نقد سخن مذكور - اهمیت احکام حج نسخه متنی

نقد سخن مذكور

لازم به يادآوري است موارد مذكور جزو آيات شمرده نشده تا ايشان بگويد: «كبوتر رم نمي كند; زيرا آنجا مأمن است» عمده همان جهات ديگر است كه حيوانات وحشي واقعاً كاري به حيوانات اهلي ندارند كه اگر ثابت شود، مطلبي است. و اما اين كه كبوترها بر بام كعبه نمي نشينند، مسلم نيست; زيرا گاهي ديده شده كه بر بام كعبه مي نشينند.ليكن آنچه به عنوان آيت شمرده شده، اين است اگر كسي قصد تخريب كعبه را داشت، خدا به او مهلت نخواهد داد مثل جريان ابرهه اصحاب فيل كه معجزه و خارق عادت بود و اين گونه آثار، آثار تكويني است كه بايد پابرجا بماند و كمترين سطح آيت بودن كعبه، آيت تكويني بودن آن است كه هنوز امنيت در مكه هست و آن مردم سركشِ درنده را خداوند به گونه اي خاضع كرد كه درباره حرم، حرمت روا دارند و آيات: «واطعمهم من جوع و آمنهم من خوف»⁴² و «أوَ لَم يروا أَنّا جعلنا حرماً آمناً ويُتَخطَّفُ الناس من حولهم»⁴³ و «قالو ان نتبع الهدي معك نُتخطَّفُ من ارضنا او لم نمكن لهم حرماًآمِناً يجبي اليه ثمرات كِلّ شئ»⁴⁴ همه مربوط به عصر جاهليت و قبل از تشريع امن است. پس اين حكم امن تشريعي پس از اسلام آمده، ولي قرآن امنيتي را كه از زمان جاهليت تا زمان اسلام ادامه داشت، به عنوان سند ذكر مي كند. وگرنه همه اين آيات پس از ظهور اسلام آمده، اما همه آنها امنيت پيش از اسلام را گوشزد مي كند.البته آيه: «و من يرد فيه بالحاد بظلم نذقه من عذاب اليم»⁴⁵ احتمالاً ناظر به كسي است كه در خصوص حرم و بيت برخورد ستمگرانه كند، خداوند او را به عذابي دردناك گرفتار مي كند نظير جريان ابرهه و يارانش كه به عذاب الهي گرفتار شدند. ولي كسي كه درحرم نسبت به مردم ستم كند، ممكن است خداوند در مدت كوتاهي او را نگيرد و به او مهلت دهد.به عبارت ديگر مفاد اين آيه نظير مفاد آيه «اِنّ الذين يأكلون اموال اليتامي ظلماً اِنَّما يأكلون في بطونهم ناراً»⁴⁶ است كه ناظر به منع تشريعي است چون هركس مال حرام مي خورد واقعاً در شكم خود آتش مي خورد. ليكن در خصوص كسي كه مال يتيم را مي خورد، چنين تعبير شده است. زيرا يتيم مظلومي است كه هيچ پناهگاهي ندارد وگرنه درباره مال حرام كه مال يتيم نيز نباشد، اين حكم هست. همچنين درباره ظلم به افراد كه خداوند هر ستمگري را به عذابي دردناك گرفتار مي كند. ليكن اگر ظرف ظلم، حَرَم باشد، خداوند قويتر و شديدتر انتقام مي گيرد.در پايان اين بخش از آيات هنگامي كه شبهات اهل كتاب درباره حليت و حرمت طعام و قبله را پاسخ داد و اهميت كعبه و زيارت آن را بيان كرد مي فرمايد: «و من كفر فان الله غني عن العالمين»; يعني هر كسي كه سرباز زند و راه صحيح را پيش نگيرد به خود زيان زده است زيرا خداوند بي نياز از جهانيان است.