لطفا منتظر باشید ...
4 ـ استعاذه از شيطان
پس از آنكه شيطان از درگاه خدا رانده شد، سوگند ياد كرد كه تا مىتواند همه بندگان خدا را گمراه كند. يكى از مهمترين عواملى كه انسان را از سلطه شيطان نگه مىدارد، دعا و نيايش و خود را در پناه خدا قرار دادن است. استعاذه و پناه بردن به خدا، در واقع سنگر مبارزه با شيطان است و انسان زيرك و مراقب، بايد لحظهاى كه شيطان كار خود را آغاز مىكند، در اين سنگر پناه گرفته باشد.5 ـ استمداد از آفريدگار جهان
مكلّف پس از به جا آوردن سجده شكر و سلام بر فرشتگان و پناه بردن به خدا از شرّ شيطان، آماده حركت به سوى كمال انسانيت است. مهمترين نكتهاى كه بايد مورد توجه مكلف باشد، اين است كه تلاشهاى او بدون توفيق خداوند متعال به ثمر نخواهد رسيد. توجه به اين نكته، علاوه بر اينكه انسان را از گرفتار شدن به خودپسندى مصون مىدارد، او را از امدادهاى غيبى الهى نيز برخوردار مىسازد. در حديث قدسى خداوند متعال مىفرمايد: كسانى كه اعمال نيك انجام مىدهند، نبايد براى رسيدن به مقصد، بر اعمال خود تكيه كنند. آنها اگر تمام عمر با همه توان در راه اطاعت من بكوشند، در مقابل آنچه از كرامت و نعمت من در بهشت مىخواهند، كوتاهى كردهاند! و به حقيقت عبادت من نرسيدهاند! با اين حال، به فضل و رحمت من اطمينان داشته باشند. در حديث ديگرى آمده است كه روزى پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) به اصحاب خود فرمود: بدانيد كه هيچ كس تنها با كار خود نجات نخواهد يافت. اصحاب كه از اين سخن، به شگفت آمده بودند، براى اينكه بدانند اين سخن چه اندازه فراگير است، پرسيدند: حتى خودِ شما هم؟! فرمود: حتى خودِ من! مگر اينكه رحمت و فضل خداوند مرا فراگيرد. بنابراين، نيايش و استمداد از خداوند يكى از مهمترين شرايط موفقيتِ مكلف است و بايد در برنامههاى جشن تكليف گنجانده شود.ب ـ مراسم عمومى
برنامههاى عمومى جشن تكليف با توجه به شرايط خانوادگى مكلف، زمان و مكان و ذوق و سليقه برگزار كنندگان مىتواند متنوع باشد، ولى در هر حال رعايت نكتههاى زير ضرورى است:1 ـ اهميت دادن به جشن تكليف
كمتر كسى است كه در آغاز تكليف، مانند سيد بن طاووس اهميت عيد تكليف را درك كند و بداند كه لحظه تكليف، بهترين لحظهها و بزرگترين عيدهاى زندگى اوست. از نظر مردم مهمترين جشنهاى زندگى انسان، جشن ازدواج است. بزرگترين آرزوى مادر، روزى است كه دخترش به خانه بخت مىرود و بزرگترين آرزوى پدر، برگزار كردن جشن دامادى پسر است. اين، بدان جهت است كه انسان با حقايق جهان آشنا نيست، اگر حقايق را آنگونه كه هست ببيند، مىداند كه جشن ازدواج با همه اهميت آن، قابل مقايسه با جشن تكليف و نقش آن در زندگى انسان نيست. وظيفه همه افراد و ارگانهايى كه مسؤوليت هدايت و ارشاد و تربيت نسل نو را در نظام اسلامى به عهده دارند، بخصوص صدا و سيما در تبيين اين حقيقت و بهرهبردارى مناسب از اين فرصت، بسيار سنگين است. به اميد روزى كه مردم به جشن تكليف فرزند خود، بيش از جشن ازدواج او اهميت بدهند. 2 ـ رشد آگاهيهاى اسلامى
گفتيم يكى از نكتههاى برجسته در برنامه عيدهايى كه اسلام براى بزرگداشت آنها برنامهريزى كرده، توجه به رشد آگاهيهاى جامعه است. برنامههاى مراسم عمومى جشن تكليف هم بايد در راستاى تأمين اين هدف باشد، بخصوص مراسمى كه توسط مدارس و مؤسسههاى فرهنگى در اين زمينه برگزار مىگردد، مىتواند نقش بيشترى در بالا بردن سطح آگاهيهاى مكلف، ايفا كند. بهترين برنامههاى پيشنهادى در اين باره عبارتند از: * ارائه مقاله توسط دانشآموزان در باره جشن تكليف و اهداى جايزه به بهترين مقالهها. * برگزارى مسابقههايى كه سؤالات آن درباره دانستنيهاى تكليف باشد. * استفاده از سخنرانى دانشمندانى كه با روانشناسى كودك آشنايند و مىتوانند ابعاد مختلف تكليف را مطابق درك آنها تشريح كنند. 3 ـ رعايت ويژگيهاى مكلف
براى اينكه برنامههاى جشن تكليف جاذبه بيشترى داشته باشد و آثار تربيتى آن عميقتر و افزونتر شود، بايد فضاى روحى و فكرى نونهالانى كه پا سنّ تكليف مىگذارند، در تنظيم برنامهها مراعات شود. هديه هاى جشن تكليف
رسم است كه در جشنهايى كه به مناسبتهايى مانند ازدواج، تولد وتكليف، هديههايى از سوى شركتكنندگان اهدا مىگردد. يكى از مهمترين نكتههايى كه در اينگونه جشنها كه هديه در آن مرسوم است ـ بايد مورد توجه باشد، آشنايى با ديدگاه اسلام درباره هديه وآداب آن است. جشن تكليف خصوصيتى دارد كه بدان اشاره خواهيم كرد.هديه در اسلام
هديه كه به آن كادو، تحفه، ارمغان و پيشكش نيز گفته مىشود، نه فقط در جشنها و مناسبتهاى مختلف، بلكه بطور مطلق، در اسلام مورد سفارش و تأكيد است. هديه يكى از عوامل زدودن كينه و عداوت، ايجاد مهر و محبت و تحكيم پيوند برادرى اسلامى است وفضيلتآن بيش از فضيلت صدقه است. امام على (عليه السلام) فرمود :من دوست دارم آنچه را كه براى برادر مسلمانم مفيد است، بدو هديه دهم تا صدقه. هديه از نظر انگيزه آورنده آن، انواعى دارد. برخى از هديهها در اسلام سخت نكوهش شده و حتى در بعضى از موارد، آورنده آن مستوجب كيفر الهى است!
انواع هديه ها
پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) هديه را با توجه به انگيزه آن به سه دسته تقسيم كرده و دسته اوّل را هديه مكافات (مقابله)، دسته دوّم را هديه مصانعه و دسته سوم را هديه براى خدا ناميده است:الف ـ هديه مقابله
هديه مقابله، در مقابل هديهاى ديگر داده مىشود. مَثَل معروفى مىگويد: «كاسه جايى رود كه باز آرد قدح». بسيارى از هديهها چنين است. اين نوع هديه در اسلام ممنوع نيست، ولى پسنديده هم نيست. حضرت على (عليه السلام) فرمود :براى كسى هديه ببر كه مىدانى او براى تو هديه نمىآورد.
