دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ جلد 5

نيز خواهد آمد. و امّا من براى هر مشورت‏خواهى
يار و براى هر فريادخواهى ياور و براى هر فراخواننده‏اى اجابت
كننده‏ام. فرصت‏ها را به انتظار مى‏نشينم تا مانند يوزپلنگى كه غفلت
شكار خود را ديده، [از كمينگاه] بِجَهَم و اگر ترس خستگىِ نامه‏رسان و
تباه شدن نوشته‏ها نبود، برايتان از كار عثمانْ شرحى مى‏دادم، كه تا روز
حادثه، بى‏تابى نكنيد. پس در تحقّق آنچه بر آن گماشته شده‏ايد، تلاش
كنيد و كارها بايد اين چنين باشد. إن شاء اللّه‏!

وقتى اين نامه به معاويه رسيد، همگان را فراخواند و مانند كسى كه
يارى مى‏طلبد و فريادخواهى مى‏كند، برايشان سخنرانى كرد. در همين
هنگام، پيش از آن كه پاسخ نامه را بنويسد، نامه ديگر مروان با خبر
كشته شدن عثمان رسيد.

چون نامه به معاويه رسيد، دستور داد مردم را جمع كنند. سپس
براى آنان سخنرانى كرد، به گونه‏اى كه چشم‏ها را به گريه درآورد و
دل‏ها را به تپش انداخت، آن‏چنان كه ناله‏ها بالا گرفت و شيون‏ها بلند
شد، به‏طورى كه زنان نيز تصميم گرفتند [براى جنگ [سلاح برگيرند.
آن‏گاه براى طلحة بن عبيد اللّه‏، زبير بن عوّام، سعيد بن عاص، عبد اللّه‏
بن عامر بن كُرَيز، وليد بن عُقْبه و يَعلَى بن مُنْيه نامه نوشت.

نامه [معاويه به] طلحه چنين بود:

امّا بعد؛ به راستى كه تو تنهاترينِ قريش در ميان قريشيانى، با اين‏كه
سيمايى گشاده و دستى بخشنده و زبانى رسا دارى. تو از نظر سابقه [در
اسلام]، همسان كسانى هستى كه از تو پيش افتاده‏اند و پنجمين بشارت
داده شده به بهشتى. تو افتخار جنگ اُحد و فضيلت آن را با خوددارى.
پس ـخدايت رحمت كند! به سوى حكومتى بشتاب كه مردمْ آن را بر
گردنت افكنده‏اند كه مجالى براى سرباززدن از آن نيست و خداوند، از
تو خشنود نخواهد شد، مگر با اقامه كردن آن.

از جانب من كارها استوار شده است. زبير به‏خاطر فضيلت‏هايى كه
دارى، بر تو تقدّم ندارد؛ ولى هريك از شما پيش تازد، پيشواست و
حكومت، از آنِ پيشتاز