تقليد و مقلّد و مرجع تقليد
همان گونه كه گفته شد فروع دين و احكام اسلام بسيار و وسيع هستند, و هر كس شخصاً نمى تواند تمام آنها رااز منابع آن مانند قرآن و احاديث و سخنان پيامبرخدا
و امامان
استخراج كند و به دست آورد. بنابراين بايد
آنها را دانشمندانى كه سالها در اين زمينه به تحقيق و تحصيل پرداخته اند و در اين راه , بسيار زحمت كشيده و زياد
كوشش (اجتِهاد)(1) كرده اند, ياد بگيرد و به آنها عمل كند.(2)به چنين دانشمندانى اصطلاحاً يا فَقيه > مى گويند. و پيروى كردن و دنباله روى از مجتهد در فروع دين
و احكام اسلام و عمل كردن به دستورهاى او را مى نامند. و به كسى كه دستورهاى خدا و احكام اسلام را از
مجتهد ياد مى گيرد و به آنها عمل مى كند مى گويند. و مجتهدى را كه ديگران از او تقليد مى كنند, مى نامند.
مسألهء مهم
مسائلى را كه انسان غالباً به آنها احتياج دارد, واجب است ياد بگيرد(3) (رسالهء احكام براى نوجوانان (4),م 10.
1ـ پس اجتهاد به معناى كوشش زياد و تلاش فراوان در راه به دست آوردن احكام دين و قوانين شرع از منابع آن مانند قرآن و احاديث است .2ـ همچنان كه ما مثلاً در علم پزشكى و طب به دكتر و طبيب مراجعه و به دستورهاى او عمل مى كنيم , در علم فقه و احكام نيز بايد به متخصصان و كارشناسان آن مراجعه و به دستورهاى آنان عمل كنيم .3ـ مكارم : هر كس بايد مسائلى را كه معمولاً مورد احتياج او واقع مى شود ياد گيرد يا طريقهء (= راه ) احتياط آن را بداند (م 12 زنجانى : مسائلى را كه انسان احتمال عُقَلايى مى دهد به آنها احتياج پيدا كند و نتواند احتياط كند,بايد پيش از عمل , آنها را ياد بگيرد تا در هنگام عمل برخلاف وظيفهء شرعى خود رفتار نكند (م 11.4ـ چون اين مسأله در رسالهء توضيح المسائل آقاى نبود, بدين جهت از كتاب مذكور كه به تأييدايشان نيز رسيده است , استفاده شد