باورها و پرسش ها نسخه متنی

ملل و نحل اسلامى داشتهاند و اسلام و دين را پاسخگوى هر پرسشى مىدانستند، تصور و گمان غلطى است. دين دربردارندهى عناصرى است كه سعادت واقعى بشر در گرو آن است و بشر به عقل و معرفت خود، لااقل در روزگارى كه آن دين نازل شده، نمىتوانسته آن معارف را درك كند. از سوى ديگر هر چند اين سخن كه گفتهاند دين براى آخرت است، دين آمده آخرت ما را تأمين كند; سخن درستى است; اما نتيجهاى كه از اين سخن مىگيرند غلط است. هدف دين آن سوى عالم دنيا است; مىخواهد سعادتى را براى ما تأمين كند كه فراسوى عالم ماده است و دانش تجربى توانايى ادراك آن سوى عالم ماده را ندارد. ماوراء طبيعت از دسترس تجربه و دانش تجربى خارج است. اگرچه، در اين ميان تلاش شده است كه قوالبى بظاهر تجربى براى برخى از دريافتهاى آن سويى پيدا كنند. به عنوان مثال، امروز يكى از بحثهاى مطرح در ساحت مباحث پزشكى، بحث ادراك در لحظات نزديك مرگ است. يكى از پزشكان امريكايى در كتابى با چهارصد نفر كه تجربهى لحظات نزديك مرگ را داشتهاند مصاحبه و از آنها گزارشى تهيه كرده است. نويسنده در اين كتاب ديدههاى كسانى را كه گرفتار ايست قلبى يا خفگى شده و لحظاتى تا نزديك مرگ رفته و سپس بازگشتهاند، گزارش و ثبت نموده است.(1) هر چند مطالبى كه در آن كتاب مطرح شده با آنچه در روايات، پيرامون لحظات احتضار بيان شده، سازگار است; اما نكتهى مهم اين است كه به هرحال علم تجربى توانايى شكستن حصار عالم ماده را ندارد و اينگونه مطالب را نمىتوان به عنوان امور تجربى تلقى كرد. دانش تجربى محدود به حصار عالم ماده است; نمىتواند آنسو را ببيند و در نتيجه نسبت به سعادت يا شقاوت آن سويى داورى داشته باشد. در هر حال، دين آمده تا سعادت آن سوى مرزهاى ماده و حيات اخروى ما را تأمين كند; اما از اين سخن بجا و درست، تفسير نادرستى عرضه مىگردد و نتيجه گرفته مىشود كه پس دين براى دنيا نيست، دين نيامده دنياى ما را آباد و

1 . ر.ك: دكتر ملوين مورس، ادراكات لحظات نزديك به مرگ و تحولات روحى آن، ترجمه دكتر رضا جماليان، انتشارات اطلاعات، تهران، 1375.