پيشتر آورديم كه اين معيارها را تنها از نگاه علامه شوشتري در الاخبار الدخيله گزارش مي‌كنيم و تأكيد كرديم كه علامه در صدد بررسي تمام دعاها يا بسياري از آنها نبوده است. از اين روي گرچه در ذيل اين عنوان جز يك نمونه نخواهيم يافت، ولي در نشان دادن معيارها از ديدگاه آن بزرگوار بسنده است؛ زيرا نشان مي‌دهد كه علامه اعتقادات كلامي را يكي از معيارهاي به نقد كشيدن متن تلقي كرده است. ايشان در بررسي مناجات شعبانيه، عبارت «يا قريباً لايبعد عن المغترّ به» [49] را از لحاظ معنا غلط دانسته، مي‌نويسند:« فان ذوي الاديان الفاسده كلهم مغتّرون به تعالي و يدعون قربه منهم مع انه في غايةالبعد عنهم … ».[50]
7. رد ضمني بزرگان شيعه
علامه گاه به اينكه بخشي از متن روايتي در آثار عالمي نيامده است، با اين پشتوانه كه در منظر او بوده است و بدان اطلاع يافته است، استناد مي‌كند و افزوني يا كاستي را تصحيف يا تحريف مي‌داند. بدينسان نيامدن در كتابي جامع يا متأخر، معيار ديگري است كه علامه با توضيحي كه آورديم، بدان ملتزم است. ايشان اختلافي را كه در نقل «كامل‌الزيارات» ابن قولويه [51] و «مصباح» شيخ [52] در بيان ثواب زيارت عاشورا وجود دارد، برمي‌شمارد و به وقوع تحريف‌الكامل فان الشيخ متأخر فلابد انه رأي الكامل و رآه و هما.»[53] اگر چه در اينجا به تأخر شيخ تمسك شده، اما در واقع اين تأخر قرينه براي «نقل كردني» برخاسته از ديدن است و مناسب است با ندانستن و نه «عدم اطلاع» ، كه در اين صورت اين برخورد شيخ، به دليل موقعيت علمي ايشان مهم تلقي شده است. علامه در نهايت نظر شيخ را نه مستقلاً بلكه در كنار دلايل ديگر، از جمله مشهورتر بودن نسخه‌هاي آن كه نوشته‌اند: «لان رواية كتب الشيخ و تداولها اكثر من كتب ابن قولويه» و نيز به دليل سازگاري با عقل، كه نوشته‌اند:« لان ما فيه اقلّ غرابّة»، پذيرفتني‌تر تلقي كرده‌اند.
لطفا منتظر باشید ...
