محرمانه
14 ژانويه 97
تهران 07600
از: سفارت آمريكا تهران
به: وزارت امور خارجه واشنگتن فورى
موضوع: نهضت آزادى در وقايع اخير
خلاصه: انتظام به كارشناس سفارت گفت كه اعلام افراد
شوراى سلطنت براى نهضت آزادى مشكلى پيش نخواهد
آورد. نهضت آزادى فكر مى كند مجلس، بختيار را تاعئيد كند.
برگشت خمينى در آينده به ايران كه گزارشات مطبوعات
مى گويند آنقدر حتمى نيست بعضى از گروهايى كه امنيت را به
عهده گرفته اند از گروهاى نهضت آزادى هستند در مورد ديگران
اطلاعات كامل موجود نيست تظاهرات تا آخر هفته 19 18
ژانويه ادامه خواهد داشت 13 ژانويه تظاهرات دانشگاه توسط
نهضت آزادى برگزار و كنترل شد نقشه هاى نهضت آزادى براى
آرامش بعد از شاه پيشرفت مى كند.
1 كارشناس سياسى استمپل با اميرانتظام عضو كميته
مركزى نهضت آزادى ملاقات كرد تا وقايع اخير را بررسى كنند
اميرانتظام گفت شوراى سلطنت كه 13 ژانويه تعيين شده براى
نهضت آزادى مشكلى پيش نمى آورد وارسته و تهرانى مخالفين
صادق بودند با سوابق خوب و على آبادى هم در موردش نظر
خوبى دارند
2 انتظام گفت كه معتقد است كه مجلس وقت گذرانى
كند ولى عاقبت از بختيار حمايت خواهد كرد در حالى كه
بعضى از اعضاى مجلس شايد خواهان روى كار آمدن ارتش
باشند " كه همه معتقدند موجب كناره گيرى بختيار خواهد شد
اكثريت به مصالح كشور راعى خواهند داد " نهضت آزادى
محتاطانه با نمايندگان در مورد راعى صحبت و تشويق خواهند
كرد چون راعى نهائى هنوز داده نشده.
3 در مورد برگشت خمينى به ايران انتظام گفته على رغم
گزارشات مطبوعات خمينى هنوز تصميم نگرفته چه موقع
برگردد گروه
نهضت آزادى در اينجا و از جمله سيد محمد بهشتى
ترجيح خواهد داد كه خمينى سفرش را بيشتر از يك يا دو روز به
عقب بيندازد تا وضع ارتش و امنيت آرام گردد انتظام گفت كه در
واقع به خاطر امنيت خمينى نگران است مسلما گروههاى خارج
از جنبش اسلامى هستند كه خوبى خمينى را نمى خواهند
افراطيون در 50 سال قبل خيلى از مليون را كشته اند و انتظام
نمى خواهد خمينى بعدى باشد وضع امنيتى در ايران اگر
خمينى موقع برگشت گشته شود آنقدر وحشتناك مى شود كه
نمى توان تصور آن را كرد
4 انتظام گفت تعدادى از روزنامه هاى محلى فارسى
منجمله آيندگان وقتى عنوان مى كنند كه خمينى به هر كشورى كه
به شاه پناه دهد حمله مى كند اشتباه مى كند انتظام گفت " ما
اميدواريم كه او در مورد گروه خمينى دقيق صحبت كند خمينى
درك مى كند كه ممكن است ضرورى باشد كه براى خارج
ساختن شاه از ايران به او در آمريكا و يا اروپا پناهندگى داده
شود و كشور مذكور توسط نهضت اسلامى مورد مواخذه قرار
نخواهد گرفت. "
5 گروههائى كه در چند محل طبق گزارشات مسئوليت
امنيت را از پليس گرفته اند احتمالا گروههاى امنيتى نهضت
آزادى هستند انتظام گفت تمام آنها كه شمال اطراف تبريز و
قسمتهاى ديگر آذربايجان شرقى را به دست گرفته اند به طور
حتم نهضت آزادى هستند گزارشاتى از شهرهاى جنوبى مانند
شيراز نداشتيم همچنين نكته مثبت به قول انتظام تظاهرات مردم
در دانشگاهها روز 13 ژانويه كه در اوج خود 200000 نفر به
گفته به نهضت آزادى ولى تماشاچيان باتجربه مى گويند
" 100000 " صد در صد توسط جنبش اسلامى كنترل مى شده به
گفته انتظام نهضت آزادى هم مانند ما از اين مسئله تعجب كرده
چون حزب توده در دانشگاهها قوى بوده " نكته: انتظام به طور
واضح فكر مى كرد
كه اين نتيجه كار تشكيلاتى خوبى بوده كه نهضت آزادى
انجام داده ولى حاضر نبود تمام اعتبار را به نهضت اختصاص
دهد چون او و ديگران معتقد بودند كه ماركسيستها مقدارى از
اين جريان خوشحال شدند " نهضت آزادى در آخر هفته 19 18
ژانويه تظاهرات اساسى خواهد داشت چه شاه بماند چه
نماند
6 انتظام گفت كه نهضت آزادى از قبل براى روز رفتن
شاه برنامه ريزى كرده آيت الله ها هم صحبتهاى آرام كننده
كرده بودند و خواهد كرد نهضت آزادى خود گروههاى تشكيل
داده تا از مجسمه و ساختمانهاى عمومى حفاضت كنند وقتى
كارشناس سياسى در مورد اين گروهها و گروههايى كه امنيت
شهرها را به دست گرفته بودند پرسيد انتظام گفت كه آنها از
گروهاى مختلف مذهبى مى آيند. " نظر: ما حدس مى زنيم كه
مقدارى از اينها و بيشتر تشكيل دهنده يا مجاهدين و يا وابسته به
مجاهدين هستند " .
سوليوان.