با پژوهش در منابع حديث، فقه و تفسير، به اين نتيجه مى رسيم كه سوره مائده آخرين سوره نازل شده است و آيه اليوم كملتُ لكُم دينكم… پس از نزول همه عقايد و فرايض آمده و ظاهراً به طور كلى، آخرين آيه اى است كه نازل شده است. اين به رغم تلاشهاى برخى صحابه است كه كوشيدند به جاى سوره مائده سوره اى ديگر و به جاى آيه«اكمال دين» آيه اى ديگر را آخرين سوره و آخرين آيه معرفى كنند.نظر اهل بيت(ع)
1ـ عياشى در تفسيرش چنين آورده است:
عيسى بن عبدالله از پدرش و او از پدر خويش و او از على(ع) نقل مى كند كه فرمود:«بخشى از قرآن بخش ديگر را نسخ مى كرد و اين موضوع از امر رسول خدا(ص) به آخرين بخش نازل شده از قرآن بدست مى آمد. آخرين بخشى كه نازل شد سوره مائده بود، و به اين ترتيب هر آنچه را كه پيش از آن(مغاير با آن) بود نسخ كرده است و خود ناسخى ندارد. اين سوره در حالى بر پيامبر نازل شد كه او بر استر ابلق خود سوار بود؛ وحى بر او سنگين آمد به طورى كه اَسترش از حركت بازايستاد و شكمش آويزان شد چنانكه نزديك بود به زمين بسايد. پيامبر(ص) از هوش رفت و دستش را بردوش«شيبة بن وهب جُمَحى» نهاد، تا اينكه اين حالت از رسول خدا(ص) بر طرف شد، پس آنگاه سوره مائده را بر ما خواند و خود به آن عمل فرمود و ما نيز چنان كرديم.»2موضوع درباره وضو است و مقصود على(ع) اين است كه: در وضو مسح روى پاها واجب است و نه شستن دوپا، زيرا در سوره مائده به مسح امر شده و پيامبر(ص) به آن عمل فرمود و مسلمانان نيز چنين كردند و اين حكم نسخ نشده است. اين حديث در تفسير«نورالثقلين» روايت شده است.3
2ـ در «كافى »چنين روايت شده است:
على ابن ابراهيم از پدرش و او از ابن ابى عُمير، وى از عمربن اُذَينه و او از زراره و فضيل بن يسار و بكيربن اعين و محمدبن مسلم و يزيدبن معاويه و ابى الجارود و اينان همگى از امام محمد باقر(ع) نقل كرده اند كه فرمود: «خداى عزيز و بلند مرتبه پيامبرش را به ولايت على امر فرمود و اين آيه را بر او فرو فرستاد: انّما وليكم الله و رسوله والذين آمنو الذين يقيمون الصلوة ويؤتون الزكوة، و ولايت اولى الامر را واجب گردانيد، اما مردم نمى دانستند كه اين ولايت چيست، پس خدا به محمد(ص) فرمان داد تا آن را براى مردم تفسيركند، همان گونه كه نماز، زكات، روزه و حج را تفسير مى فرمود. آنگاه كه اين فرمان از سوى خدا به پيامبر رسيد، رسول خدا نگران گشت و ترس آن داشت كه مردمان از دين خارج گردند و او را تكذيب كنند، پس دلتنگ گرديد و نظر به سوى پروردگار توانا و بلند مرتبه اش بازگرداند، پس خداى عزّوجل بر او چنين وحى فرمود: ياايهاالرّسو ل بلّغ ما انزل اليك من ربك وإن لم تفعل فما بلّغت رسالته والله يعصمك من الناس، پس آنگاه رسول خدا (ص)امر پروردگار را آشكار ساخت و به ابلاغ ولايت على(ع) در روز غديرخم برخاست؛ نداى«الصلاةجامعة» سرداد و مردمان را امر فرمود تا حاضران غايبان را خبر دهند ـ عمر بن اُذينه مى گويد: همه راويان اين حديث غير از ابى الجارود نقل كرده اند كه.
لطفا منتظر باشید ...
