آثار مهم - اسناد نهج البلاغه نسخه متنی

آثار مهم

1 - 2. استناد نهج البلاغه، امتياز على خان عرشى هندى، به زبان انگليسى. اين كتاب، دو ترجمه به شرح زير دارد:

يك. ترجمه به عربى، عامر انصارى هندى، مجله ثقافةالهند، شماره 4، جلد 8، دسامبر 1975 م، 87 صفحه.

دو. ترجمه به فارسى، سيد مرتضى آيت اللَّه زاده شيرازى، انتشارات اميركبير، 1363 شمسى، 184 صفحه. مؤلف كه ظاهراً از اهل سنت و حنفى مذهب است، [ ر.ك: حسينى جلالى، محمد حسين، دراسة حول نهج البلاغه، ص 7. ] مصادر 106 خطبه، 37 نامه و 79 حكمت را معين كرده است. اين كتاب تنها يك سوم نهج البلاغه را مستند ساخته است.

2 - 2. مصادر نهج البلاغه و أسانيده، سيد عبدالزهراء حسينى خطيب، لبنان/ 1395 هجرى، 4 جلد. در اين كتاب مصادر 144 خطبه، 68 نامه و حدود 340 حكمت ضمن بيان مشخصات دقيق كتابشناختى معلوم شده است. خطيب در صدد مستند سازى دقيق نهج البلاغه بوده است. بدين جهت اگر فقط تكه اى از يك خطبه و يا حتى لفظى از آن در يكى از مصادر ذكر شده باشد، مشخصات و مقدار دقيق آن را معلوم كرده است. كوشش مستمر نويسنده، اين كتاب را به بهترين نوشته در عرصه مستندسازى نهج البلاغه تبديل كرده است. دورى گزيدن از اغراق در انبوه نشان دادن مصادر نهج البلاغه، مزيت ديگر اين كتاب ارجمند است. ظاهراً خطيب در سال هاى آخر عمر خود اين مجموعه را كامل كرده و آن را در 6 جلد سامان داده است كه چشم انتظار انتشار آن هستيم.

3- 2. نهج السعادة فى مستدرك نهج البلاغه، محمدباقر محمودى، 8 جلد "+6 جلد" . نويسنده در پى آن بوده تا تمام سخنان امام على "ع" را جمع آورى كند. اگر چه نام كتاب [ ر.ك: اسفنديارى، محمد، كتاب پژوهى، ص 313، مقاله 'از نهج البلاغه اول تا نهج البلاغه دوم'. ] و غرض نويسنده، ارتباطى با اسناد نهج البلاغه ندارد، ولى محصول اين تلاش به قوام جنبش مستند سازى كمك كرده و آن را به مراحل پايانى خود نزديك ساخته است. اميد است مجلدات نهايى آن نيز به دوستداران نهج البلاغه عرضه شود.

4- 2. مسند نهج البلاغه، تأليف محمدحسين حسينى جلالى. مؤلف محترم در توضيح روش خود نوشته اند:

در اين كتاب، اسناد روايات نهج البلاغه از ساير كتب شيعى جمع گشته و روايات ساير ائمه "ع" كه با الفاظ نهج البلاغه قرابت داشته است نيز به آن ضميمه گشته است. [ حسينى جلالى، محمدحسين، دراسة حول نهج البلاغه، ص 12 - 13. ] همچنين نشانى مصادر اهل سنت در پايان آمده است. [ تاريخ تأليف اين اثر مربوط به سال 1358 هجرى است و اگر چه از جهت تاريخى از اولين كتاب هايى است كه به مستندات نهج البلاغه پرداخته است، ولى ظاهراً تاكنون در دسترس مشتاقان قرار نگرفته است. ]