لطفا منتظر باشید ...
9 ـ عدم جواز صيد در حرم
صيد كردن حيوانات درمحدوده حرم كه شامل شهر مكه و بعضي از نواحي آن ميشود، حتي براي كسي كه
در حال احرام نيست، حرام است و بطور كلي شكار كردن در حرم هم براي محرم و هم
براي غير محرم جايز نيست، اگر كسي در حال احرام صيد كند، احكامي دارد كه در
مناسك ذكر شده است و اگر كسي كه در حال احرام نيست در حرم صيد كند، علاوه بر
اينكه كار حرامي كرده لازم است كه قيمت آنرا فديه بدهد.67 به گفته صاحب
جواهر، هر دو قسمِ اجماع (محصل و منقول) بر اين حكم قائم است.68
علاوه بر اجماع،
نصوصي هم در اين مورد از ائمه معصومين ـ عليهم السلام ـ وارد شده
است: «عن عبدالله بن سنان
انّه سأل أبا عبداللّه عن قول اللّه ـ عزّ و جلـ «و من دخله كان آمنا»
قال: من دخل الحرم مستجيراً به كان آمنا من سخط اللّه و من دخله من الوحش و
الطير كان آمنا من ان يهاج او يؤذي حتي يخرج من الحرم.»69
«ابن سنان از امام
صادق درباره آيه «و من دخله كان آمنا» پرسيد،
امام فرمود: هر كس داخل حرم شود در حالي كه به آنجا پناه آورده است، از غضب
خداوند در امان است و هر حيواني از وحوش و پرندگان وارد حرم گردد، از اين كه
به او حمله شود و يا مورد اذيت قرار گيرد در امان است تا از حرم خارج
شود. عن الحلبي عن أبي
عبدالله ـ عليه السلام ـ قال: «لا تستحلّن شيئاً من
الصيد و أنت حرام و لا أنت حلال في الحرم.»70
حلبي از
امام صادق نقل ميكند كه فرمود: «چيزي از صيد را حلال نشمار در حالي كه
احرام هستي، همچنين حلال مشمار صيد در حرم را اگر چه در حال احرام
نباشي.»
حرمت حرم و اين كه
نبايد در حرم به حيوانات آزاري برسد، آنچنان مورد توجه حضرات معصومين ـ عليهم
السلام ـ بوده كه حتي شكار حيواني را كه در خارج حرم است ولي قصد رفتن به
داخل حرم دارد مكروه ميدانستند و شكار كردن در محدودهاي به
اندازه يك منزل (بريد) بيرون از مرزحرم را نيز جايز
نميدانستند. همچنين اگر شخص در حل باشد و صيدي را در حرم با تير بكشد
بايد فديه بدهد و يا اگر در حرم باشد و صيدي را كه در حل است بكشد باز بايد
فديه بدهد، حتي اگر پرندهاي بر شاخه درختي باشد كه آن شاخه در خارج حرم
ولي ريشهاش داخل حرم است، صيد آن جايز نيست و اگر صيدي در دست دارد و
همراه با آن وارد حرم شد، بايد آنرا آزاد
كند. احكامي
را كه برشمرديم، هم مضمون رواياتي است كه بجهت رعايت اختصار از ذكر آنها
خودداري كرديم و هم مطابق با فتاواي فقهاي ماست كه بعضي به حرمت و بعضي به
كراهت آنها فتوا دادهاند.71
البته اين حكم مخصوص
حرمِ مكه است، اما بعضي از فقها حرم مدينه را كه محدود است به ميان دو سنگلاخ
«ليلي» و «واقم»، ملحق به حرم مكه كرده و صيد در آنجا را حرام
دانستهاند.72 و بعضيها به كراهت شديد آن قايل
هستند73 و
محقق كركي پس از نقل قول به حرمت، از شيخ و علامه مي گويد : قول صحيح
همين است و آنرا مبتني بر روايت عبداللّه بن سنان از امام صادق
ـعليهالسلام ـ ميكند74: قال ابو عبداللّه:
«يحرم من الصيد في المدينة ما صيد بين
الحرتين».75
امام صادق
فرمود: «از صيد در مدينه; آنچه كه ميان دو سنگلاخ صيد شود حرام
است.»
