محمدبن مرتضى بن شاه محمود، ملقب به محسن، از بزرگترين علماى اماميه قرن يازدهم هجرى، معاصر شاه عباس ثانى است كه در فقه و حديث و تفسير و فلسفه، صاحب نظر و تاءليفات گرانبهايى دارد. وى از پيشروان روش جمع بين اصول شريعت و طريقت و حكمت بود. در مقدمه محجة البيضاء آمده است كه ملامحسن فيض در چهار ميدان، گوى سبقت از همگان ربوده است وى با بسط مبانى فلسفى و تطبيق آن با مبانى شرعى از ساير دانشمندان ممتاز گرديده است و در كثرت و تنوع تاءليف، سرآمد دانشمندان بشمار مىرود؛ در كتاب زهرا الربيع آمده: استاد محقق، ملامحمد فيض كاشانى صاحب وافى و مؤلف نزديك به دويست كتاب و رساله، در قم پرورش يافت و چون شنيد كه سيد ماجد بحرانى (ملاصدرا) به شيراز رحل اقامت افكنده، به آن شهر عزيمت كرد و علوم عقلى را از استاد فراگرفت و بدامادى او مفتخر گرديد ملامحسن خود سه فهرست براى معرفى تاءليفات خود نگاشته و بطورى كه از آن فهرستها بدست مىآيد وى بيش از هشتاد تاءليف از خود بجا گذاشته است كه اغلب آنها مكرر بچاپ رسيده است.از محقق فيض آثار و ابنيه اى نيز به جاى مانده كه از جمله آنها تكيه فيض در اصفهان و مدرسه فيضيه در شهرستان مقدس قم است.وى بسال 1091 ه‍ق در كاشان وفات يافت و در قبرستان آن شهر مقبره او مشهور و محل رفت و آمد و نذورات مردم است.
لطفا منتظر باشید ...
