***** صفحه 1 *****
 تفسير موضوعي الميزان
-----------------------------------------------------------------
ويرايش 77  کتاب جيبي از  معارف قرآن در الميزان
کتاب بيست و نهم: محمد رسول الله(ص) شخصيت و رسالت او

تأليف:  سيد مهدي امين
(تجديد نظر: 1394)

***** صفحه 2 *****
بسم الله الرحمن الرحيم
      بسيار مى شود كه مردم، عملى را كه مى كنند و يا مى خواهند آغاز آن كنند، عمل خود را با نام عزيزى و يا بزرگى آغاز مى كنند، تا به اين وسيله مبارك و پر اثر شود و نيز آبرويى و احترامى به خود بگيرد و يا حداقل باعث شود كه هر وقت نام آن عمل و يا يـاد آن بـه ميـان مى آيـد، به ياد آن عـزيز نيـز بيـفتنـد.
      اين معنا در كلام خداى تعالى نيز جريان يافته، خداى تعالى كلام خود را به نام خود كه عزيزترين نام است آغاز كرده، تا آن چه كه در كلامش هست نشان او را داشته باشد و مرتبط با نام او باشد و نيز ادبى باشد تا بندگان خود را به آن ادب مؤدب كند و بياموزد تا در اعمال و افعال و گفتارهايش اين ادب را رعايت و آن را با نام وى آغاز نموده، نشان وى را بدان بزند، تا عملش خدايى شده، صفات اعمال خدا را داشته باشد و مقصود اصلى از آن اعمال، خدا و رضاى او باشد و در نتيجه باطل و هالك و ناقص و ناتمام نماند، چون به نام خدايى آغاز شده كه هلاك و بطلان در او راه ندارد(1) ... و
      "  من به نام خدا آغاز مى كنم!   "
        1- الـميزان ج 1، ص 26.

***** صفحه 3 *****

فهرست مطالب:

مقدمه مولف:                                                                                       
بخش اول:  محمد "ص"  آخرين پيامبر خدا  و شخصيت فردي و اجتماعي او
فصل اول :  مشخصات ظاهري پيامبر گرامي خدا "ص"            
مشخصات صورت رسول الله"ص"                    
1-  قيافه، رنگ، موي و سر:
2- پيشاني، چشم و ابرو:
3- دماغ، دهان، دندان، گونه و ريش :
اندام رسول الله"ص"
1- مشخصات قسمت بالاي بدن:
2- اندام و قامت، عضلات و استخوان بندي:
3- دست ها و پا ها:
فصل دوم:  حركات و رفتارهاي شخصي رسول الله "ص"            
طرزنشستن، راه رفتن و سوارشدن رسول الله"ص"
1- نشستن :
2- راه رفتن:
3- سوار شدن :
طرز سلام كردن و دست دادن رسول الله "ص"
1- سلام كردن:
2- دست دادن:
غذا،  و غذا خوردن رسول الله "ص"
    1-  غذاي رسول الله"ص":
    2-  ادب غذا خوردن و آشاميدن رسول الله"ص":
    3-  طرز آشاميدن رسول الله"ص":
    4- ادب نشستن رسول الله براي خوردن غذا:
آداب رسول الله "ص" در سفر و حضر
    1    - آداب سفرهاي رسول الله "ص" :
    2- دعاي خير رسول الله "ص" براي مسافرين:
3- رسم رسول الله "ص" در رفت و برگشت:
خنده و خوشحالي، گريه و غم رسول الله "ص"
             1- خنده رسول الله "ص":
         2- شوخي رسول الله "ص":
         3- گرية رسول الله "ص":

***** صفحه 4 *****
آرايش، نظافت، و عطر رسول الله "ص"
1- آرايش رسول الله "ص":
2- نظافت رسول الله "ص":
3- مسواك كردن رسول الله "ص":
4- عطر رسول الله "ص":
5- نگهداري از پوست بدن:
رفتارهاي حساب شده و سنت سازي رسول الله "ص"
1- سنت هائي براي آموزش رهبران جامعه:
2- سنت هائي در پاكيزگي و بهداشت:
فصل سوم: زندگي خصوصي، و لوازم زندگي رسول الله "ص"        
   خانه، و زندگي خانوادگي رسول الله"ص"
   1- رسول الله"ص"  در خانه:
   2- انجام كارهاي خانه:
   3- همسرداري :
   4- خدمتگزاران خانه :
   5-مسكن و فراش رسول الله"ص" :
   6-خواب، و خوابگاه رسول الله"ص" :
لوازم و وسايل زندگي رسول الله"ص"
1- نام هاي انتخابي رسول الله"ص" براي تجهيزات خود:
2- لباس و پوشاك رسول الله"ص" :
3- عمامه و كلاه رسول الله"ص" :
4- انگشترهاي رسول الله"ص" :
5- ساير وسايل زندگي رسول الله"ص" :
فصل چهارم:  اخلاق رسول الله "ص"                    
    سخاوت و بخشندگي رسول الله"ص"
    تواضع، مهرباني و بلندطبعي رسول الله"ص"
    عفو و غضب، شهامت و حق طلبي، و صبر وتوكّل رسول الله"ص"
فصل پنجم :  رفتارهاي اجتماعي رسول الله "ص"            
    ادب و رفتار رسول الله"ص" در جامعه
     1- رفتار و ادب رسول الله"ص"  با عامّة مردم:
     2- رفتار و ادب رسول الله"ص" با اهل فضل و بزرگان قوم:
     3- رفتار و ادب رسول الله"ص" با اصحاب خود:
    رسم رسول الله"ص" در تشييع جنازه مسلمين
فصل ششم:  منطق و بيان، و مجلس رسول الله "ص"            
   سخن گفتن و سكوت كردن رسول الله"ص"

***** صفحه 5 *****
     1- تكلم، و طرز بيان رسول الله"ص" :
     2- سكوت و دلايل سكوت رسول الله"ص" :
   مجالس رسول الله"ص"
1- وضعيت مجالس رسول الله"ص" :
2- برخورد رسول الله"ص" در جلسات :
فصل هفتم:  عبادات رسول الله "ص"                    
  طهارت رسول الله"ص"
1- طرز وضو گرفتن رسول الله"ص" :
2- طرز غسل كردن رسول الله"ص" :
  نماز رسول الله"ص"
   1- تعداد، و اوقات نمازهاي رسول الله"ص" :
   2- كيفيت نماز خواندن رسول الله"ص" :
   3- نوافل رسول الله"ص" :
   4- دعاي قنوت ها و ذكرهاي رسول الله"ص" :
  روزه و اعتكاف رسول الله"ص"
   1- روزه هاي رسول الله"ص" در ايام مخصوص:
   2- آداب رسول الله"ص" درماه رمضان :
   3- اعتكاف هاي رسول الله"ص" درماه رمضان :
   4- روزة وصال مخصوص رسول الله"ص" :
   5- افطارهاي رسول الله"ص" :
  قرآن خواندن رسول الله"ص"
فصل هشتم :  دعاهاي رسول الله "ص"                    
     عالي ترين مضامين ادعيه رسول الله"ص"
        دعاي" آمن الرسول...!" پيامبر و امت
     فرازي از خطبة وداع رسول الله"ص"
  بخش دوم:  رسالت رسول الله- آخرين پيام آور الهي- آخرين پيام
فصل اول:  رسالت پيامبر خاتم                        
   يك پيامبر براي تمام اديان
   جهاني بودن دعوت اسلام و قرآن
   او به اسلام دعوت مي كند!
   دين خدا خاموش نمي شود!
    اسلام دين غالب،  و نور خدا در زمين
   معرفي رسالت رسول الله "ص" در قرآن
    تعريف روحيات و اخلاق رسول الله"ص" در قرآن
    گواهي خدا به رسالت رسول الله"ص" در قرآن

***** صفحه 6 *****
فصل دوم:  حدود وظايف و رسالت پيامبرخاتم"ص"             
    تزكيه، و تعليم كتاب و حكمت
    نبوت،  مسئوليتها و وظايف رسول الله"ص"
    تبيين وظيفة خاص انذار حدود مسئوليت رسول الله"ص"
    جذب مؤمنين و بي اعتنائي به اشراف
فصل سوم:   امتيازات و درجات پيامبرخاتم"ص"خاتَـم النَّـبِيـّيـن        
    خـُلـق عـظيـم
    شــرح صــدر
    اِنَّ مَعَ الْعُسرِ يُسراً
    شــاهد و مبشّر و نذير
    رسـول كـريم
    رضاي رسول الله"ص"  و شفاعت او
    صلوات خدا و ملائكه بررسول الله"ص"
    امتياز حضور رسول الله در بين امت
    شق القمر- معجزة رسول الله"ص"
    ولايت رسول الله "ص"
            اتباع حكم رسول الله
    ادب كلام در حضور رسول الله"ص"
    حبط اعمال دراثرغفلت از رعايت احترام رسول الله"ص"
    وصف رعايت كنندگان احترام رسول الله "ص"
    منع خطاب رسول الله"ص" از پشت حجره ها
     فرمان اطاعت تامّ از رسول الله "ص"
    ارتباط رسول الله"ص" با ساير انبياء
    رفع اتهام جنون و كهانت از رسول الله "ص"
بخش سوم:  معراج رسول الله ص
فصل اول:  شرح معراج رسول الله "ص"                    
    شرح معراج رسول الله در قرآن
    معراج رسول الله "ص" نهايت كمال انساني
    معراج،  و اتمام دين و انتخاب وزير
فصل دوم:  معراج، جسماني يا روحاني - زمان و مکان            
   اعتبار روايات مربوط به معراج
         1- زمان و مكان آغاز معراج
         2- دو مرحله اي بودن معراج
         3- جسماني يا روحاني بودن معراج
   فصل سوم:  شرح معراج در روايات                     

***** صفحه 7 *****
   تاريخچه معراج در روايات اسلامي
         1- شروع حركت
         2-  شرح وسيلة حركت
         3- مشاهدات بين راه مكه تا بيت المقدس
         4- نماز پيامبر در طور سينا و بيت اللحم
         5- رسول الله"ص" در بيت المقدس و در نماز پيامبران
         6- آزمايش هاي رسول الله"ص" و شرح ماجراهاي بين راه
         7- شروع معراج آسماني رسول الله"ص"
         8- مشاهدة فرشتگان
         9- مشاهدة جهنم
         10- ديدار با آدم ابوالبشر
         11- ديدار با ملك الموت
         12- مشاهدة وضع حرام خواران
         13- مشاهدة فرشتة موكّل زمين
         14- مشاهدة صورت واقعي اعمال انسانها
         15- مشاهدة تسبيح فرشتگان
         16- ملاقات رسول الله"ص"  با عيسي و يحيي "ع" ( در آسمان دوم )
         17- ملاقات رسول الله"ص"  با حضرت يوسف ( در آسمان سوم )
         18- ملاقات رسول الله"ص"  با ادريس "ع" ( در آسمان چهارم )
         19- ملاقات رسول الله"ص"  با هارون "ع" ( در آسمان پنجم )
         20- ملاقات رسول الله"ص"  باموسي كليم الله "ع" ( در آسمان ششم )
         21- ملاقات رسول الله"ص"  با ابراهيم خليل الله "ع"( در آسمان هفتم )
         22- مشاهدة درياهاي نور و ظلمت  ( در آسمان هفتم )
         23- مشاهدة تسبيح خروس سحري ( در آسمان هفتم )
         24- ورود رسول الله "ص" به بيت المعمور
         25- انهار بهشتي "  كوثر" و " رحمت "
         26- مشاهدة درخت طوبي
         27- مشاهدة درخت سدرة المنتهي
         28- تعليمات مستقيم الهي به رسول الله"ص"
         29- تعليمات ملائكه به رسول الله "ص"
         30-  فرشتة مؤذن و تعليم اذان
         31- تشريع نماز هاي واجب

***** صفحه 8 *****

مقدمه مؤلف:

اِنَّــهُ لَقُـرْآنٌ كَـــريــمٌ                       " اين قـــــــــرآنـى اســت كــريـــــــــــم! "
فـى كِتــابٍ مَكْنُـــــونٍ                " در كتــــــــابـــــــى مكنـــــــــــــــــــــــون! "
لا يَمَسُّــهُ اِلاَّ الْمُطَهَّـــروُنَ               " كه جز دست پــاكــان و فهـم خاصان بدان نرسد! "
 (77 ـ 79/ واقعه)
اين كتاب به منزله يك "كتاب مرجع" يا فرهنگ معارف قرآن است
كه از "تفسير الميزان" انتخـاب و تلخيـص و بر حسب موضوع،  طبقه بندى شده است.
                در يک " طبقه بندي کلي" از موضوعات قرآن كريم در تفسير الميزان قريب 77 عنوان انتخاب شد که هر يك يا چند موضوع، عنواني براى تهيه يك كتاب در نظر گرفته شد. هر كتاب در داخل خود به چندين فصل يا عنوان فرعى تقسيم گرديد. هرفصل نيز به سرفصل هايى تقسيم شد. در اين سرفصل ها، آيات و مفاهيم قرآنى از متن تفسيـر الميــزان انتخــاب و پس از تلخيص، به روال منطقى طبقه بندى و درج گرديد، به طورى كه خواننده جوان و محقق ما با مطالعه اين مطالب كوتاه وارد جهان شگفت انگيز آيات و معارف قرآن عظيم گردد.
            تعدادي از اين مجلدات هم گفتارهاي مربوط به همين موضوعات و همچنين تحقيقاتي است که علامه طباطبائي رضوان الله عليه درباره اهداف آيات و سوره هاي قرآن کريم به عمل آورده است. آخرين مجلد منتخبي خلاصه از 21 جلد قبلي است.
             در نظر گرفته شد اين مجلدات بر اساس سليقه خوانندگان در شکل ها و قطع هاي مختلف آماده شود. در قطع وزيري تعداد اين مجلدات به 22 رسيد. در قطع جيبي نيز چند بخش از هر کتاب اصلي، عنوان يک کتاب در نظر گرفته شد و در نتيجه  به 77 جلد رسيد.
            کتاب حاضر يکي از 77 جلد جيبي است که براي احتراز از تکرار، مقدمه ها و فهرست عناوين موجود در کتاب اصلي، در آن تکرار نشده است.
        ... و     همه توفيقاتي که از جانب حق تعالي براي تأليف اين کتاب به بنده خود داده شده، ثواب و توشه راهي است که روح پاک و مقدس علامه طباطبائي بزرگوار به امت اسلام در سراسر جهان پخش کرده است. روحش با فاتحه اي از صميم دل همه مان شاد باد!
            و نيز...    همسر مهربانم که در آخر اين سالها روحش به مهماني خدا رفت، سال هاي طولاني يار راه متحمل من بود... سائل فاتحه و ياسين است!
سيد مهدي ( حبيبي) امين

***** صفحه 9 *****

بخش اول: محمد رسول الله"ص" آخرين پيامبر خدا و شخصيت فردي و اجتماعي او

***** صفحه 10 *****

فصل اول: مشخصات ظاهــــــري پيــــامبر گرامـــــي خـــــــــــــدا "ص"

مستند: روايات اسلامي                                         

الميزان ج 12 ص 185
مشخصات صورت رسول الله"ص"
قيافه، رنگ، موي و سر:
- رسول خدا"ص" مردي بــــــود كه در چشم هر بيننــــده بزرگ و مـــوقر مي نمود،
- بدون اينـــكه چهره اش درهـم كشيده باشد، هميشه اندوهگيــــن به نــــظر مي رسيد،
- و بدون اينكه بخندد، هميشه تبسمي بر لب داشت،
- صورتش رنگ مهتابي داشت،
- روي نيكويش در تلألو چون ماه تمام بود،
- سرش بزرگ بود،
- موئي كم پيچ داشت،
- اگر گاهي موهايش پريشان مي شد، شانه مي زد،
- اگر گيسوان مي گذاشت از نرمة گوشش تجاوز نمي كرد.
پيشاني، چشم و ابرو:
- پيشاني و جبين رسول الله"ص" فراخ بود،
- چشمانش افتاده - يعني نگاهش بيشتر به زمين بود تا به آسمان،
- نگاهش به قدري نافذ بود كه كسي را ياراي خيره شدن بر چشمان او نبود،
- نگاهش همه به گوشة چشم بود.