نايبان عامّ امام عصر(عج) - جشن تکلیف نسخه متنی

نايبان عامّ امام عصر(عج)

از آنجا كه امامت و رهبرى جهان اسلام، ادامه نبوت است و بدون آن مسلمانان نمىتوانند به وظايف الهى خود عمل كنند، در زمان غيبت كبرى، فقهاى واجد شرايط فتوا و رهبرى، نيابت عام آن بزرگوار را به عهده دارند و مسؤول هدايت و رهبرى جهان اسلاماند و موظفند نيازهاى عقيدتى، فقهى، اخلاقى و سياسى جامعه اسلامى را ـ تا حدّ توان ـ تأمين كنند و با تشكيل حكومتهايى كه مقدمه اجراى مقررات الهى از يكسو و هستههاى مقاومت براى رهايى مستضعفان و جهانى شدن اسلام از سوى ديگر است، زمينه حكومت جهانى امام عصر (عليه السلام)را فراهم سازند.

عقيده به معاد

چهارمين دانستيهاى عقيدتى، آشنايى با جهان پس از مرگ است. اعتقاد به معاد، يعنى ايمان به زندگى پس از مرگ براى رسيدگى به اعمال نيك و بدانسان و پاداش آن.

از نظر اسلام، انسان با مرگ نابود نمىشود، بلكه از جهانى به جهان ديگر منتقل مىشود. پيغمبر اسلام(صلى الله عليه وآله) در اين باره فرمود:

گمان مبريد كه با مردن نابود مىشويد، بلكه از خانهاى به خانه ديگر منتقل مىگرديد.

عالم برزخ

فاصله ميان مرگ تا قيامت، عالم برزخ يا عالم قبر ناميده مىشود. روح انسان پس از مرگ به عالم برزخ منتقل مىشود و پس از يك بازجويى كوتاه، اگر از نيكان باشد زندگى شيرين و گوارا، و اگر از بدان باشد، زندگى تلخ و ناگوارى را آغاز مىكند، يا در كنار پاكان و مقربان درگاه خدا در نعمت و يا در كنار شيطانها و پيشوايان گمراهى در رنج و زحمت خواهد بود، و اين زندگى تا روز قيامت ادامه خواهد داشت.

روز قيامت

روز قيامت، همه مردم براى رسيدگى نهايى به اعمالى كه در دنيا انجام دادهاند، زنده خواهند شد. اين روز به اندازه پنجاه هزار سال طول خواهد كشيد! و به همه اعمال انسان بطور دقيق رسيدگى خواهد شد. اگر نتيجه رسيدگى، خوب باشد، به بهشت جاويد راه خواهد يافت و در آنجا براى هميشه از بالاترين لذتها و شاديهايى كه قابل تصور نيست، برخوردار خواهد بود و اگر نتيجه رسيدگى، بد باشد، در زندانى به نام جهنم، محبوس خواهد شد و در آنجا براى هميشه در سختترين عذابها و رنجها قرار خواهد گرفت.

دليل عقيده به معاد

اعتقاد به معاد، از راههاى مختلفى قابل اثبات است. براى آنان كه پا به سنّ تكليف مىگذارند، به چند راه ساده آن اشاره مىكنيم:

الف ـ وعده خدا

سادهترين دليل اثبات معاد، وعده خداوند است. اگر ثابت شود كه خداوند، زندگى پس از مرگ را وعده داده، عقيده به معاد براى عقل قابل قبول است.

همه انبياى الهى، اين وعده خداوند متعال را تكرار كردهاند. بيش از 41 قرآن كريم درباره معاد است. در هر صفحهاى از اين كتاب آسمانى اين وعده الهى بگونهاى مطرح شده است.

بنابراين، كسى كه توحيد و نبوت را پذيرفته است، نمىتواند به معاد اعتقاد نداشته باشد.

ب ـ برهان حكمت

اگر جهان پس از مرگ، وجود نداشته باشد و حساب و كتابى در كار نبوده و زندگى آدمى با مردن به پايان برسد، آفرينش انسان بىهدف و بيهوده خواهد بود، در حالى كه خداوند حكيم، كار بىهدف و بيهوده انجام نمىدهد.

ج ـ برهان عدالت

در صورتى كه جهان پس از مرگ وجود نداشته باشد، نيكوكاران وبدكاران با مرگ به يك نقطه مساوى مىرسند و اين خلاف عدالت است وخداوند عادل، كارى را كه خلاف عدل است، انجام نمىدهد.

فصل دوّم

دانستنيهاى اخلاقى

پس از دانستنيهاى عقيدتى مهمترين چيزى كه آشنايى با آن براى نوجوان ضرورت دارد، دانستنيهاى اخلاقى است.

شرح همه دانستنيهاى اخلاقى، از حوصله اين كتاب خارج است، در اين فصل تلاش مىكنيم تا ضرورىترين مسائل اخلاقى مورد نياز جوانان را در سه قسمت به ترتيب زير مطرح كنيم:

1 ـ اخلاق جنسى

2 ـ رذيلتهاى اخلاقى

3 ـ فضيلتهاى اخلاقى

مبحث اوّل
اخلاق جنسى

اخلاق جنسى، مهمترين قسمت دانستنيهاى اخلاقى تكليف است وبه همين دليل جدا از فضيلتها و رذيلتهاى اخلاقى و پيش از آنها مطرح مىشود. مقصود از اخلاق جنسى، صفات، عادتها، حالتها و روشهايى است كه با غريزه جنسى ارتباط دارند. مانند: عفت و پاكدامنى، حيا، حجاب، حرمت روابط نامشروع، خودارضايى و.

بيدار شدن غريزه جنسى، مهمترين مسأله آغاز تكليف، بخصوص براى نوجوانان پسر است. همراه با بيدارى اين غريزه، طوفانى در درون نوجوان ايجاد مىشود كه اگر درست و بموقع مهار نگردد، انواع انحرافات را به دنبال خواهد آورد.

راههاى پيشگيرى از انحرافات جنسى

اسلام براى هدايت غريزه جنسى و پيشگيرى از انحراف آن دو رهنمود اساسى ارائه كرده است، يكى براى كسانى كه توانايى ازدواج دارند، ولى به بهانههاى واهى زيربار تشكيل خانواده نمىروند و ديگرى براى كسانى كه قدرت ازدواج ندارند. رهنمود اول، تأكيد بر ازدواج و نكوهش ترك آن در مورد كسانى است كه قدرت ازدواج دارند و رهنمود دوم تقويت نيروى پاكدامنى در مورد كسانى است كه قدرت ازدواج ندارند. اينك شرح اين دو رهنمود:

1 ـ تأكيد بر ازدواج:

با تسريع در ازدواج فرزندان كه به بلوغ جنسى رسيدهاند، مىتوان از اغلب انحرافات جنسى پيشگيرى كرد. پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله)فرمود:

هر جوانى كه در آغاز سالهاى جوانى ازدواج كند، شيطانى كه مأمور گمراهى اوست، فرياد مىكشد: «واى از او! واى از او! كه 32 دينش را از دسترس من حفظ كرد.» بنابراين، چنين كسى پس از ازدواج بايد تقواى الهى را در حفظ 31 باقيمانده مراعات كند.

و در زمينه نقش تجرّد در آلودگى و تباهى جوان و تأكيد بر تسريع در ازدواج فرمود:

«شراركم عزّابكم، ركعتان من متأهل خير من سبعين ركعة من غير متأهل»

بَدانِ شما افراد مجرّد هستند! دو ركعت نمازِ شخص متأهل بهتر از هفتاد ركعت نماز شخص مجرّد است.

امام رضا (عليه السلام) فرمود: جبرئيل بر پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرود آمد و گفت: پروردگارت به تو سلام مىرساند ومىفرمايد:

دوشيزگان همانند ميوه بر درختند كه وقتى رسيد، به منظور پيشگيرى از فاسد شدن بايد آن را چيد وگرنه تابش خورشيد و وزش باد آن را فاسد و دگرگون مىكند. دوشيزگان نيز وقتى به بلوغ جنسى رسيدند، براى حفظ آنها راهى جز ازدواج وجود ندارد. در غير اين صورت، فتنه آنها را تهديد مىكند.

پيامبر(صلى الله عليه وآله) با شنيدن اين پيام، دستور داد كه مردم جمع شوند. سپس بر فراز منبر، پيام الهى را به آنان ابلاغ كرد.

طبق اين احاديث، تجرّد، منشأ بيشتر انحرافات و مفاسد اجتماعى است و اين انحرافات، با ازدواج دختر و پسر در آغاز بلوغ جنسى، قابل پيشگيرى است.

عذرهاى ناموجه

وقتى سخن از ضرورت ازدواج نوجوان به ميان مىآيد، بطور معمول عُذرهايى به عنوان مانع مطرح مىشود كه بسيارى از آنها، براى كسانى كه به مبانى اسلام معتقدند، پذيرفتنى نيست.

نادارى

آنچه بيش از هرچيز ديگر در نظر مردم، مانع ازدواج نوجوان محسوب شود، آماده نبودن امكانات مادى است. اين بهانه از نظر قرآن كريم مردود است. خداوند در اين كتاب آسمانى، ضمن تشويق مردم به فراهم كردن مقدمات ازدواج افراد مجرد، مىفرمايد نيازمندى نبايد مانع ازدواج باشد و وعده مىدهد كه خداوند نيازمنديهاى آنان را تأمين خواهد كرد.

طبق وعده الهى، امام صادق (عليه السلام) فرمود: كسى كه به بهانه نادارى ازدواج نكند، به خداوند بدگمان است، زيرا او مىفرمايد: «اگر نيازمند باشند، خداوند آنها را از فضل خود بىنياز مىكند.»

مسائل موهوم

يكى ديگر از چيزهايى كه موجب تأخير ازدواج مىشود، اهميت دادن به امتيازات خيالى است; چهبسا افرادى در انتظار همسرى اسم و رسمدار يا پولدار، سالها نمىتوانند براى انتخاب همسر تصميم بگيرند.

اسلام، ملاك شايستگى فرد براى همسرى را ديندارى مىداند، نه مال و جمال، و موقعيت اجتماعى وخانوادگى.

پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) فرمود:

«تنكح المرأة على اربع خلال: على مالها و على دينها و على جمالها و على حسبها و نسبها فعليك بذات الدّين»

ازدواج گاه به انگيزه ثروت او، گاه به انگيزه دين او، گاه به انگيزه زيبايى او و گاه به دليل موقعيت اجتماعى و خانوادگى اوست، توصيه من اين است كه با زن ديندار ازدواج كنى.

اگر مردم مسلمان به توصيه اسلام، به نادارى و شؤون موهوم اهميت ندهند، بسيارى از جوانان مىتوانند ساده و دور از هرگونه تشريفات، زندگى شيرين و سالمى داشته باشند و بطور قطع، خداوند طبق وعده خود، مشكلات زندگى آنان را بتدريج حلّ مىكند و نيازهاى آنان را تأمين مىنمايد.

2 ـ تقويت نيروى عفّت:

در مواردى كه به دلايل واقعى و غيرقابل انكار ـ نه به بهانههاى واهىـ شرايط ازدواج براى نوجوان ميسّر نيست، رهنمود اسلام براى پيشگيرى از انحرافات جنسى، تقويت نيروى عفّت است.

قرآن كريم پس از اينكه در آيه 32 از سوره نور، توصيه مىكند كه مقدمات ازدواج افراد مجرّد را فراهم كنند و يادآور مىشود كه مبادا بهانه فقر و نادارى، مانع اجراى اين سنّت گردد، در آيه بعد خطاب به كسانى كه براساس دلايل واقعى قادر به ازدواج نيستند، مىفرمايد:

«وليستعفف الّذين لايجدون نكاحاً حتى يغنيهم اللّه من فضله»

آنان كه مقدمات ازدواج برايشان فراهم نيست، بايد «عفّت» پيشه كنند تا خداوند از فضلش آنها را بىنياز سازد.

عفّت، يعنى مقاومت در برابر شهوت. عفيف كسى است كه در برابر خواستهاى نفسانى و كششهاى جنسى مقاومت كرده و خود را حفظ كند.

هرچند افراد مجرّد نياز بيشترى به تحصيل و تقويت نيروى عفت دارند، ولى همسر داران نيز از پرورش اين ويژگى مهم اخلاقى بىنياز نيستند، چهبسا افرادى كه به دليل عدم مقاومت در برابر كششهاى جنسى، با وجود همسر به انحرافات اخلاقى مبتلا شدهاند. تمام مردم به تحصيل عفت، دعوت شدهاند، و تحصيل آن به عنوان بالاترين عبادت مورد تأكيد قرار گرفته است.

امام باقر (عليه السلام) در اين باره فرمود:

«ما عبدالله بشىء افضل من عفّة بطن وفرج»

هيچ عبادتى با ارزشتر از عفّت شكم و عفّت جنسى نيست.

الف آفات عفّت

عفت، مقاومت در برابر شهوت است، هرچه شهوت را تحريك و تقويت كند، آفتِ عفت است و پرهيز از آن به منظور پيشگيرى از انحرافات جنسى بخصوص در مورد نوجوانانى كه قدرت ازدواج ندارند، واجب و لازم است. در اينجا مهمترين آفات عفت را بطور اختصار توضيح مىدهيم.