شماره 4691
تاريخ: 9 اكتبر 97
از: سفارت آمريكا استكهلم
به: وزارت امور خارجه واشنگتن فورى
با اطلاع سفارت آمريكا تهران فورى
موضوع: مذاكره با انتظام
ارجاع به: " A " آمريكا 514852 " B " تهران 86401
1 " سرى تمام متن "
2 وزيرمختار در 5 اكتبر به اميرانتظام تلفن زد تا همانطور
كه تلكس مرجع پيشنهاد كرده بود تحولات اخير ايران را مورد
بحث قرار دهند. به هر حال انتظام به بحث در مورد تحولات
خاصى از قبيل شخصيتهاى جديد كابينه اظهار تمايل كرد ولى
تمايلى به بحث در مورد روابط عمومى آمريكا و ايران نداشت.
وى تاسف خود را از كوتاهى آمريكا در اتخاذ اقدامات
عملى ابراز نمود. اقداماتى كه بلافاصله باعث بهبود روابط
دوجانبه شود و بازرگان و اطرافيان او مثل انتظام را كه على رغم
امتناعات آمريكا هنوز با اصرار هر چه تمامتر طرفدار غرب هستند
تقويت كند و به تدريج تحريكات ضد آمريكايى آيت الله خمينى
را رهبرى را كه شما " آمريكا " بايد با او كنار بيايد ملايم كند.
3 از همان اوايل روشن بود كه فكر و قلب او در جهت
توصيف اعضاى جديد كابينه نبود و نخواهد بود. در مجموعه وى
اين واقعيت را بيان داشت كه تغييرات كابينه تاثر بسيار كمى بر
مقاصد سياسى دولت تا تحولات ايران خواهد داشت اگر تاثيرى
هم باشد اين خواهد بود كه اين شخصيتهاى جديد باعث تقويت
تصميم به محور آثار گذشته و كار تبديل ايران به يك جمهورى
اسلامى حقيقتى در چند ساله آينده
خواهد شد. چند عضو جديد مخصوصا يدالله سحابى و
پسرش عزت الله سحابى خيلى مذهبى هستند و خوشبختانه
كمك كرد تا تمايزات بين چهره هاى مذهبى و غيرمذهبى كمتر
نمايان شود
4 انتظام به طور مختصر اسامى اعضاى جديد كابينه را
به شرح زير بيان داشت:
... چمران: مهندس بسيار عالى عمر خود را تماما وقف
" انقلاب يا كار " نموده است رهبر جنبش مقاومت 15 سال در
آمريكا گذرانده است در لابراتوارهاى بل به روى مطرحهاى
تحقيقاتى فضايى كار مى كند تا اينكه آمريكا وى را به جهت
نظريات سياسى اش بيرون انداخت چمران يكى از بزرگترين
رهبران انقلاب خواهد بود على رغم رفتار خشك آمريكا چمران
مى خواهد با آمريكا رابطه داشته باشد براى كشور حماقت است
اگر چمران و نيازهاى " دفاعى " ايران ناديده شود.
... فروهر: وكيل عالى حدود 50 ساله رهبر حزب ملت
ايران بود.
... سشهبدى: چهل و اندى ساله عضو حزب آزادى مثل
خودم " احتمالا اينجا اشاره انتظام به نهضت آزادى ايران بود "
... عزت الله سحابى: مهندس فارغ التحصيل دانشگاه
تهران حدود 52 ساله عضو نهضت مقاومت با انتظام.
... بنى اسدى: اوايل دوره چهل سالگى فارغ التحصيل
يك كالج آمريكا.
... حبيبى: عضو حزب آزادى اقامت در فرانسه حدود
48 ساله.
... يدالله سحابى: حدود 74 ساله خيلى مذهبى پدر
عزت الله سحابى
5 درباره نزيه انتظام گفت او جاى امنى پنهان است وكيلى
و مدير عالى است ولى در انتقادات خود بصيرت ندارد يك قبل
طى يك سخنرانى نزيه با بيان چندين موضوع و ابراز خشم و
ايجاد سوعظن نسبت به رشد آهسته اقتصاد سرانجام باعث اخراج
شوم او از شركت نفت شد كرد. انتظام گفت او و ديگر دوستان نزيه
اعتقاد دارند او مى تواند نجات داده شود.
6 توجه انتظام هيچگونه از موضوع روابط ايران و آمريكا
پرت نشد. او ياس جدى را كه خودش و ديگر ايرانيانى كه در فرنگ
تحصيل و مسافرت كردند و متحمل آنند تشريح نمود. علت ياس
كوتاهى آمريكا در نشان دادن آن علاماتى كه حاكى از قبول انقلاب
ايران و تمايل آمريكا به ارتباط با انقلاب بر اساس برابر و احترام
مى باشد. انتظام گفت كه آمريكا دقيقا مى داند كه چگونه به نيازهاى
فعلى ايران پاسخ گويد... قطعات يدكى هواپيما از بلوكه خارج
نمودن وجوه ايران در آمريكا مواد خام براى صنايع ايران و غيره...
در حالى كه مقامات آمريكايى در تهران و واشنگتن الفاظ
اميدوار كننده اى بر زبان مى آورند از اتخاذ اقداماتى كه پشتوانه آنها شود
عاجزند در بين آنها كه آمريكا را بهتر از همه مى شناسد اين سوعظن
رشد مى كند كه آمريكا در حال بازى يك سياست انتظار است
انتظام گفت اگر استراتژى همين است شكست خواهد خورد.
ايران به اندازه كافى مشكلات دارد و پنهان نمى شود كه اختلافات
جدى در مورد اينكه تا كجا و به چه سرعتى با انقلاب همراهى
شود اما همه بر اين اتفاق نظر دارند كه به شاهى كه شما حمايتش
كرديد يا هر شاه ديگر اجازه داده نخواهد شد كه حكومت كند
آمريكا بهاى زيادى براى اين بازى سياست انتظار خواهد
پرداخت. انتظام نسبت به اين توضيحات كه قوانين و نه سياست
آمريكا باعث تاخير ارسال چيزهايى مثل قطعات
يدكى هليكوپتر شده است اعتنايى نكرد. او گفت زمانى
كه شاه چيزى را مى خواست آمريكا با موفقيت راههائى براى تهيه
آنچه شاه مى خواست پيدا مى نمود و الان آمريكا مى تواند به
اساسى در يك لحظه راههائى براى كمك به تهران پيدا كند.
7 انتظام به بدگمانى رهبران انقلاب نسبت به اتحاد
شوروى اشاره نمود. در عين حال سفير شوروى فعالترين شخص
در تهران است. روزانه از موسسات دولتى با پيشنهادات هر نوع
كمك ديدن مى كند. او مدام پس زده مى شود ولى دوباره پديدار
مى شود تا دوباره كوشش كند. اميرانتظام گفت فعاليت شوروى
مشخصا مقابل موضع آمريكا كه به چشم خيلى از ايرانيان والامقام
كاملا انفعالى است قرار دارد. وزيرمختار در جواب گفت اين
اشتباه بزرگى است كه حرف آمريكا را كه ما واقعا قصد برقرارى
روابط حسنه بر پايه احترام متقابل و منافع متقابل باور نشود.
پيشنهاد شد كه انتظام مى تواند بعدا كه به تهران برمى گردد به
لينكن كاردار تلفن بزند وساست آمريكا را مورد بحث قرار دهند.
انتظام گفت كه چنين خواهد كرد و اشاره نمود كه از 9 تا 17 اكتبر
در تهران خواهد بود.
8 انتظام 6 اكتبر عازم پاريس شد. هدف عمده در آنجا
برپا كردن يك روزنامه ايرانى كه به آلمانى فرانسه و انگليسى چاپ
مى شود تا در سرتاسر اروپا منتشر شود. او گفت اين شبيه به فعاليتى
است كه هم اكنون در واشنگتن اجرا مى شود صداى ايران و
منظور از آن توضيح اهداف روشها و سياستها و مشكلات ايران
مى باشد.
9 انتظام در 18 اكتر به استكهلم بار خواهد گشت و مدت
كوتاهى پس از آن اعتبارنامه هاى خود را در اسلو و هلسينكى
تسليم خواهد نمود. مينوت كندذى 4164
لطفا منتظر باشید ...
