نازاسازى نمونه ضرر نيست - سخنی در تنظیم خانواده (2) نسخه متنی

پاسخ اين مطلب را مى توان اين گونه داد كه, ميل به پرخورى ويا خوردن بيشترخوراكى ها, ولذت بردن از خوردن وآشاميدن, انگيزه اى عقلانى دارد كه افراد را بهخود, فرا مى خواند وآن را عيب نمى شمرند. گويا ميان لذت جويى وضررهاى احتمالى آنبده بستانى شده است. بنابر اين, نمى توان پرخورى ويا خوردن خوراكى هاى مكشوك رااضرار به نفس ناميد.

از آنچه گفته شد, مى توان به اشكال مزبور به بيانى ديگر, پاسخ داد.

اشكال اين است:

بى ترديد, بر هر ضررى حكم حرمت بار نمى شود; زيرا مواردى كه نمى توان بهحرمت آن ها ملتزم شد بسيار زيادند, به گونه اى كه كنار زدن تمام اين موارد ازاطلاق, تخصيص اكثر است وتخصيص اكثر هم نابهنجار. وهر خردمندى كه به سبك متعارفسخن مى گويد, اين را نمى پسندد; تا چه رسد به يك حكيم.

اين جا روشن مى شود كه ادله حرمت ضرر, پيچيده به قرينه اى است تا دايره آنتنگ تر وبه موارد ويژه محدود گردد. وبه اين ترتيب مشكل ريزش اكثر لازم نمىآيد.وچون ما ويژگى اين قرينه را نمى دانيم تا آن را به دست آوريم , ادله اى كهمطلق اند مجمل مى شوند ونمى توان به آن ها استدلال وتكيه كرد.

پاسخ اين اشكال نيز روشن است

وجود ضرر بر اين پايه استوار است كه تحمل اينضرر, انگيزه عقلانى نداشته باشد وگر نه ضرر محسوب نمى شود . بر اين اساس,كنار زدن مثال هاى ياد شده از اطلاقات وعمومات, خروج تخصصى وموضوعى است.از اين رو, اصلا تخصيص وتقييد لازم نمىآيد, تا تخصيص اكثر پيش بيايد يا قبيحباشد.

بنابر اين, اگر اشكالى وجود داشته باشد, تنها در سند روايات ياد شده هست كهبيشتر بيان شد. آنچه تاكنون گفته شد بررسى كبراى حرمت ضرر زدن به خود بود.

نازاسازى نمونه ضرر نيست

اما سخن در باره صغراى قضيه وآن اين كه آيا نازا ساختن از روى اختيار وخواستزن وشوهر ـ در صورتى كه زن شوهر دار باشد ـ ويا از روى آگاهى وخواست زنى كهشوهر ندارد, نمونه ضرر زدن به نفس است ياخير؟

بايد گفت: اگر اين كار با انگيزه عقلانى صورت گيرد, به اين معنى كه زن ويا زنوشوهر در پى رسيدن به هدفى فراتر از مساءله توليد نسل باشند, نظير زن وشوهرى كهاسلحه بردارند وبه صف نبرد در برابر دشمنان اسلام ومسلمانان ومستضعفان در آيندويا از پيش كسوتان دانشمندان علوم طبيعى باشند كه خود را وقف خدمت به بشريت وياخصوص امت اسلامى كرده اند. به ويژه اگر نازاسازى پس از زادن چند فرزند باشد ويادر صورت بى نيازى شان به فرزند صورت گيرد ونمونه هايى از اين قبيل در اين جورجاها حق آن است كه اقدام به عمل نازاسازى به هيچ روى از مصاديق آسيب رساندننخواهد بود, تا چه رسد به اين كه عمل ياد شده, موقت وبازگشت به حالت قبلىامكان پذير باشد.

نتيجه: حرمت نازاسازى براى هميشه از باب حرمت ضرر زدن به نفس, هم از لحاظكبراى قياس مخدوش است وهم از لحاظ صغرا, آن چنان كه پيشتر هم گفته شد.