آخرین انقلاب قرن (مجموعه 25 گفتگو درباره انقلاب اسلامی) جلد 2
لطفا منتظر باشید ...
نكند.(1) با اين حال، تصور دستگاه سياست خارجى ما از نظام بين الملل همان تصور بيست سال پيش است; با اين تفاوت كه بيست سال پيش نظمى بود كه شماى كلى آن را مى شناختيم و وقتى براى شناخت مختصات آن كوشش هايى به عمل آمد، آنچه شناخته شد ديگر وجود خارجى نداشت. بنابراين، دستگاه سياست خارجى عمق اين نظم جديد را كه اصلا آمريكايى نيست، و فقط آمريكا ميل دارد كه آمريكايى باشد و چنان تبليغ مى كند كه گويى هم اكنون چنين است، بخوبى نمى شناسد. البته قابليت فردى زيادى در دستگاه سياست خارجى وجود دارد; چنانكه گاه جلسات غيررسمىِ بعضى اهل نظر ده ها برابر جلسات رسمى عمق دارد. بنابراين، مجموعه اين دستگاه متناسب با انديشه اى نيست كه براى آينده جهان و نظم مطلوب تر طرح داشته باشد.
اگر از مباحث كلى بگذريم و به مسائل جزئى تر نگاه كنيم، باز اين نارسايى ها ديده مى شود. مثلا در داخل كشور و در مطبوعات، دائماً سازمان هاى حقوق بشر را به علت كم كارى شان محكوم مى كنيم و در خارج از كشور هر ساله از سوى سازمان هاى حقوق بشر به عنوان ناقض حقوق بشر محكوم مى شويم. به دليل آن كه كشور صنعتى نيستيم بسيار كمتر از كشورهاى صنعتى محيط زيست را آلوده مى كنيم، اما وقتى كنوانسيون ها را امضا مى كنيم متوجه نيستيم كه در سال هاى آتى بايد چه مقدار از درآمد ملى را به سوى شركت هايى سرازير كنيم كه يك بار محيط زيست را آلوده اند و باشتابى كه در بهره بردارى از طبيعت داشته اند بسيارى از كشورها را مقروض كرده اند و حال براى فروش تكنولوژى هايى كه آلوده كننده نيست، قرار است يك بار ديگر هزينه هايى را بر ملل مختلف تحميل كنند.
* اصولا سياست خارجى جمهورى اسلامى ايران بنا به دلايلى كمتر مورد نقد و بررسى قرار گرفته و غالباً سعى شده موارد مثبت آن بازگو شود، در حالى كه براى اصلاح روندها بايد نارسايى ها را نيز مورد بررسى قرار داد. به نظر شما آيا موارد ديگرى از نارسايى ها وجود دارد كه بايد مورد توجه بيشتر قرار گيرد؟.
* مى توان با نگاهى كاملا خوشبينانه و يا با نگاهى بسيار بدبينانه به نارسايى ها اشاره داشت. البته بدبين ها و خوشبين ها هم گمان مى كنند واقع بين هستند. واقع بينى، هم در نگاه بدبينانه وجود دارد و هم در نگاه خوش بينانه. پس در اينجا به جاى واقع بينى كه گاه شعارى بيش نيست، انتظارم را از سياست خارجى بيان مى كنم.