( تتميم ) - مناهج المعارف نسخه متنی

و ممکنست که مراد آن اعاظم نيز از آن کلام همين معني بوده باشد ، نه آنکه راسا نفي وجود صغيره کرده باشند ، چه آن احتمال با وجود ورود آيات و احاديث صريحه از شأن امثال ايشان بغايت مستبعد است _ و الله تعالي يعلم حقائق احکامه _ .

اميد که جناب اقدس خداوند کريم قاطبه مومنان را توفيق اجتناب از همه معاصي ، و توفيق توبه و انابت و تدارک بهر مذنب عاصي عطا فرمايد ، _ بعصمته و فضله انه قريب مجيب _ .

( تتميم )

در ذکر مجملي از معاني ايمان و اسلام و آنکه
عباد در چه وقت مکلف بتحصيل آنها ميشوند ؟

چون در طي آن دو حديث سابق مذکور شد که : ايمان غير اسلام است ، و نظائر آن از آنچه صريح بود درمغايرت آنها با يکديگر ، پس ضرور است دانستن حقائق آنها تا اذعان بآنچه فرموده اند بعمل تواند آمد .

بدانکه درمعني ايمان و در اجزاء آن در ميانه علماء و متکلمان عامه و خاصه خلافست ، بعضي آنرا مجرد تصديق بدل ميداند و بس مانند آشاعره ، و بعضي مجرد اقرار بشهادتين تنها ميدانند بزبان و بس ، هر چند در دل منک آن بوده باشد مانند کراميه از عامه ، و بعضي آنرا مجرد تمام اعمال جوارح ميدانند از اتيان بواجبات و مستحبات و ترک محظورات و منهيات ،مانند خوارج و قاضي عبدالجبار و بعضي از معتزله و بعضي آنرا مجرد فعل واجبات و ترک