّى براى آنان كه نقشه قتل پيامبر را كشيدند، باز است. «فَإِنْ يَتُوبُوا» 7- منافقان، در دنيا نيز عذاب مى شوند، چون نظام علل و اسباب جهان بر پايه ى صدق است. «يُعَذِّبْهُمُ»... «فِي الدُّنْيا» (گندم از گندم برويد، جو ز جو) 8- عذاب منافقان در دنيا بى پناهى، سرگردانى و وحشت درونى است كه همواره مضطربند. «3» «يُعَذِّبْهُمُ»... «فِي الدُّنْيا» 9- منافقان سرانجام بى ياورند، تشكيلاتشان فرو مى ريزد، منزوى و تحقير(1). تفسير الميزان. (2). نظير آيه ى 62 همين سوره: «اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يَرْضُوهُ» و نفرمود: «يرضوهما». (3). «يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ» منافقون، 4.