ميان آنان، عايشه، طلحه، زبير، مروان بن حكم، عبد اللّه بن عامر، كعب
بن سور و افراد ديگرى وجود داشتند كه يا حامى عثمان بودند و يا تاب
تحمّل عدالت امام عليه السلام را نداشتند.حضور شخصيتهاى برجستهاى چون طلحه و زبير و عايشه در
جنگ، سبب شد گروهى ناآگاه كه حقيقت را در شخصيتهاى برجسته
مىبينند، در شك و ترديد افتند يا به لشكر جمل بپيوندند.براى بيدار ساختنِ خِرَد چنين انسانهايى، امير مؤمنان، آن سخن
مشهور خود را بر زبان آورد كه: «حقيقت با شخصيتها شناخته
نمىشود. حق را بشناس تا اهل حق را بشناسى».ر.ك: ص 147 (مشتبه شدن امور بر كسانى كه چشم بصيرت نداشتند).
1 / 8
تعداد كشتگان در جنگ
از سپاه امام على عليه السلام در جنگ جمل، پنج هزار نفر كشته شد 1 و تمام متونتاريخى، بدون كمترين اختلافى بر اين عدد، اتّفاق دارند؛ ولى متون
تاريخى درباره تعداد كشتههاى لشكر جمل، اختلاف بسيار دارند كه
نمىتوان بر هيچ يك از آنها اعتماد كرد. در برخى گزارشها آمده است
كه تعداد كشتگان آنها بيست هزار نفر بود، 2با آن
كه در گزارشهاى ديگرى آمده كه سيزده هزار نفر از آنان كشته شدند
3و در خبر ديگرى ده هزار 4 يا پنج هزار نفر 5 آمده است.
1 - تاريخ
الطبرى: 4/539، العقد الفريد: 3/324، الكامل فى التاريخ: 2/346.2 - العقد الفريد: 3/324. 3 - مروج الذهب: 2/360. 4 - تاريخ الطبرى:
4/539.5 - تاريخ الطبرى: 4/539، الكامل فى التاريخ: 2/346، البداية
والنهاية: 7/245.