مبانی و مزایای حقوق بشر در اسلام نسخه متنی

اسلام به انسان مقام «خليفة اللهى » بخشيده و به او توانايى و شايستگى ويژه اى (نسبت به ساير موجودات عالم) ارزانى داشته است . از ديدگاه قرآن، ايشان مظهر لطف و رحمت الهى در اين عالم است . در حديث قدسى، خداوند فرموده است:

«من گنجى پنهان بودم كه مى خواستم خود را آشكار سازم، از اين رو بشر را آفريدم تا همگان مرا بشناسند .»

بنابر مفاد اين حديث، خداوند بشر را آفريد تا خود را به جهانيان معرفى كند .

تصوف (عرفان) اسلامى بر مبناى اين حديث پديد آمده و گسترش يافته است . انسان كامل، عالم اصغرى است كه از درخشش عالم اكبر ظهور يافته، از اين رو، نماينده خدا در اين جهان خاكى است . وجود او، مظهر وجود مطلق است . اين خويشاوندى بدان گونه كه مسيحيت باور دارد، انسان را با وجود مطلق، متحد نمى سازد، تنها پرتوى از آن مبدا بر او تابيده است; انسان نشانه اى از آن ذات و حقيقت ناشناختنى است .

آفرينش انسان، غايت و مقصودى در خود پنهان دارد و از سربيهودگى صورت نگرفته است . مقصود از خلقت انسان، سير تكاملى روح است . موضوع بهشت و دوزخ و مجازات و پاداش در اسلام، به كلى براى تحقق اين منظور و حصول اين مقصود است، و اين، همان خصوصيتى است كه دين اسلام را نسبت به ساير اديان ممتاز مى سازد . قرآن نمودارى از انسان برتر را به پيروان خود ارايه مى دهد تا به مدد انديشه و رفتار، بدان برترى دست يابند . همگى تدابير اسلام در مورد بشر نظير: اصل بيم و اميد، پاداش و مجازات، به خاطر بالا بردن مقام انسان صورت مى گيرد . حتى ترس از خدا به خاطر ايجاد اضطراب در دل ها نيست، بلكه هشدارى است به انسان تا به خلافت الهى خود بينديشد، مسئوليت خود را احساس كند و نيك و بد را باز شناسد .