آب و شرايط پاك كنندگى آن - احکام نوجوانان نسخه متنی

آب و شرايط پاك كنندگى آن

چند چيز نجاست و ناپاكى را پاك مى كنند كه به آنها يا پاك كننده ها مى گويند. يكى از مطهّرات آب است .

آب يا (1) است يا .

آب مضاف (2) آبى است كه آن را از چيزى بگيرند, مثل آب هندوانه و گُلاب ; يا با چيزى مخلوط باشد, مثل آبى كه به قدرى با گِل و مانند آن مخلوط شود كه ديگر به آن , آب نگويند (م 18.

غير اينها آب مطلق است و آن بر پنج قسم است :

اول : آب كُر:(3) مقدار آبى است كه اگر در ظرفى كه درازا و پهنا و گودى آن هر يك سه وجب و نيم (4) است بريزند آن ظرف را پُر كند... (م 19.

دوم : آب قليل :(5) آبى است كه از زمين نجوشد و از كُر كمتر باشد(6) (م 28.

سوم : آب جارى : آبى (7) است كه از منبعى جريان پيدا كند و جريان داشته باشد, مانند آب چشمه و قنات (8)(م 31.

چهارم : آب باران .

پنجم : آب چاه .

شرايط پاك كنندگى آب

آب با چهار شرط چيز نجس را پاك مى كند:

اول : آنكه مطلق باشد. پس آب مضاف مانند(9) گُلاب و عرق بيد چيز نجس را پاك نمى كند.

دوم : آنكه پاك باشد.

سوم : آنكه وقتى چيز نجسى را مى شويند, آب , مضاف نشود(10) و بو يا رنگ يا مزهء نجاست هم نگيرد.(11)

چهارم : آنكه بعد از آب كشيدنِ چيز نجس , عَين (و ذات و خودِ) نجاست (12) (مانند خون ) در آن نباشد. و(13)];
پاك شدن چيز نجس با آب قليل , يعنى آب كمتر از كر شرطهاى ديگرى هم دارد كه بعداً گفته مى شود (م 153.

توجه از(14) هر چيز نجس تا عين نجاست را از آن برطرف نكنند پاك نمى شود, ولى اگر بو يا رنگ نجاست در آن خمانده باشد اشكال ندارد. پس اگر خون را از لباس برطرف كنند و لباس را آب بكِشند و رنگ خون در آن بماند پاك حمى باشد, اما چنانچه به واسطهء بو يا رنگ يقين كنند يا احتمال دهند كه ذره هاى نجاست در آن چيز مانده نجس است (م 172. آبى (15)كه عين نجاست مثل خون و بَول به آن برسد و بو يا رنگ يا مزهء آن را تغيير دهد, اگرچه كر يا جارى باشد نجس مى شود... (م 55.

1ـ زنجانى : آب مطلق مايعى است كه بدون قيد و اضافه به آن , آب گفته مى شود, هر چند به آن , آبِ با اضافه هم گفته شود, مثلاً آب رودخانه كه به گِل مخلوط شده باشد, اگرچه به آن , آبِ گِل نيز بگويند, چنانچه بتوان كلمه ءآب را بدون قيد و اضافه دربارهء آن به كار برد, آب مطلق مى باشد, ولى اگر تنها آبِ گِل به آن گفته شود, ديگر آب مطلق نمى باشد (م 15.

2ـ مكارم :... آب مضاف آبى است كه آب به تنهايى به آن گفته نمى شود, مثلاً مى گويند آب ميوه , آب نمك وآب گل . اما آب مطلق آن است كه مى توان بدون هيچ قيد و شرطى به آن , آب گفت , مثل آبهاى معمولى (م 21 زنجانى : آب مضاف مايعى است كه تنها با قيد و اضافه به آن , آب گفته شود, مانند آب هنداونه , گلاب (م 15.

3ـ بهجت : آب كر بنابر اقوا مقدار آبى است ... (م 21 مكارم : آب كر بنابر احتياط واجب مقدار آبى است ...(م 23.

4ـ بهجت (م 21 و تبريزى (م 16:... سه وجب است ... .

5ـ قليل = كم ; اندك .

6ـ بهجت :... و آب باران در حال باريدن هم نباشد (م 30 زنجانى : آب قليل آبى است كه كر و جارى و77 باران و آب چاه نباشد (م 25.

7ـ بهجت : آب جارى آبى است كه از زمين بجوشد و جريان داشته باشد... (م 33 مكارم : آبهايى كه از زمين مى جوشد و جارى مى شود مانند آب چشمه و قنات , يا از برفهاى متراكم در كوهها سرچشمه مى گيرد و ادامه داردآب جارى است (م 34 زنجانى : آب جارى آبى است كه جريان داشته و ماده دار باشد, يعنى به منبعى متصل باشد, مانند آب چشمه , آب رودخانه , آب قنات و آب لوله كشى شهرى (م 28.

8ـ تبريزى :... و ولوله كشيهايى كه فعلاً در بِلاد (= شهرها) مرسوم است جارى نيست و حكم آب كر را دارد(پيش از: م 29.

9ـ زنجانى : مانند آب هندوانه و گلاب ... (م 150.

10ـ بهجت :... مگر اينكه قبل از مضاف شدن , چيز نجس پاك شده باشد و آب هم بو يا رنگ يا مزهء نجاست رانگرفته باشد (م 15 تبريزى : و در شُستنى كه بعد از آن , شستنِ ديگر لازم نيست بو يا رنگ يا مزهء نجاست هم نگيرد, و در غير اين شستن تغيير ضرر ندارد, مثلاً چيزى را با آب كر يا قليل بشويد و دو دفعه شستن در او لازم باشد, در دفعهء اول اگرچه تغيير كند در دفعهء دوم با آبى تطهير (= پاك ) كند كه تغيير نكند پاك مى شود (م 150.

11ـ زنجانى : سوم آنكه وقتى چيز نجس را مى شويند از مطلق بودن خارج نشود. و بنابرا احوط در شستنى كه بعد از آن , شستن ديگر لازم نيست , بايد بو يا رنگ يا مزهء آن به واسطهء نجاست تغيير نكند, و در غير آن شستن ,تغيير ضرر ندارد مثلاً اگر چيزى را با آب كر يا قليل بشويد و دو دفعه شستن در او لازم باشد, در دفعهء اول اگرچه تيير كند, چنانچه در دفعهء دوم به آبى تطهير كند كه تغيير نكند پاك مى شود (م 150.

12 ـ بهجت :... عين نجاست يا چيزى كه نجس شده و پاك نشده در آن نباشد... (م 151.

13ـ زنجانى : و در برخى موارد در تطهير آب , شرايط ديگرى نيز لازم است كه در مسائل بعد گفته مى شود(م 150.

14ـ مكارم : هرگاه چيز نجسى را بشويند و عين نجس برطرف شود, اما بو يا رنگ آن بماند ضررى ندارد. و اگرشك كند عين نجس مانده يا نه , بايد بيشتر بشويد تا يقين كند از بين رفته است (م 190.

15ـ مكارم : هرگاه آبى بر اثر مجاورت و نزديكى با عين نجس , بوى نجس بگيرد پاك است , مگر اينكه عين ];88ّنجس به آن برسد. در عين حال اجتناب از آن بهتر است (م 58.