آخ‍ری‍ن‌ ان‍ق‍لاب‌ ق‍رن‌ (م‍ج‍م‍وع‍ه‌ 25 گ‍ف‍ت‍گ‍و درب‍اره‌ ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌) جلد 2

همه ملل اصالت مى يابد و عدم ارتباط با يك كشور، استثنا است. براساس اصل دعوت است كه ايشان در وصيت نامه سياسى ـ الهى خود، همه ملل، اعم از مسلمان و غير مسلمان، را مخاطب قرار مى دهد.

همچنين ايشان براساس قاعده «نفى سبيل» كه يكى از مصاديق آن، شعار «نه شرقى، نه غربى» است، سلطه هر قدرتى را بر شئون سياسى، فرهنگى و اقتصادى مسلمين نفى مى كند; هر چند كه اين سلطه، به ظاهر و در بعضى موارد، در نگاه عده اى مفيد جلوه كند.(1)

صيانت از مرزها در مقابل هجوم بيگانه و همچنين به رسميت نشناختن رژيم اشغالگر قدس، ريشه در اصل «حفظ دارالاسلام» دارد. با اين وصف، ظرف سياست خارجى در نگاه معظم له هم كشور است و هم امت اسلامى، كه مى تواند به عنوان يك بلوك سياسى تعبير شود; و در مرتبه اى ديگر، جهان به گونه اى ديگر تقسيم مى شود و موحدان جهان در مقابل غير موحدان، و در مرحله اى ديگر، مستضعفان در مقابل مستكبران قرار مى گيرند. در تقسيم بندى اخير، نشانه رفتن نوك پيكان عليه هر مقوله اى كه نظام بين الملل را نامطلوب كند و عرصه را بر ديگر ملل تنگ سازد، در نگاه ايشان جزء مقولات دست اول سياست خارجى قرار مى گيرد.

در انديشه سياسى معظم له، چيزى كه خيلى جلا دارد و بر تمام رفتار و گفتار سياسى ايشان حاكم است، اما گاه از كثرت ظهور پنهان مى ماند و گاه به علت ظرافت خاصى كه دارد عمق آن دير دريافت مى شود، اين است كه يك اصل وارونه شده را دوباره روى قاعده خود قرار مى دهند.(2) اصل وارونه شده اين است كه هر نظام سياسى تكاليفى دارد. امروزه غالباً منافع و مضارّ مترتب بر هر عمل سياسى منشأ تكليف مى شود; ولى در اين انديشه، انجام تكاليف اصل است و به طور قهرى در هر عمل برخاسته از تكليف منافعى وجود دارد. همچنين هر نظام سياسى فقط در مقابل

1. از بس كه اين شعار پررنگ در جامعه قوام گرفت، كسى جرأت نداشت به صورت مستقيم بگويد: «سلطه هميشه بد نيست، بلكه گاه موجب پيشرفت مى شود.» اما بعضى افراد، گاه در توجيه سلطه بيگانه مواردى را به طور غير مستقيم ذكر كرده اند. از جمله ديده شده كه عده اى وقتى از دموكراسى هند سخن گفته اند استعمار انگليس را عامل آشنايى هند با دموكراسى ذكر كرده اند. همچنين عده اى از سلطه آمريكا بر ژاپن در سال هاى اوليه پايان جنگ، به عنوان يكى از علل عمده توسعه اين كشور نام برده اند.

2. اگر كسانى بتوانند اين نكته را به خوبى توضيح دهند، خدمتى بزرگ به اخلاق سياسى و سياست اخلاقى كرده اند.